ΔΡ ΠΑΝΟΣ ΚΕΛΑΜΗΣ: Η «Αφροδίτη» είναι μονόδρομος προς την Αίγυπτο

Οι καλύτερες μελέτες που συμφέρουν την Κυπριακή Δημοκρατία και τις αγορές δείχνουν την Αίγυπτο.

 

Με βάση μελέτες που έχει κάνει η Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου, η μεταφορά και πώληση του φυσικού αερίου από το τεμάχιο «Αφροδίτη» στην Αίγυπτο είναι μονόδρομος. Αυτό τονίζει στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» ο γενικός διευθυντής της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ), Δρ Πάνος Κελάμης.

Ο εμπειρογνώμονας σε θέματα σεισμογραφικών μελετών που ανέλαβε τα ηνία της εταιρείας από τον Οκτώβριο του 2016, και μετά από μακροχρόνια υπηρεσία σε καίρια πόστα στην Saudi Aramco, επιμένει να μιλά για «τσουνάμι» γεωτρήσεων στην Κύπρο συγκρίνοντας τη χώρα μας με τη Σαουδική Αραβία. Δεν παραβλέπει τις γεωπολιτικές προκλήσεις και τα εμπόδια, αλλά το σύνθημά του είναι ότι η ενέργεια ενώνει, δεν διχάζει. Ειδικά για τη συμφωνία με την Αίγυπτο δηλώνει αισιόδοξος ότι θα καταλήξουν πολύ σύντομα και θα υπάρξει διαφάνεια. «Αν η συμφωνία δεν είναι καλή για την Κύπρο δεν θα την κάνουμε» τόνισε, σημειώνοντας ότι στόχος είναι να μεγιστοποιηθούν τα κέρδη. Δεν απέκλεισε μάλιστα ένα μέρος αυτού που θα πωληθεί στην Αίγυπτο να επιστρέψει σε υγροποιημένη μορφή, για εσωτερική κατανάλωση.

 

δάκρυα:

 

Συνέντευξη στη Νίκη Κουλέρμου

 

Μετά την ανακάλυψη του αιγυπτιακού Ζορ λέγατε ότι το 2018 θα είναι χρονιά για το κυπριακό Ζορ… Μιλούσατε μάλιστα για «τσουνάμι» γεωτρήσεων. Σήμερα πώς αξιολογείτε την υλοποίηση του προγραμματισμού στην κυπριακή ΑΟΖ, δεδομένου ότι υπάρχει οπισθοδρόμηση;

Δεν υπάρχει καμία οπισθοδρόμηση. Μίλησα για «τσουνάμι» επειδή: Η Κύπρος είχε τέσσερις γεωτρήσεις πάνω σε αμμώδη πετρώματα τύπου «Αφροδίτη». Οι δύο έγιναν στο οικόπεδο 12 και δύο αποτυχημένες. Αυτή τη στιγμή έχουμε δύο γεωτρήσεις σε ανθρακικά πετρώματα -τον «Ονησίφορο» και την «Καλυψώ»- σε διάστημα λιγότερο από έξι μήνες και δύο ακόμα θα έχουμε με την EXXON MOBIL στο οικόπεδο 10. Η Σαουδική Αραβία έχει περίπου 14-16 ερευνητικές γεωτρήσεις το χρόνο. Όταν η Κύπρος έχει τέσσερις και πιθανόν πέντε γεωτρήσεις, σε σύγκριση με τη Σαουδική Αραβία που έχει 14-16 γεωτρήσεις, δεν είναι «τσουνάμι»;

 

Κάποιες όμως έγιναν με αρκετή καθυστέρηση.

Όταν λέμε θα τρυπήσω 1η του Οκτώβρη, πρέπει να έχουμε τη γεώτρηση με ασφαλείς όρους. Να καθυστερήσουμε και μια και δύο μέρες και ένα μήνα ακόμα για να μην έχουμε λάθη ή ατυχήματα. Η Κύπρος είναι τουριστική χώρα και πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί. Πρέπει να έχουμε υπομονή.

 

«O πλουτοπαραγωγικός ιστός της κάθε χώρας πρέπει είναι γνωστός. Είναι τα κοσμήματα της οικογένειας και πρέπει να ξέρουμε τι έχουμε»

 

 

Κάποιοι -και ειδικοί και κόσμος απλός- φοβούνται ότι το φυσικό αέριο θα μείνει εκεί που είναι, είτε λόγω της Τουρκίας είτε γιατί καθυστερήσαμε και η αγορά δεν ευνοεί τη εξόρυξη, γιατί είναι πιο ακριβό από αυτό που η ΕΕ ήδη αγοράζει από τη Ρωσία. Πώς τα σχολιάζετε όλα αυτά;

O πλουτοπαραγωγικός ιστός της κάθε χώρας πρέπει είναι γνωστός. Είναι τα κοσμήματα της οικογένειας και πρέπει να ξέρουμε τι έχουμε. Σαν χώρα αναβαθμιζόμαστε οικονομικά. Πού θα πωλήσουμε το αέριο αυτό; Η «Αφροδίτη» είναι μονόδρομος προς την Αίγυπτο. Οι καλύτερες μελέτες που συμφέρουν την Κυπριακή Δημοκρατία και τις αγορές δείχνουν την Αίγυπτο. Η Αίγυπτος μέχρι το 2030 θα χρειάζεται πάρα πολύ σημαντικές ποσότητες αερίου να εισάγει. Έχει μια τεράστια εσωτερική αγορά. Επίσης Αίγυπτος έχει και δύο τερματικά. Το Ίτκου και την Νταμιέτα.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα την ολοκλήρωση της διακρατικής συμφωνίας, το πλαίσιο, ώστε να γίνει ο αγωγός και να μπορέσουμε να εξάγουμε το αέριο στην Αίγυπτο.

Η Ρωσία δίνει τις βασικές ποσότητες στην ΕΕ, αλλά η ΕΕ θέλει να έχει εναλλακτικές λύσεις.

Η ιδέα του East Med (μπορεί να πει κάποιος είναι μια πολιτική πίεση αλλά) είναι μια εναλλακτική λύση. Πιθανόν να δώσει στην ΕΕ άλλες ευκαιρίες για προμήθεια φυσικού αερίου. Τις ίδιες εναλλακτικές λύσεις θέλουν να έχουν και άλλες χώρες,

Είμαι αισιόδοξος γιατί έχουν γίνει σωστές κινήσεις. Μη ξεχνάτε ότι η «Αφροδίτη» ήταν η πρώτη ανακάλυψη στην Κύπρο. Ναι, θα μπορούσαμε να την είχαμε προχωρήσει, αλλά είναι καλό να κοιτάζουμε μπροστά.

Και κάτι άλλο: Όταν κάνουμε μια συμφωνία πώλησης φυσικού αερίου δεν είναι μια συναλλαγή του τύπου δίνω αυτό, κάνει τόσα, πάρε αυτό. Μιλάμε για μια παραγωγή σε βάθος 15-20 χρόνων. Πρέπει να έχουμε κάποια σενάρια για τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Πρέπει να μειώσουμε το κόστος… γιατί το κόστος το πληρώνει η κυπριακή κυβέρνηση.

 

«Όταν κάνουμε μια συμφωνία πώλησης φυσικού αερίου δεν είναι μια συναλλαγή του τύπου δίνω αυτό, κάνει τόσα, πάρε αυτό. Μιλάμε για μια παραγωγή σε βάθος 15-20 χρόνων»

 

Πώς θα γίνει η συμφωνία με την Αίγυπτο τώρα όταν η τιμή έχει πέσει και το κόστος των έργων υποδομής είναι εκεί. Τι πάει να γίνει;

Όταν η τιμή του πετρελαίου έπεσε στα 25 δολάρια το βαρέλι, οι Άραβες έλεγαν «δεν πωλούμε»; Όταν οι τιμές του πετρελαίου ήταν πολύ χαμηλές, η EXXON MOBIL ήθελε να κάνει επένδυση στην Κύπρο. Ο κόσμος χρειάζεται περισσότερη ενέργεια. Ενέργεια σημαίνει περισσότερη οικονομική ευμάρεια.

