Βιασμοί κατά των γυναικών… κατάπιαμε τη γλώσσα μας

• Στοιχεία που σοκάρουν μα δεν συγκινούν…

• Και μετριασμός ποινών για να τις κάνει να σωπάσουν!

Του Δημήτρη Στρατή

«… Κατάπιαμε τη γλώσσά μας …
Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε.
Φτιάξαμε το σύλλογο του “Σώπα”
και μαζευτήκαμε πολλοί
μία πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη, αλλά μουγκή!…»

Αυτή είναι η πολιτεία μας… Οπως ακριβώς την περιγράφει ο ποιητής… Μια πολιτεία που μέχρι σήμερα λέει στις γυναίκες-θύματα βίας να σωπαίνουν. Σωπαίνουμε κι όλοι εμείς μπροστά σε εγκλήματα βιασμών, στον μη καταλογισμό των πρέπουσων ποινών στους βιαστές. Είναι το σύστημα δικαιοσύνης μας που σωπαίνει: μειώνει ποινές θεωρώντας ότι υπάρχει λίγος και πολύς βιασμός. Μια γυναίκα ξεγελάστηκε από δύο άνδρες πριν από τρία χρόνια πέφτοντας θύμα αλλεπάλληλων βιασμών σε δάσος. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε την απόφαση του Κακουργιοδικείου για ποινή 15 χρόνων ως «έκδηλα υπερβολική» και αποφάσισε να τη μειώσει σε δέκα χρόνια. Με αφορμή το συμβάν αυτό επικοινωνήσαμε με οργανώσεις γυναικών, αλλά και το Μεσογειακό Ινστιτούτο Κοινωνικού Φύλου για να σχολιάσουν τα ζητήματα των βιασμών στην Κύπρο. Παρατηρήσαμε πως τα στοιχεία τρομάζουν, πως η άμεση λήψη δράσης αλλά και πολιτικής από τους αρμόδιους επιβάλλεται. Η πρόληψη, τα μέτρα ασφάλειας, αλλά και η παραδειγματική τιμωρία είναι τα σημαντικότερα στοιχεία, που πρέπει να διέπουν την πολιτική του κράτους… Δυστυχώς όμως, για άλλη μια φορά η Κύπρος μένει ανεξεταστέα…


Στοιχεία που τρομάζουν

Τα στοιχεία του Μεσογειακού Ινστιτούτου Κοινωνικού Φύλου για τη βία κατά των γυναικών τρομάζουν και καταδεικνύουν την ευθύνη της κοινωνίας και του κράτους:

* Οι γυναίκες 15 – 44 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό ή ενδοοικογενειακή βία παρά από καρκίνο, τροχαία ατυχήματα, πόλεμο ή ελονοσία.

* 36% των Κύπριων γυναικών έχουν βιώσει σεξουαλική παρενόχληση.

* 1 στις 5 γυναίκες έχει υποστεί σεξουαλική ή σωματική βία στην Κύπρο.

* Υπήρξαν 30 δολοφονίες γυναικών από συντρόφους ή πρώην συντρόφους τα τελευταία 10 χρόνια στην Κύπρο.


Εξαρση βιασμών, ελλιπή μέτρα πρόληψης, απουσιάζουν οι υπηρεσίες στήριξης θυμάτων βιασμού

xristina kaili

Παρατηρείται έξαρση στα φαινόμενα βιασμών, κάτι που δείχνει τις άνισες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα φύλα, τονίζει με δήλωσή της στη «Χ» η Συντονίστρια Προγραμμάτων του Μεσογειακού Ινστιτούτου Κοινωνικού Φύλου, Χριστίνα Καϊλή.

Την ίδια ώρα, παρατηρεί, υπάρχουν πολλά κενά στα μέτρα που λαμβάνει η πολιτεία στον τομέα της καταπολέμησης και της πρόληψης φαινομένων, όπως η σεξουαλική βία κατά των γυναικών.

Η κα Καϊλή δίνει ενδιαφέρουσες απαντήσεις στα ερωτήματά μας.

