49 χρόνια είναι πάρα πολλά και ο κόσμος εύλογα έχει απογοητευτεί, τόνισε στη συνέντευξή του στη «Χαραυγή» ο δήμαρχος Μόρφου, Βίκτωρας Χατζηαβραάμ. Σημείωσε παράλληλα ότι η ελπίδα, αν και μικρή, πάντα θα υπάρχει, διότι χωρίς ελπίδα για επιστροφή σημαίνει ότι έχουμε παραδοθεί στη μοίρα μας.
Σημείωσε επίσης ότι τα 49 χρόνια είναι πάρα πολλά και ναι, τα αντέξαμε, αλλά μόνο οι πρόσφυγες γνωρίζουν με τι κόστος τα έχουμε αντέξει.
Παράλληλα, τόνισε ότι η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Δεν αποτελεί καν επιλογή, αφού ήδη βλέπουμε την κατοχική δύναμη να φανερώνει τις διαχρονικές βλέψεις της για λύση δύο κρατών.
Υπογράμμισε επίσης ότι είναι αφελές να πιστεύουν κάποιοι ότι η κατάσταση θα παραμείνει ως έχει μέσα στα επόμενα χρόνια.
Συνέντευξη στον Μιχάλη Μιχαήλ
49 χρόνια από την επέτειο της κατάληψης της Μόρφου, ποια είναι τα συναισθήματά σας;
Τα συναισθήματά μου κάθε χρόνο τέτοια μέρα είναι δυστυχώς τα ίδια εδώ και 49 χρόνια. Οι σκέψεις μου, όπως και οι σκέψεις όσων έφυγαν από τα σπίτια τους το καλοκαίρι του 1974, δεν μπορεί παρά να επιστρέφουν σε εκείνες τις δύσκολες ώρες, σε όλα αυτά που χάθηκαν και πάνω απ’ όλα σε όλους εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους προσπαθώντας να αντισταθούν στον Τούρκο κατακτητή, παρά τον άνισο αγώνα τους και παρά την προδοσία.
Πού βλέπετε να οδηγείται το Κυπριακό; Υπάρχει ελπίδα; Πολλοί συμπατριώτες μας, ιδιαίτερα μετά το 2017, έχουν αποφασίσει ότι το Κυπριακό έχει τελειώσει.
Το Κυπριακό δυστυχώς εδώ και αρκετά χρόνια δεν οδηγείται πουθενά. Η στασιμότητά του τα τελευταία πολλά χρόνια, η παρατεταμένη αυτή διακοπή οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο πλευρών αλλά και τα τόσα σημαντικά γεγονότα που τρέχουν στη διεθνή πολιτική σκηνή, έχουν δυστυχώς σαν αποτέλεσμα να ξεχαστεί εντελώς το κυπριακό πρόβλημα από τους ξένους.
Με ρωτάτε αν υπάρχει ελπίδα. Δυστυχώς οι ελπίδες όσο πάνε και λιγοστεύουν. 49 χρόνια είναι πάρα πολλά και ο κόσμος εύλογα έχει απογοητευτεί. Μακάρι να ήμουν σε θέση να σας μεταφέρω την αισιοδοξία μου και μακάρι να μπορούσα να δώσω μια πιο πειστική απάντηση στον κόσμο που με ρωτά. Η ελπίδα όμως, αν και μικρή, πάντα θα υπάρχει. Χωρίς ελπίδα για επιστροφή σημαίνει ότι έχουμε παραδοθεί στη μοίρα μας. Όσο λοιπόν υπάρχει έστω και μια ελάχιστη ελπίδα, το δικό μας καθήκον είναι να παλέψουμε για να θυμίζουμε στη διεθνή κοινότητα τι συμβαίνει στην Κύπρο εδώ και 49 χρόνια και την ίδια ώρα να βρούμε τρόπο για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες, έτσι ώστε αυτή η μικρή ελπίδα να μπορέσει να μεγαλώσει και να δώσει δύναμη σε εμάς τους πρόσφυγες και όχι μόνο να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για δικαίωση.
Κάποιοι λένε ότι αντέξαμε 49 χρόνια και μπορούμε να αντέξουμε ακόμα τόσα. Πόσο κοντά ή πόσο μακριά από την πραγματικότητα είναι αυτή η θέση;
Η θέση αυτή, κατά τη δική μου εκτίμηση, εκτός από εντελώς λανθασμένη, είναι και άκρως επικίνδυνη. Τα 49 χρόνια είναι πάρα πολλά και ναι, τα αντέξαμε, αλλά μόνο οι πρόσφυγες γνωρίζουν με τι κόστος τα έχουμε αντέξει. Παρόλα αυτά, η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Δεν αποτελεί καν επιλογή, αφού ήδη βλέπουμε την κατοχική δύναμη να φανερώνει τις διαχρονικές βλέψεις της για λύση δύο κρατών.