 

Θα έχει όφελος η Κύπρος ή θα πληρώσει και από πάνω;

Πολλά χρήματα θα μπουν στο Ταμείο. Ασφαλέστατα. Μετά το πλαίσιο-συμφωνία θα προχωρήσουμε στη συμφωνία πώλησης. Τα υπόλοιπα θα έρθουν μόνα τους.

 

Έχει ξεκαθαρίσει αν το αέριο θα είναι για την εσωτερική αγορά της Αιγύπτου ή αν θα είναι για σκοπούς επανεξαγωγής; Ποιος θα είναι ο τελικός αγοραστής;

Πιθανόν μέρος να επανέλθει υγροποιημένο για εσωτερική κατανάλωση. Κοιτάζουμε όλο το φάσμα. Υπάρχει μια πολυσύνθετη δομή στη συμφωνία. Στόχος είναι να μεγιστοποιήσουμε τα κέρδη για τη Δημοκρατία. Δεν θα είναι συμφωνία κλειστού χαρακτήρα. Ο καθένας θα μπορεί να την δει. Αν η συμφωνία δεν είναι καλή για την Κύπρο, δεν θα το κάνουμε.

 

Πότε θα καταλήξετε σε αυτή τη συμφωνία;

 

Είμαι αισιόδοξος. Πιστεύω είμαστε κοντά.

 

Τα σχέδια του East Med χαρακτηρίζονται ως παραμύθια γιατί ένα τέτοιο έργο είναι αδύνατον να το αναλάβουν εταιρείες αν δεν είναι βιώσιμο. Πού βρίσκεται αυτό το έργο;

Eίναι πραγματικά ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο. Μιλούμε για ένα έργο της τάξης των 6-6,2 δις ευρώ. Η ΕΕ έχει δώσει περίπου 30- 50 εκ. για μελέτες. Για να είναι το έργο βιώσιμο πρέπει να έχουμε τα αποθέματα. Τα έχουμε; Την περασμένη Δευτέρα ήμουν στο Λονδίνο, στο ΙΡWeek, και κυκλοφόρησε η γεωλογική επισκόπηση των ΗΠΑ, η οποία αναφέρει: Νοτίως της Κρήτης, Αίγυπτος, Κύπρος, Ισραήλ, Λίβανος περιμένουν 330 τρις κυβικά πόδια αερίου να ανακαλυφθούν! Αυτό σημαίνει 95 φορές η «Αφροδίτη»!

Άρα, αν έχουμε ανακαλύψεις -και πιστεύω ότι θα έχουμε- στο 10, άλλες ανακαλύψεις σε άλλα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, στην Αίγυπτο και γιατί όχι στα νότια της Κρήτης, τότε ναι, ο EastMed θα είναι ο αγωγός που θα πάρει αυτά τα αποθέματα στην Ευρώπη.

 

EastMed, αγωγός προς την Αίγυπτο, τερματικό υγροποίησης. Μπορούν να γίνουν και τα τρία για να έχουμε εναλλακτικές λύσεις όπως προαναφέρατε ή θα εξαρτηθεί από τα αποθέματα φυσικού αερίου στην τελική;

Σίγουρα θα εξαρτηθεί από τις ανακαλύψεις αλλά και θα εξαρτηθεί από την καλύτερη οικονομική λύση. Αν για παράδειγμα είχαμε τώρα 10-12 τρις κ.λ.π., δηλαδή τρεις «Αφροδίτες», γιατί όχι να είχαμε ένα τερματικό στην Κύπρο; Τα οικονομικά θα δείξουν τους καλύτερους τρόπους να αναπτύξουμε εμπορικά το αέριο, βλέποντας πάντα το καλύτερο για τη Δημοκρατία.

Αυτή τη στιγμή για την «Αφροδίτη», σας έχω πει, έχουμε κάνει μελέτες που δείχνουν ότι το να πάει στην Αίγυπτο είναι η καλύτερη οικονομική λύση για την Κύπρο.

Αν αύριο βλέποντας τα τελικά αποτελέσματα στην «Καλυψώ» και στο 10 -στο οποίο και πιστεύω πάρα πολύ- πιθανόν να δούμε και εναλλακτικούς τρόπους μεταφοράς του.

Η EXXON MOBIL είναι η πιο συντηρητική εταιρεία. Γιατί ήρθε στην Κύπρο; Ήρθε για πρώτη φορά στη Μεσόγειο να τρυπήσει τις δύο πρώτες πηγές σε κυπριακά νερά, στο τεμάχιο 10. Ήρθε για να χάσει λεφτά; Γιατί το έκανε; Το γεωπολιτικό παιχνίδι το ξέραμε… Άρα λοιπόν η εμπιστοσύνη και μόνο της EXXON MOBIL στο συγκεκριμένο οικόπεδο, εμένα προσωπικά, χωρίς να βάλω τις γνώσεις για τις δομές κ.ο.κ., με ικανοποιεί πάρα πολύ. Για πρώτη φορά τρυπά στη Μεσόγειο τις δύο πρώτες πηγές. Αυτό δεν πρέπει να μας κάνει, αν μη τι άλλο, αισιόδοξους;

 

 

Ο λαός μας είναι συγκρατημένος. Με όλα αυτά που γίνονται φοβάται. Φοβάται τα γεωπολιτικά παιχνίδια.

Στο Λονδίνο την περασμένη βδομάδα στο International Petroleum Week ήμουν με ένα καθηγητή, τον Πολ Στίβεν, ειδικό στα γεωπολιτικά. Ισχυρίστηκε ότι όλη αυτή η πανέμορφη δομή στην Ανατολική Μεσόγειο δεν θα αναπτυχθεί ποτέ εμπορικά. Του απάντησα: Τα πολιτικά είναι ανθρώπινα. Εγώ θα πω το εξής: Η ενέργεια ενώνει. Η ενέργεια δεν διαχωρίζει.

 

 

Σε όλο αυτό το σχεδιασμό λαμβάνεται υπόψη ο παράγοντας Τουρκία;

Να κοιτάξουμε τη δουλειά μας. Να έχουμε ενεργειακή στρατηγική, να έχουμε συμφωνίες, να αποκτήσουμε γνώσεις, να αποκτήσουμε συμμαχίες με χώρες που θα μας σέβονται όπως τις σεβόμαστε εμείς… Να τα κάνουμε όλα με όσο γίνεται λιγότερα λόγια. Την τελική απόφαση την παίρνει η Δημοκρατία.

 

 

Το ενεργειακό δίνει μια άλλη διάσταση στην Κύπρο

Βλέπετε να γίνεται η Κύπρος ενεργειακός κόμβος, αν η Τουρκία περιοριστεί σε αυτά που ικανοποιούν τις αναπτυξιακές της ανάγκες;

 

Ενεργειακός κόμβος δεν σημαίνει έχουμε αποθέματα και αγωγούς. Σημαίνει ένα οικοσύστημα που να έχει όλα αυτά και τη γνώση με σκοπό την οικονομική ευμάρεια των ανθρώπων. Αν τα έχουμε όλα αυτά, οι εταιρείες που θα έρθουν θα χρησιμοποιήσουν το δυναμικό της χώρας. Η Κύπρος είναι σε μια καλή θέση και αυτό μπορεί να γίνει. Η Αίγυπτος λέει το ίδιο, αλλά η Αίγυπτος έχει ιστορία 100 χρόνων σ’ αυτό τον τομέα. Το ίδιο και η Τουρκία. Η Κύπρος έχει μόνο 10 χρόνια και αυτοί οι άνθρωποι που είχαν το όραμα να γίνει η Κύπρος ενεργειακός κόμβος έχουν ήδη βάλει το λιθαράκι τους. Αν τα συνδέσουμε όλα αυτά, με την εύρεση των αποθεμάτων, τότε πραγματικά μπορεί να γίνει αυτό που είπατε και κάτι παραπάνω.

Το ενεργειακό δίνει μια άλλη διάσταση στην Κύπρο και αυτό πρέπει να το εκμεταλλευθούμε. Να το δούμε ως εθνικό θέμα. Οι άνθρωποι που έχουν δουλέψει σ’ αυτό αξίζουν συγχαρητήρια. Ας τους βοηθήσουμε κάνοντας λίγη υπομονή. Το μέλλον πρέπει να είναι λαμπρό.