Βιολογική διατροφή και γεωργία κατά της κλιματικής αλλαγής!

 

Κι όμως ο άνθρωπος με τον καθημερινό τρόπο ζωής του μπορεί να περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

Της Νίκης Κουλέρμου

Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Μετρούμε τις συνέπειές της με τις «παράκαιρες» πλημμύρες, τις ψηλές βροχοπτώσεις και τις παρατεταμένες ξηρασίες. Σε βαθμό που κι εμείς στην Κύπρο αυτή την περίοδο να χαρακτηρίζουμε το κλίμα μας ως… τροπικό! Καθόλου τυχαίο ότι το Ινστιτούτο Κύπρου στη Λευκωσία διοργάνωσε στις 18-19 Μαΐου συνέδριο με θέμα «Κλιματική Αλλαγή στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή: Προκλήσεις και Λύσεις». Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ινστιτούτου Κύπρου (ΙΚυ), Καθηγητή Κώστα Παπανικόλα, η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου είναι η πιο ευάλωτη σε κλιματικές αλλαγές περιοχή του πλανήτη και προειδοποίησε ότι τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής στην Κύπρο θα οξυνθούν σε ένταση και συχνότητα. Ο ίδιος σημείωσε για την Κύπρο ότι τα πρώτα δείγματα των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών είναι ήδη ορατά: ακραία καιρικά φαινόμενα (πυρκαγιές, πλημμύρες, καύσωνες), αύξηση μέσης θερμοκρασίας και μείωση βροχόπτωσης.

Δυστυχώς τα φαινόμενα αυτά θα οξυνθούν σε ένταση και συχνότητα, προειδοποίησε ο κ. Παπανικόλα και «θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δούμε επίδραση στα δάση μας, παρατεταμένες ξηρασίες και καύσωνες, πιθανή εμφάνιση ανεπιθύμητων επισκεπτών στα παράλιά μας (λ.χ. τσούχτρες) με επιπτώσεις στον τουρισμό, ίσως και εμφάνιση ασθενειών που δεν μας έχουν απασχολήσει στο παρελθόν (λ.χ. ιό του δυτικού Νείλου)».

Εκδήλωση με θέμα «Κλιματικές αλλαγές, βιολογική γεωργία και ανθρώπινη υγεία» πραγματοποιήθηκε πρόσφατα και στο Ευρωκοινοβούλιο, όπου εκτός από ευρωβουλευτές συμμετείχαν ως ομιλητές και ακαδημαϊκοί. Μεταξύ αυτών και ο αναπλ. Καθηγητής του ΤΕΠΑΚ, Κωνσταντίνος Χ. Μακρής, ο οποίος παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας για τη βιολογική διατροφή για τα παιδιά.
Διερωτηθήκαμε λοιπόν τι σχέση μπορεί να έχει η κλιματική αλλαγή με τη βιολογική διατροφή και θέσαμε το ερώτημα στον κ. Μακρή, ο οποίος συμφώνησε ότι όντως με την πρώτη ματιά δεν είναι ξεκάθαρη αυτή η σχέση.

Σημείωσε ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι φυσική, αλλά είναι μια επιταχυμένη ανθρωπογενής υποβάθμιση του κλίματος και του περιβάλλοντος όπου έχει εδραιωθεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου. «Αυτό το ξέρουν όλοι, αλλά αυτό που δεν ξέρουμε είναι πώς ο άνθρωπος πρέπει να μετριάσει το αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής», σημείωσε για να εξηγήσει ότι μπορεί να μετριαστούν οι αρνητικές συνέπειες της αλλαγής με διάφορες δράσεις. Για παράδειγμα γίνεται τώρα προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου με νέες τεχνολογίες στις μηχανές των αυτοκινήτων και στην καύση τους. Ή με διάφορα ειδικά φίλτρα και τεχνολογίες μείωσης των εκπομπών των αερίων από τα φουγάρα των εργοστασίων. Χώρες που δεν εισάγουν τις πράσινες τεχνολογίες αιχμής και αναγκάζονται να χρησιμοποιούν μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειες (π.χ. Κύπρος) καταλήγουν να πληρώνουν πρόστιμο γιατί υπερβαίνουν κάποια όρια στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Από τη συμβατική στη βιολογική γεωργία
Σύμφωνα με τον κ. Μακρή και η συμβατική γεωργία είναι υπεύθυνη (8-10% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου) για την κλιματική αλλαγή. Υπάρχουν και εκεί κάποιες πρόνοιες που μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων όπως π.χ. να χρησιμοποιηθούν λιγότερα λιπάσματα τα οποία για να παραχθούν χρειάζονται ενέργεια, πετρέλαιο κ.ο.κ., λιγότερα φυτοφάρμακα κ.λπ. Κάτι που σημαίνει βιολογική γεωργία, η οποία μπήκε δειλά – δειλά στη ζωή μας.

