Απονομή στον Χαμπή Τσαγγάρη του Ευρωπαϊκού Βραβείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Στον Κύπριο χαράκτη Χαμπή Τσαγγάρη απονεμήθηκε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Βραβεία Europa Nostra 2023), το οποίο συνοδεύθηκε από την τελετή αποκάλυψης της πινακίδας της Europa Nostra στο Δημοτικό Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή, στη Λευκωσία.

 

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης η οποία πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης, η Γενική Γραμματέας της Europa Nostra, Σνέσκα Μιχαήλοβιτς ανακοίνωσε την απόφαση από κοινού με το Δήμο Λευκωσίας για την ίδρυση ενός Κόμβου Κληρονομιάς της Europa Nostra στη Λευκωσία με ιδρυτικούς εταίρους το Ίδρυμα Λεβέντη, το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ινστιτούτο Κύπρου.

 

Απευθυνόμενος στον τιμώμενο καλλιτέχνη, ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, έκανε λόγο για μια «δίκαιη διάκριση» για τον καλλιτέχνη και το έργο του. Σημείωσε ακόμη ότι ο Χαμπής Τσαγγάρης κατόρθωσε να αλλάξει τον χαρακτικό χάρτη της Κύπρου, επισημαίνοντας ότι μέσα από το πλούσιο έργο του ανέδειξε τη βαθιά αγάπη του για την Κύπρο.

 

Ο κ. Γιωρκάτζης έκανε λόγο για τον «ευγενή και ανιδιοτελή αγώνα» του Χαμπή να καταστήσει «τον πολιτισμό κτήμα και βίωμα του κάθε απλού ανθρώπου», προσθέτοντας ότι ο τιμώμενος καλλιτέχνης αποτέλεσε παράδειγμα για πολλούς νεότερους καλλιτέχνες. «Η κληρονομιά που αφήνει ο Χαμπής είναι πλούσια και ανεκτίμητη και δεν πρέπει να χαθεί», υπογράμμισε.

 

«Μοιραζόμαστε το όραμα να φέρουμε την τέχνη της χαρακτικής πιο κοντά στον κόσμο», είπε ο Δήμαρχος της Λευκωσίας, τονίζοντας ότι ήταν σημαντικό να ενταχθεί η πορεία του Χαμπή στην πολιτιστική διαδρομή της Λευκωσίας και να ενισχύσει τη θέση της πόλης ως πρωτεύουσας πολιτισμού για την Κύπρο.

 

Στον χαιρετισμό της, η Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, Μυρτώ Ζαμπάρτα, τόνισε ότι η βράβευση του Χαμπή Τσαγγάρη «υπογραμμίζει την τεράστια συμβολή του στην προστασία της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς, με την ανάδειξη και συνέχιση της χαρακτικής τέχνης στην Κύπρο».

 

«Ο Χαμπής έχει δημιουργήσει ένα προσωπικό καλλιτεχνικό ύφος που είναι αλληλένδετα συνυφασμένο με τον κυπριακό χαρακτήρα», ανέφερε η κ. Ζαμπάρτα. «Η επιλογή του να εικονογραφήσει κυπριακά λαϊκά παραμύθια και αφηγήματα έχει δώσει νέα πνοή στη πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου, που ξεπερνά τη χαρακτική και το νησί. Το πάντρεμα με άλλες κυπριακές τέχνες – όπως αφηγήματα και ποίηση – εμπλουτίζει την κυπριακή παράδοση και μπολιάζει την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού», σημείωσε.

 

Ακόμη, η Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο ανέφερε ότι η συνεχής δραστηριότητα του καλλιτέχνη σε διακοινοτικές συνεργασίες, όπως σε κοινά εργαστήρια και κοινές εκθέσεις στο Μουσείο του με Τουρκοκύπριους καλλιτέχνες αναδεικνύει την πρόθεσή του για καλλιτεχνικό διάλογο.

 

«Στην καλλιτεχνική φιλοσοφία του Χαμπή, η Κύπρος έχει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά που συνεισφέρει στην πολυμορφία του κοινού ευρωπαϊκού πολιτισμού», σημείωσε.

 

Στην ομιλία της, η Γενική Γραμματέας της Europa Nostra, Σνέσκα Μιχαήλοβιτς, επεσήμανε ότι ο Χαμπής Τσαγγάρης είναι «ένας πραγματικός πρωταθλητής της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Κύπρο, ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης, τεχνίτης, αφηγητής και πάνω από όλα ένας εξαιρετικά γενναιόδωρος και εμπνευσμένος άνθρωπος».

 

Σήμερα, συνέχισε η κ. Μιχαήλοβιτς, «στέλνουμε ένα ανανεωμένο ισχυρό μήνυμα σχετικά με τη σημασία του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς στο να ενώνει τους ανθρώπους στην Κύπρο, την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο». Σε έναν κόσμο ασχήμιας, συνέχισε, «άνθρωποι σαν τον Χαμπή φέρνουν ποίηση και ομορφιά στη ζωή μας». Ακόμη, ευχαρίστησε τον Χαμπή εκ μέρους της Ευρώπης «που έφερε τα παραμύθια πιο κοντά μας».

 

Επιπλέον, η Γενική Γραμματέας της Europa Nostra αναφέρθηκε στο πιλοτικό έργο European Heritage Hub, σκοπός του οποίου, όπως εξήγησε, «είναι να διαμορφώσει μια ευέλικτη και δυναμική πλατφόρμα και να υποστηρίξει τον στρατηγικό ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς για μια επιτυχημένη μετάβαση προς μια πιο βιώσιμη, καινοτόμο και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνία».

 

Καταληκτικά, η κ. Μιχαήλοβιτς ανακοίνωσε την απόφαση της Europa Nostra από κοινού με τον Δήμο Λευκωσίας για ίδρυση ενός Κόμβου Κληρονομιάς της Europa Nostra στη Λευκωσία με ιδρυτικούς εταίρους το Ίδρυμα Λεβέντη, το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ινστιτούτο Κύπρου. «Μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα πιο φωτεινό αύριο για την Κύπρο και την Ευρώπη και τη γειτονιά μας στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή», υπογράμμισε.

 

Από την πλευρά της, η Αντιπρόεδρος της Europa Nostra, Αντρούλα Βασιλείου, ανέλυσε το σκεπτικό της πρότασής της για την υποψηφιότητα του τιμώμενου καλλιτέχνη, σημειώνοντας ότι ο Χαμπής είναι μεγάλος καλλιτέχνης και ότι μέσα από τα έργα του συντελεί στη διατήρηση της κυπριακής λαϊκής παράδοσης.

 

Η Σχολή Χαρακτικής του Χαμπή στα Πλατανίσκια είναι μια όαση, είπε η κ. Βασιλείου, προσθέτοντας ότι ο Χαμπής «δεν φείδεται κόπου και χρόνου». Αποκορύφωμα της δουλειάς του Χαμπή είναι το Δημοτικό Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή, σημείωσε η Αντιπρόεδρος της Europa Nostra.

 

Αναφερόμενη στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η κ. Βασιλείου είπε ότι φέτος υποβλήθηκαν 225 αιτήσεις από 35 χώρες και επιλέχθηκαν 30 αιτήσεις από 21 χώρες. «Η απόφαση για βράβευση του Χαμπή ήταν ομόφωνη», τόνισε, χαρακτηρίζοντας τον τιμώμενο καλλιτέχνη ως έναν τίμιο, ευαίσθητο και ταλαντούχο Κύπριο.

 

Στην τοποθέτησή του ο τιμώμενος καλλιτέχνης, Χαμπής Τσαγγάρης, αφού ευχαρίστησε όσους του απένειμαν το βραβείο, σημείωσε πως ό,τι δημιούργησε το έκανε για να εκφράσει τον εαυτό του και να προβάλει την Κύπρο. «Η δουλειά μου είναι συγκεκριμένη και κατατεθειμένη. Με βραβεία ή χωρίς βραβεία, η αξία της παραμένει η ίδια», είπε.

 

Ακόμη, ο Χαμπής Τσαγγάρης ανέφερε ότι προσπάθησε να διαφυλάξει τη λαϊκή κληρονομιά της Κύπρου και έκανε λόγο για την «απροσμέτρητη χαρά» του όταν βλέπει μαθητές του να διδάσκουν στα δημοτικά σχολεία.

 

«Πήρα ξεκάθαρα θέση υπέρ του καλού και του δικαίου. Προωθώ την ειρηνική συνύπαρξη των κοινοτήτων της Κύπρου», σημείωσε ο τιμώμενος καλλιτέχνης, δηλώνοντας την αντίθεσή του «στις δυνάμεις του κακού που μας έφεραν σε αυτό το σημείο της συμφοράς».

 

Ακόμη, μίλησε για το έργο που επιτελούν το Μουσείο και η Σχολή του. «Στερηθήκαμε κρατικής επιχορήγησης, παραλάβαμε ερείπια αλλά τα δουλέψαμε με τον ιδρώτα μας», τόνισε. Ακολούθως, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του σε όσους στάθηκαν δίπλα του και όσους προώθησαν την υποψηφιότητά του για το βραβείο.

 

Η εκδήλωση διανθίστηκε με τραγούδια από τον ερμηνευτή παραδοσιακών τραγουδιών Μιχάλη Τερλικά και δύο τραγούδια που συνέθεσε και ερμήνευσε για τον τιμώμενο καλλιτέχνη ο συνθέτης Ευαγόρας Καραγιώργης, ενώ ολοκληρώθηκε με την αποκάλυψη της πινακίδας του βραβείου Europa Nostra στην είσοδο του μουσείου.