Πιστεύετε ότι τα φαινόμενα βιασμών στην Κύπρο είναι συχνά;

Παρατηρείται έξαρση στις καταγγελίες που αφορούν περιστατικά βιασμών, αυτό δείχνει ότι στην κοινωνία μας συνεχίζουν να υφίστανται οι άνισες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα φύλα. Η κουλτούρα στην Κύπρο γύρω από αυτό το θέμα χαρακτηρίζεται από αμφισβήτηση και επίρριψη ευθυνών στο θύμα και δίνει ελαφρυντικά στους θύτες αντί να υπάρχει το υποστηρικτικό πλαίσιο που να παροτρύνει τις γυναίκες να μιλήσουν.

Είστε ικανοποιημένοι από τα μέτρα που λαμβάνει η πολιτεία για πρόληψη και καταπολέμηση των φαινομένων;

Υπάρχουν πάρα πολλά κενά στα μέτρα που παίρνει η πολιτεία για καταπολέμηση και πρόληψη φαινομένων, όπως η σεξουαλική βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Παρ’ όλο που η σεξουαλική βία και ο βιασμός ποινικοποιείται στην Κύπρο, υπάρχουν τεράστια κενά στην πρόληψη του φαινομένου. Περαιτέρω δεν υπάρχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες στήριξης θυμάτων σεξουαλικής βίας και βιασμού με αποτέλεσμα να μην παρέχεται έγκαιρη και ολοκληρωμένη στήριξη στις γυναίκες από τη στιγμή της καταγγελίας. Ταυτόχρονα, είναι φανερό ότι υπάρχει έλλειψη ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του δικαστικού σώματος για διακριτική -ως προς το φύλο, την ηλικία, την εθνικότητα- προσέγγιση. Πάνω απ’ όλα βλέπουμε πως το δικαστικό σώμα αποτυγχάνει στην εφαρμογή της νομοθεσίας μέσα από τις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των φύλων.

Πιστεύετε ότι οι ποινές που επιβάλλονται για βιασμούς είναι οι δέουσες;

Οι ποινές που επιβάλλονται δεν είναι ούτε επαρκείς ούτε αποτρεπτικές. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τους βιασμούς, αλλά και για όλες τις μορφές εγκλημάτων ενάντια στις γυναίκες και τα κορίτσια. Ας θυμηθούμε τις ποινές-«χάδι» που δόθηκαν σε περίπτωση Κύπριου επιχειρηματία που βίασε ανήλικες μεταξύ άλλων. Ας θυμηθούμε τις 30 γυναικοκτονίες από συντρόφους των γυναικών τα τελευταία 10 χρόνια στην Κύπρο. Προφανώς το κενό δικαιοσύνης που υπάρχει δεν εξαλείφεται και διαιωνίζεται από τις σεξιστικές αντιλήψεις και τα στερεότυπα  που επικρατούν τόσο στην κοινωνία όσο και στο δικαστικό σώμα. Αυτό πρέπει να προβληματίσει σοβαρά γιατί το μήνυμα που δίνεται στις γυναίκες είναι «Μη μιλάτε!» Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το Κακουργιοδικείο στην αρχική του απόφαση κάνει λόγο για έξαρση τέτοιων περιστατικών και ότι οι ποινές πρέπει να είναι παραδειγματικές και αποτρεπτικές, αλλά δυστυχώς το αποτέλεσμα κάθε άλλο παρά αποτρεπτικό είναι.

Πώς πιστεύετε μπορούν να μειωθούν δραστικά οι βιασμοί;

Αλλαγή μπορεί να υπάρξει, φτάνει να υπάρχει η πολιτική βούληση! Η συστηματική κατάρτιση των επαγγελματιών που καλούνται να παρέχουν στήριξη και προστασία σε γυναίκες και κορίτσια είναι το Α και το Ω. Τέτοιου είδους επαγγελματική κατάρτιση μέσω της οποίας να δίδονται οι απαραίτητες γνώσεις και εργαλεία για την εφαρμογή μιας ευαίσθητης ως προς το φύλο προσέγγισης πρέπει να είναι υποχρεωτική  (και για τους δικηγόρους και τους δικαστές μεταξύ άλλων επαγγελματιών) και με πολιτική δέσμευση όλων των αρμόδιων υπουργών!