Είναι κατά την εκτίμησή μου ξεκάθαρο ότι αν δεν βρούμε μια λύση του Κυπριακού, κανένας δεν μπορεί να διασφαλίσει το μέλλον μας και είναι περισσότερο από ορατό το ενδεχόμενο τα πράγματα να γίνουν πολύ χειρότερα. Είναι το λιγότερο αφελές να θεωρούμε ότι τα επόμενα 49 χρόνια θα περάσουν με τον ίδιο τρόπο όπως και τα προηγούμενα. Αν θεωρούμε ότι η διεθνής κοινότητα θα συνεχίζει να αρνείται την αναγνώριση του ψευδοκράτους εσαεί ή ότι τα τετελεσμένα επί του εδάφους θα παραμείνουν όπως είναι τώρα για άλλα τόσα χρόνια, ειδικά μετά από όσα έχουμε δει να συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα, είμαστε πραγματικά άξιοι της μοίρας μας.
Λένε πολλοί πως όσα χρόνια κι αν περάσουν, ο πόθος της επιστροφής θα παραμένει δυνατός. Όμως οι πρώτες γενιές προσφύγων, αυτές που είχαν βιώματα και μνήμες, σχεδόν έχει φύγει. Δεν είναι οι μνήμες που κρατάνε ζωντανό έναν πόθο;
Σίγουρα ο πόθος της επιστροφής για τους βιωματικούς πρόσφυγες δεν μπορεί να αντικατασταθεί και το γεγονός ότι η πρώτη γενιά έχει φύγει ενώ και η δεύτερη γενιά είναι ήδη σε προχωρημένη ηλικία, είναι ένα τεράστιο πρόβλημα.
Παρόλα αυτά, θα διαφωνήσω ότι είναι μόνο οι μνήμες που κρατάνε ζωντανό έναν πόθο. Η αγάπη για τις κατεχόμενες περιοχές μας μπορεί να μεταδοθεί, αν αυτό γίνει σωστά και μεθοδικά, και στις επόμενες γενιές. Ο πόθος για επιστροφή μπορεί να μεταλαμπαδευτεί στους νέους μας με τη σωστή διαχείριση. Είναι φυσικά στο δικό μας χέρι να το κάνουμε και να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με τέτοιο τρόπο ώστε οι μνήμες οι δικές μας να γίνουν νοερά και δικές τους.
Εξαιρετικά σημαντικός σε αυτόν τον ιερό για τον τόπο μας σκοπό είναι και ο ρόλος φυσικά του σχολείου, και είναι γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο που το Δημοτικό μας Συμβούλιο έχει ζητήσει και θα έχει τέλος του μήνα συνάντηση με την Υπουργό Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, αφού στόχος μας είναι να δούμε πώς μπορεί ο δήμος μας να αποκτήσει μια πιο συστηματική και ενεργή συμμετοχή σε ημερίδες και προγράμματα διαφώτισης για την κατεχόμενη γη μας, τα οποία πραγματοποιούνται, ή θα πρέπει να πραγματοποιούνται από όλα τα σχολεία της Κύπρου.
Τα δεδομένα έχουν αλλάξει για την Αμμόχωστο. Το Τρίκωμο και άλλες περιοχές κτίζονται. Κάποια οικοδομική δραστηριότητα ή εκτέλεση έργων ξεκίνησε πριν καιρό και στη Μόρφου. Πόσο σας ανησυχεί αυτό;
Όπως έχω αναφέρει και πιο πάνω, τα δεδομένα συνεχώς αλλάζουν και είναι αφελές να νομίζουμε ότι τα επόμενα 49 χρόνια θα κυλήσουν με τον ίδιο τρόπο όπως και τα προηγούμενα. Τα δεδομένα που παρατηρούνται αυτή τη στιγμή στην Αμμόχωστο, δυστυχώς στη Μόρφου τα είδαμε να συμβαίνουν πριν από μια 15ετία περίπου, ίσως και περισσότερο. Αυτή η αλλαγή στα δεδομένα επί του εδάφους, που πολύ μεθοδικά επιχειρείται από τις κατοχικές αρχές όλα αυτά τα χρόνια, είναι ίσως το πιο ανησυχητικό στοιχείο από όλα όσα έχουμε να αντιμετωπίσουμε.
Δυστυχώς, σπίτια που ζητάμε πίσω δεν υπάρχουν πια, βλέπουμε καθημερινά να σφετερίζονται οι ξένοι τις περιουσίες μας, άγνωστους να μένουν στα σπίτια που μεγαλώσαμε, ξενοδοχειακές μονάδες να κτίζονται στα χωράφια στα οποία οι γονείς μας δούλεψαν ασταμάτητα για να ζήσουν την οικογένειά τους. Πανεπιστήμια να ξεφυτρώνουν, στα οποία δυστυχώς φοιτούν νέοι από πολλές ξένες χώρες. Τουρίστες να επισκέπτονται καθημερινά τα κατεχόμενα, ξένες εταιρείες να δραστηριοποιούνται εκεί, ενώ και αρκετοί Ευρωπαίοι ή και πολίτες τρίτων χωρών αγοράζουν περιουσίες στην κατεχόμενη γη μας.
Είναι για αυτόν ακριβώς το λόγο που η λύση του Κυπριακού επείγει σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Είναι για αυτόν το λόγο που πρέπει να γίνει κάθε δυνατή προσπάθεια για να επαναρχίσουν επιτέλους οι συνομιλίες και να βρεθεί μια βιώσιμη και λειτουργική λύση του Κυπριακού το συντομότερο δυνατό.
Aκολουθήστε μας στο Google News
