Δύσκολοι καιροί για την αυτονόμηση

Της Ελένης Κωνσταντίνου

 

Το ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ΓεΣΥ είναι κάτι το αδιαμφισβήτητο. Άλλωστε τα δημόσια νοσηλευτήρια απέδειξαν την αξία τους όταν ανέλαβαν το μεγάλο, αν όχι όλο, το βάρος της πανδημίας του κορονοϊού, φανερώνοντας τη σημασία που έχει η δημόσια υγεία, καθώς και το ρόλο που πρέπει να επιτελεί.

Ωστόσο, ακόμη υπάρχουν πολλά που θα πρέπει να γίνουν μέχρι την πλήρη αυτονόμησή τους το 2024 για να μπορέσουν να αντέξουν τον ανταγωνισμό. Βήματα γίνονται και προσπάθειες, όμως οι ρυθμοί είναι αργοί, για διαφόρους λόγους.

Σήμερα ο ΟΚΥπΥ είναι ο μεγαλύτερος πάροχος υγείας στην Κύπρο, με 8 νοσηλευτήρια και 35 κέντρα υγείας σε όλες τις πόλεις και επαρχίες, τα δημόσια νοσηλευτήρια θα πρέπει πάση θυσία να προστατευθούν, και γι’ αυτό θα πρέπει να φροντίσουν όλοι με πράξεις και όχι απλά με διατυπώσεις όταν και όποτε θυμηθούν. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αφεθούν να μαραζώσουν για να έρθουμε εκ των υστέρων να βρούμε άλλες «λύσεις».

Δυστυχώς όμως, η χθεσινή δημοσιοποίηση της Έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή για τον ΟΚΥπΥ είναι αρκετά απογοητευτική. Όπως καταγράφεται, η μέχρι σήμερα λειτουργία του Οργανισμού χαρακτηρίζεται από σοβαρά κενά και αδυναμίες, όσον αφορά τη χρηματοοικονομική διαχείριση και την εταιρική διακυβέρνηση και δεν έχουν ληφθεί τα δέοντα μέτρα για την απεξάρτησή του από την κρατική στήριξη και την ομαλή μετάβαση σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού την 1.6.2024. Οι ασθενείς στα νοσηλευτήρια του Οργανισμού έχουν μειωθεί δραστικά, με αποτέλεσμα τη μείωση των εσόδων, ενώ αντίθετα οι δαπάνες παρουσιάζουν σημαντική αύξηση, κυρίως λόγω συνεχούς αύξησης του κόστους μισθοδοσίας.

Ιδιαίτερη βέβαια εντύπωση προκαλεί η χαρακτηριστική περίπτωση του πιο υψηλά αμειβόμενου ιατρού, που για να επιτευχθεί αυτό έλαβε κατ’ εξαίρεση απόφαση παρακαλώ το Υπουργικό Συμβούλιο το 2018. Όπως αναφέρεται και στην Έκθεση του Ελεγκτή, το Υπουργικό αποφάσισε όπως ο ιατρός αυτός εξαιρεθεί από σχετική πρόνοια του Νόμου του Προϋπολογισμού, που απαγορεύει την καταβολή υπερωριακής αποζημίωσης που υπερβαίνει τη μηνιαία μισθοδοσία του. Ωστόσο, από τον έλεγχο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας διαπιστώθηκε ότι το Υπουργικό δεν έχει εξουσία να αποφασίσει την εξαίρεση οποιουδήποτε προσώπου από το πεδίο εφαρμογής νομοθετικής διάταξης που κανονικά το καλύπτει. Συνεπώς, η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου λήφθηκε καθ’ υπέρβαση εξουσίας. Η απόφαση του Υπουργικού για εξαίρεση από τη συγκεκριμένη πρόνοια του Προϋπολογισμού αφορά μόνο το 2018. Συνεπώς, ακόμη κι αν ήταν νόμιμη, αυτή δεν καλύπτει τα έτη 2019-2021. Επίσης, ο ιατρός αυτός λαμβάνει, κατά μέσο όρο, κάθε μήνα, ως υπερωριακή αποζημίωση και επίδομα, ποσό της τάξης των €20.000, ενώ είναι ο μόνος στον οποίο καταβλήθηκε κατά την περίοδο του ελέγχου κατ’ αποκοπή υπερωριακή αποζημίωση ανά περιστατικό.

Με αφορμή λοιπόν και τη συγκεκριμένη περίπτωση επανέρχεται το θέμα της απουσίας ικανοποιητικών μηχανισμών ελέγχου για την καταβολή των επιδομάτων. Δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα νοσηλευτήρια που ελέγχει ο ΟΚΥπΥ, είναι όμως ένα ζήτημα που θα πρέπει επιτέλους να ρυθμιστεί.