«Αντίθετα και παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις του, ο Δημοκρατικός Συναγερμός στη συντριπτική του πλειοψηφία (από τους υποψήφιους βουλευτές του) δεν απάντησε στο εν λόγω ερωτηματολόγιο, καθώς μόνο τρεις υποψήφιοι απάντησαν»

Του Κυριάκου Λοΐζου

Όπως κάθε εκλογική περίοδο έτσι και για τις Βουλευτικές του 2021, η Accept ΛΟΑΤΚΙ Κύπρου έχει δημιουργήσει ερωτηματολόγιο το οποίο έχει ως σκοπό την καταγραφή των θέσεων των υποψηφίων, σε σχέση με θέματα που αφορούν τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, τη νομική προστασία τους, τη θεσμοθέτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και συναφών ζητημάτων που αφορούν τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.

Το ΑΚΕΛ στήριξε όλες τις θέσεις της κοινότητας Accept ΛΟΑΤΚΙ για απάλειψη από την κυπριακή νομοθεσία κάθε αναχρονιστικής διάταξης σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, μένοντας πιστό στις πάγιες θέσεις σχετικά με την ισότητα σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας. Αντίθετα και παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις του, ο Δημοκρατικός Συναγερμός στη συντριπτική του πλειοψηφία (από τους υποψήφιους βουλευτές του) δεν απάντησε στο εν λόγω ερωτηματολόγιο, καθώς μόνο τρεις υποψήφιοι ανταποκρίθηκαν.

Σχετικά με τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην Κύπρο και ως προς την αποδοχή τους από την κοινωνία, ο δρόμος όπως φαίνεται είναι μακρύς, αν και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποια βήματα.

«Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξε βελτίωση στην αποδοχή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων από την κυπριακή κοινωνία, η οποία συνέδραμε και την υιοθέτηση από τις πολιτειακές Αρχές θεσμικών αλλαγών προς την κατεύθυνση της ενίσχυση του πλαισίου προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους», ανέφερε στη «Χαραυγή» η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη, για να σχολιάσει στη συνέχεια σε ποιο σημείο βρισκόμαστε ως προς το νομοθετικό πλαίσιο αναφορικά με βία εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.

«Ενδεικτικές είναι οι νομοθετικές εξελίξεις που οδήγησαν στην ποινικοποίηση της ομοφοβικής και τρανσφοβικής ρητορικής μίσους, την αναγνώριση του κινήτρου της προκατάληψης ως επιβαρυντικού παράγοντα της ποινής, για επιθέσεις εναντίον ομάδας προσώπων που σχετίζεται με τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου, καθώς και τη νομική αναγνώριση των ομόφυλων συμβιώσεων, μέσω της υιοθέτησης του θεσμού της πολιτικής συμβίωσης».

Σημείο αναφοράς της αποδοχής των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην κοινωνία μας αποτελεί επίσης και η διοργάνωση, τα τελευταία χρόνια, με αθρόα συμμετοχή των πολιτών, της Πορείας Υπερηφάνειας Κύπρου (Cyprus Pride), πρόσθεσε η κα Λοττίδη.

Ωστόσο, παρά τις όποιες θετικές εξελίξεις σε σχέση με τη θεσμική προστασία των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, στην πράξη, τα μέλη της κοινότητας εξακολουθούν να γίνονται θύματα διακρίσεων, αρνητικών στερεοτύπων, εκφοβισμού ακόμα και βίαιων επιθέσεων. Αυτό καταδεικνύεται μέσα από έρευνες γνώμης και αντιλήψεων που κατά καιρούς διενεργούνται, αλλά και μέσα από τη φύση συγκεκριμένων παραπόνων που υποβάλλονται, εκ μέρους των ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων.

Ερωτηθείσα για τη στάση που τηρεί το κράτος ως προς τη διαφορετικότητα και την αποδοχή, η Επίτροπος τόνισε πως σταδιακά (το κράτος) οδεύει προς την ορθή κατεύθυνση μετά τις νομοθετικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα όπως αναφέρθηκε πιο πάνω ως προς την προστασία των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων.

«Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν φαινομενικά ουδέτερες διατάξεις νόμων και κανονισμών, οι οποίες δεν αναφέρονται μεν σε άμεση διάκριση πλην όμως δημιουργούν έμμεσες διακρίσεις στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και γι’ αυτό θα πρέπει να τροποποιηθούν ώστε να διασφαλίζεται η ίση συμμετοχή και μεταχείριση όλων των προσώπων αδιακρίτως του σεξουαλικού τους προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου τους».

Σε επίπεδο νομοθεσίας είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί ο νομοτεχνικός έλεγχος και να κατατεθεί στη Βουλή για ψήφιση το νομοσχέδιο που ρυθμίζει τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, «η οποία θα επιτρέψει στα μέλη της ιδιαίτερα ευάλωτης ομάδας ατόμων, να προβαίνουν σε διόρθωση του φύλου και του ονόματός τους, στη βάση του δικού τους αυτοπροσδιορισμού, σε όλα τα επίσημα έγγραφά τους», υπογράμμισε η κα Λοττίδη.

Μπορεί στο νομοθετικό πλαίσιο να έχουν δρομολογηθεί, έστω αργά, κάποιες ρυθμίσεις, ωστόσο εντός της κοινωνίας θα πρέπει να γίνουν σημαντικά βήματα και δράσεις για την αποδοχή της διαφορετικότητας γενικότερα, αλλά και ειδικότερα. Υπό αυτό το πρίσμα, η Επίτροπος σημειώνει το εξής:

«Πέραν των οποίων νομοθετικών ρυθμίσεων, νομίζω πως εξίσου σημαντική και αναγκαία είναι η ανάληψη δράσεων ευαισθητοποίησης της ευρύτερης κοινωνίας σε σχέση με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπων. Ιδιαίτερα σημαντικός, σε επίπεδο πρόληψης των διακρίσεων, είναι ο ρόλος του σχολείου και της εκπαίδευσης ως μέρος της ευρύτερης παιδείας στη διαμόρφωση πολιτών που είναι απαλλαγμένοι από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Αναγνωρίζοντας, τη σημασία που έχει η καλλιέργεια κουλτούρας σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη νεολαία μας, λειτουργοί του Γραφείου μου, μετά από σχετικές προσκλήσεις, επισκέπτονται συχνά σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κάνουν παρουσιάσεις σε μαθητές με σκοπό την ευαισθητοποίησή τους σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καταπολέμησης των διακρίσεων στη βάση, μεταξύ άλλων και του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου».

Σημαντική παράμετρος στην καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων αποτελεί η αποτελεσματική διερεύνηση και δίωξη από τις αρμόδιες δημόσιες Αρχές όλων των ρατσιστικών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένων βέβαια και εκείνων που έχουν έρεισμα την ομοφοβία και την τρανσφοβία.

Πάγια θέση μας, λέει η Επίτροπος, «είναι ότι τέτοια περιστατικά δεν θα πρέπει να υποτιμώνται ή να συγκαλύπτονται, αλλά ούτε και να θεωρούνται ως “μεμονωμένα”. Προς το σκοπό μάλιστα, της αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των εγκλημάτων μίσους στην Κύπρο, έχουμε αναλάβει από κοινού σχετική πρωτοβουλία με το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Office for Democratic Institutions and Human Rights – ODIHR) του ΟΑΣΕ».

Σκοπός της πρωτοβουλίας αυτής είναι η ανάπτυξη και η προώθηση διυπηρεσιακής συνεργασίας (interagency co-operation) μεταξύ δημοσίων Αρχών και φορέων της κοινωνίας των πολιτών, που εμπλέκονται στον εντοπισμό, διερεύνηση και δίωξη εγκλημάτων μίσους στην Κύπρο.

«Στόχος μας είναι η συνεχής δράση για ευαισθητοποίηση γύρω από το θέμα των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, μέχρι την ουσιαστική εμπέδωση της ισότητας και της καταπολέμησης των διακρίσεων την οποία υφίστανται, λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου. Γιατί το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού ανήκει σε όλους», καταλήγει η Επίτροπος.