Μια άλλη δράση είναι ο περιορισμός στην κατανάλωση εισαγόμενων τροφών από Αργεντινή ή Ισπανία και άλλες μακρινές χώρες, γιατί το ενεργειακό αποτύπωμα από τη μεταφορά προϊόντων από αυτές είναι μια σημαντική συνεισφορά στο παγκόσμιο ενεργειακό ισοζύγιο. Ο καταναλωτής πρέπει να διαβάζει και να ξέρει από πού προέρχονται τα προϊόντα που καταναλώνει ώστε να ελέγχει ότι αυτά έχουν το λιγότερο δυνατό ενεργειακό αποτύπωμα.

Έτσι, εξηγεί ο κ. Μακρής, όταν ο άνθρωπος αρχίζει να καταναλώνει βιολογικά προϊόντα και να υιοθετεί γενικά έναν πιο αειφορικό τρόπο ζωής μέσω κατανάλωσης ντόπιων προϊόντων όπως π.χ. προϊόντα που δεν βασίζονται σε συστηματική χρήση φυτοφαρμάκων, αυξητικών ορμονών, αντιβιοτικών, συμβάλλει και στη μείωση αυτής της βιομηχανίας η οποία για προληπτικούς λόγους χρησιμοποιείται για την παραγωγή κρέατος ή ακόμα και γάλακτος -προϊόντων που δεν προορίζονται για βιολογική κατανάλωση.

40 μέρες τρέφονταν αποκλειστικά με βιολογικά προϊόντα

Σε ό,τι αφορά τη μελέτη που έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος OrganikoLife+ για τη βιολογική διατροφή των παιδιών, ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Μακρής δήλωσε στη «Χαραυγή» ότι ήταν μια προσπάθεια για να αναδείξουμε αν υπάρχουν κάποια οφέλη από τη βιολογική γεωργία και τη βιολογική διατροφή σε σχέση πάντα με την προσαρμογή του ανθρώπου στην κλιματική αλλαγή. Να μειώσουμε δηλαδή, με τη βιολογική διατροφή, τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίων. Κάτι που επιτυγχάνεται μέσω της καλλιέργειας βιολογικών προϊόντων, τα οποία υιοθετούν διαφορετικές πρακτικές καλλιέργειας από τις συμβατικές. Είναι δηλαδή πιο φιλικές προς το περιβάλλον και το κλίμα. Παράλληλα μέσω ατομικών και πληθυσμιακών συμπεριφορών ν’ αυξηθεί η παραγωγή και να πέσουν οι τιμές των βιολογικών προϊόντων.

Το αντικείμενο της μελέτης ήταν κατά πόσον καθαρίζει ο οργανισμός με τη βιολογική διατροφή, κατά πόσο δηλαδή μειώνεται το χημικό φορτίο σε σχέση με την περίοδο συμβατικής διατροφής
Η μελέτη έγινε σε δείγμα 200 παιδιών, ηλικίας 10 με 12 χρόνων, τα οποία για 40 μέρες τρέφονταν αποκλειστικά με βιολογικές και προκαθορισμένες τροφές, ενώ για άλλες 40 μέρες επέστρεψαν στη συμβατική διατροφή τους. Από αναλύσεις ούρων που προηγήθηκαν, ανιχνεύτηκαν στο 34% των παιδιών, νεονικοτινοειδή και στο 85% πυρεθροειδή, που είναι ευρέως διαδεδομένα εντομοκτόνα φυτοφάρμακα…

Τα αποτελέσματα της μελέτης δεν έχουν ακόμα δημοσιευτεί, αλλά είναι γνωστό από πρόσφατη έρευνα ότι η Κύπρος κατέχει τη θλιβερή πρωτιά σε παιδική παχυσαρκία. Σημειώνεται ότι κατά τη βιολογική φάση της έρευνας, κατά την οποία οι ποσότητες κατανάλωσης των βιολογικών τροφίμων ήταν συγκεκριμένες, καταγράφηκε μείωση στους δείκτες μάζας του σώματος, ιδιαίτερα στα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά.

Η μελέτη προτείνει την αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στο σχολείο και το σπίτι και παράλληλα μείωση στην κατανάλωση ελαίων, λιπαρών και γλυκών. Επίσης, συστήνει μεγαλύτερη ποικιλία από υγιεινές επιλογές στις καντίνες των σχολείων, αύξηση της φυσικής άσκησης, μείωση της καθιστικής συμπεριφοράς και βελτίωση της ποιότητας γευμάτων στα παιδικά πάρτι, με περισσότερα φρούτα και λαχανικά.