Εξίσου απαραίτητη είναι η εφαρμογή προγραμμάτων πρωτογενούς πρόληψης από πολύ μικρή ηλικία και σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Σ’ αυτό έχει τεράστια ευθύνη το Υπ. Παιδείας. Το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μεσογειακού Φύλου έχει πέραν των 10 χρόνων εμπειρία στην υλοποίηση παρεμβάσεων ευαισθητοποίησης σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης εφαρμόζοντας διαδραστικές, βιωματικές μεθόδους με παιδοκεντρικό χαρακτήρα με σκοπό ακριβώς την κατάρριψη των στερεοτύπων με βάση το φύλο, την καλλιέργεια υγιών σχέσεων ανάμεσα στα φύλα, καθώς και την πρόληψη της έμφυλης βίας -συγκεκριμένα της σεξουαλικής βίας και της συντροφικής βίας. Για περισσότερες πληροφορίες: www.medinstgenderstudies.org

viasmos via

Η μείωση ποινών λέει στις γυναίκες: «Σώπα»!

Η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας για την επιβολή ποινών γενικά, αλλά ιδιαίτερα σε αδικήματα σεξουαλικής κακοποίησης γυναικών, δρα αποτρεπτικά και συμβάλλει δραστικά στην καταστολή του προβλήματος της βίας κατά των γυναικών, αναφέρει η Συμβουλευτική Επιτροπή Πρόληψης και Καταπολέμησης της Βίας στην Οικογένεια. Ο βιασμός, από μόνος του, σημειώνει, αποτελεί υπέρμετρη βία και δεν μπορούν να υπάρχουν διάφορα επίπεδα βιασμού, όπως δεν μπορούν να υπάρχουν σοβαρά και λιγότερο σοβαρά περιστατικά βιασμών. Η εν λόγω δικαστική απόφαση, υποστηρίζει η Επιτροπή, αποθαρρύνει για άλλη μια φορά τις γυναίκες-θύματα να απεγκλωβιστούν από τον κύκλο της βίας και να καταγγείλουν παρόμοια περιστατικά, ενώ αποθρασύνει αυτούς που ασκούν τη βία, με όλα τα συνεπακόλουθα στην κυπριακή κοινωνία.

H Δικαιοσύνη πρέπει να στέκεται αμείλικτη απέναντι στο απεχθές έγκλημα του βιασμού, σημειώνει το γυναικείο κίνημα της ΠΟΓΟ. Με αυτό τον τρόπο, εξηγεί, τα θύματα θα ενθαρρυνθούν και θα καταγγέλλουν τα περιστατικά, ενώ ταυτόχρονα οι όσο το δυνατόν αυστηρότερες ποινές θα αποτελέσουν αποτρεπτικό παράγοντα για τους εν δυνάμει δράστες. Με αυτό τον τρόπο, προσθέτει, θα καταπολεμηθεί ταυτόχρονα η αντίληψη η οποία είναι διάχυτη στην κοινωνία μας, σύμφωνα με την οποία μερίδιο ευθύνης για κάθε βιασμό φέρει και το θύμα, δηλαδή η γυναίκα.

Ενα φαινόμενο σε όλους γνωστό, μα «αδιόρατο»

Υπενθυμίζουμε ότι η Εθνική Ανεξάρτητη Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με παρέμβασή της στη Βουλή από τον Φεβρουάριο του 2015, διαπιστώνει πως «παρά το γεγονός ότι η βία κατά των γυναικών συνιστά ένα ιδιαίτερα σοβαρό, διάχυτο και διαδεδομένο φαινόμενο, είναι σε πολλές μορφές και διαστάσεις του ένα πρόβλημα συσκοτισμένο, αδιόρατο, ακόμα και αποδεκτό». Η Αρχή διαπίστωνε ακόμα ότι «η απουσία ενός ενιαίου νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου πρόληψης και καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών δεν συνιστά μόνο μια θεωρητική διαπίστωση, αλλά κι επηρεάζει πρακτικά τον τρόπο κατανόησης και ρύθμισης του ζητήματος». Και τέλος πως: «Ιδιαίτερα προβληματική είναι η απουσία από την ευρύτερη πολιτεία οποιασδήποτε συντονισμένης πολιτικής ανίχνευσης της έμφυλης βίας, που να αγγίζει το σύνολο του πληθυσμού». Η πολιτεία μας όμως προτιμά να κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα: ΝΑ ΣΙΩΠΑ…

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy