Ζεστές Αλκυονίδες μέρες: ο μύθος και ο συμβολισμός τους

Oι όμορφες Αλκυονίδες μέρες έχουν έναν ιδιαίτερο συμβολισμό στην καρδιά του χειμώνα. Αλλά εκτός από τη μυθολογία που τις καλύπτει, η επιστημονική τους εξήγηση σχετίζεται με την γεωγραφική θέση της χώρας.

Oι όμορφες Αλκυονίδες μέρες που κυριαρχούν τις τελευταίες μέρες έχουν έναν ιδιαίτερο συμβολισμό στην καρδιά του χειμώνα. Αλλά εκτός από τη μυθολογία που τις καλύπτει, η επιστημονική τους εξήγηση σχετίζεται με την γεωγραφική θέση της χώρας.

Η παράδοση μπορεί να λέει ότι οι Αλκυονίδες είναι κάποιες ημέρες που χρειάζεται η αλκυών, για να μπορέσει να γεννήσει και να κλωσήσει τα αυγά της, αλλά στην ουσία πρόκειται για κάτι τελείως φυσιολογικό καθώς σαν χώρα είμαστε πολύ νότια σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και μέσα στο χειμώνα υπάρχουν κάποια διαστήματα καλοκαιρίας, μικρά ή μεγάλα δεν έχει σημασία.

Λόγω του συσχετισμού με την κλιματική αλλαγή θεωρούμε ή μερικές φορές έτσι περίπου γίνεται να είναι πολύ μεγάλα αυτά τα διαστήματα που έχουμε ανομβρία, άρα γενικά καλό καιρό.

Θεωρούμε τρεις-τέσσερις ημέρες μαζεμένες που χαρακτηρίζονται από ηλιοφάνεια, από διαφορά θερμοκρασίας την ημέρα από την νύχτα με ένα εύρος που μπορεί να φτάνει και τους 15 και τους 20 βαθμούς Κελσίου σε πολλές περιπτώσεις και άπνοια, Αλκυονίδες Ημέρες.

 

Ο Μορφέας μεταμορφωμένος σε Κήυκα παρουσιάζεται στην Αλκυόνη

Ο Μορφέας μεταμορφωμένος σε Κήυκα παρουσιάζεται στην Αλκυόνη

Η ύπαρξη ημερών καλοκαιρίας στην Ελλάδα μέσα στον χειμώνα, δεν είναι κάτι καινούργιο αλλά έχει παρατηρηθεί διαχρονικά, αν και οι λεγόμενες Αλκυονίδες Ημέρες δεν έρχονται κάθε χρόνο.

Από πού πήραν το όνομά τους

Η ονομασία τους προέρχεται από τη μυθική Αλκυόνη, κόρη του βασιλιά των ανέμων Αίολου, που ζούσε ευτυχισμένη με τον σύζυγό της Κύηκα, ο οποίος σύμφωνα με το μύθο μια μέρα πήγε για ψάρεμα, παρά τα παρακαλετά της Αλκυόνης να μην πάει και δεν γύρισε ποτέ.

Στο αρχαίο έργο «Αλκυών», που αποδίδεται στο Λουκιανό, η Αλκυόνη αναζητούσε για μέρες μάταια το πτώμα του με αποτέλεσμα οι θεοί να την λυπηθούν και να τη μεταμορφώσουν στο ομώνυμο πουλί.

Σύμφωνα με άλλη εκδοχή του μύθου, η Αλκυόνη μόλις είδε το πλοίο του να βυθίζεται από τους δυνατούς ανέμους μέσα στην απελπισία της έπεσε από ένα βράχο και σκοτώθηκε. Οι θεοί εντυπωσιασμένοι από την αγάπη τους, τους μεταμόρφωσαν στα ομώνυμα πουλιά.

Η Αλκυόνη γεννούσε τα αυγά της στην ακροθαλασσιά, όπου όμως τα νεογέννητα της παρασύρονταν και χάνονταν από τα κύματα. Ο Δίας κάποτε τη λυπήθηκε και αποφάσισε να στέλνει κατά την εποχή που η Αλκυόνη επωάζει τα αυγά της ημέρες καλοκαιρίας και διέταξε τον Αίολο να συγκρατεί αυτές τις ημέρες τους ανέμους.

Ο Οβίδιος και ο Υγίνος αναφέρουν την μεταμόρφωση ως την προέλευση για την ετυμολογία των αλκυονίδων ημερών, τις μέρες μέσα στο χειμώνα κατά τις οποίες υπάρχει καλοκαιρία χωρίς ανέμους. Η φράση εμφανίζεται ήδη στις Όρνιθες του Αριστοφάνη, με την σημασία μιας ανέμελης και ήρεμης περιόδου.

Η Ίριδα ειδοποιεί την Αλκυόνη στον ύπνο της για τον πνιγμό του Κήυκα. Πιάτο του Fra Xanto Avelli da Rovigo, 1535, Urbino. Στο επάνω μέρος, τυλιγμένη από σύννεφο, η Ήρα κρατά στα χέρια της ένα πουλί, σηματοδοτώντας τη μεταμόρφωση του Κήυκα. Νέα Υόρκη, Μητροπολιτικό Μουσείο

Η Ίριδα ειδοποιεί την Αλκυόνη στον ύπνο της για τον πνιγμό του Κήυκα. Πιάτο του Fra Xanto Avelli da Rovigo, 1535, Urbino. Στο επάνω μέρος, τυλιγμένη από σύννεφο, η Ήρα κρατά στα χέρια της ένα πουλί, σηματοδοτώντας τη μεταμόρφωση του Κήυκα. Νέα Υόρκη, Μητροπολιτικό Μουσείο

Αναφορά επίσης γίνεται και από το Λουκιανό, στο διάλογό του Αλκυών ή περί μεταμορφώσεως, όπου αναφέρει ότι οι άνεμοι κοπάζουν και η θάλασσα είναι σαν καθρέπτης, και στον Αιλιανό στο έργο του Περί ζώων ιδιότητος.

Μία άλλη εκδοχή θέλει τις Αλκυονίδες κόρες του Γίγαντα Αλκυονέα, επτά στον αριθμό, οι οποίες μετά το φόνο του πατέρα τους σκοτώθηκαν πηδώντας στη θάλασσα, και μεταμορφώθηκαν στη συνέχεια από την Αμφιτρίτη στα πουλιά αλκυόνες.

Ο Μορφέας μεταμορφωμένος σε Κήυκα παρουσιάζεται στην Αλκυόνη
Ο Μορφέας μεταμορφωμένος σε Κήυκα παρουσιάζεται στην Αλκυόνη

Υπάρχει και άλλη εκδοχή, κατά την οποία η Αλκυόνη και οι έξι αδελφές τις μεταμορφώθηκαν στον αστερισμό των Πλειάδων. Οι Πλειάδες μεσουρανούν τον Ιανουάριο, όταν και γεννάει η αλκυόνα. Την αναφορά την κάνει ο Αριστοτέλης στο έργο του Περί ζώων ιστοριών, όπου αναφέρει ότι ο αλκυόνη γεννά επτά μέρες τα αβγά και επτά τα μεγαλώνει, κατά τις οποίες μέρες ο Δίας παραχώρησε τις αλκυονίδες μέρες, αναφέροντας ότι δεν συμβαίνουν παντού αλκυονίδες μέρες, αλλά στην περιοχή της Σικελίας πάντα.

Ο αριθμός των Πλειάδων, επτά, ή εννιά μαζί με τους γονείς τους ή και 14 ορατές με γυμνό μάτι, ταυτίζεται με τον αριθμό των αλκυονίδων ημερών, επτά, ή 14 όπως ήταν αρχικά, επτά πριν το χειμερινό ηλιοστάσιο και επτά μετά από αυτό. Γι’ αυτό και τα διαφορετικά πρόσωπα της Αλκυόνης κόρης του Αίολου και της Αλκυόνης κόρης του Αλκυονέα μπορεί να σχετίζονται, και τουλάχιστον η μυθολογία τους αλληλοσυνδέεται.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy