Καρκίνος: Να πάψει να θεωρείται ταμπού

Του Κωστή Πιτσιλλούδη

Μολονότι κατά τα τελευταία χρόνια η τάση των νέων περιστατικών καρκίνου είναι αυξητική, τα ογκολογικά κέντρα της Κύπρου με την κατάλληλη στελέχωση εξειδικευμένου προσωπικού, αλλά και την τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει, φαίνεται να συμβάλλουν καίρια στα υψηλά ποσοστά ίασης τής εν λόγω ασθένειας.

Επί τη ευκαιρία της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας κατά του Καρκίνου (25-31/5), η «Χαραυγή», ερχόμενη σε επικοινωνία με τα τρία ογκολογικά κέντρα, διαπίστωσε ότι η Κύπρος κάνει τα αναγκαία βήματα για τη διάγνωση αλλά και τη θεραπεία του καρκίνου.

Tο Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο (ΓΟΚ) στην παρούσα φάση διαθέτει 140 άτομα προσωπικού που εξυπηρετούν σχεδόν 2.000 ασθενείς, προερχόμενους κυρίως από τις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου.

Το κέντρο, που εδρεύει στη Λεμεσό, παρέχει ενδοϊστική βραχυθεραπεία, όπως της PET (Τομογραφίας Εκπομπής Ποζιτρονίων) και της CT (Αξονικής Τομογραφίας), οι οποίες θεωρούνται ως οι πιο αξιόπιστες διαγνωστικές εξετάσεις για ογκολογικούς ασθενείς και εκτελούνται μόνο στο ΓΟΚ.

«Νιώθουμε περήφανοι, διότι το Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο εδώ και δυόμισι χρόνια προσφέρει υπηρεσίες στους πολίτες, οι οποίες δεν υπήρχαν πριν στην Κύπρο, ενώ η μετάβαση τους στο εξωτερικό για να λάβουν την αντίστοιχη διάγνωση ή και θεραπεία κόστιζε χιλιάδες ευρώ», επεσήμανε στη «Χ» ο πρόεδρος του Κέντρου, Κίκης Καζαμίας. Ερωτηθείς εάν υπάρχει συνεργασία του Γερμανικού Ογκολογικού με κάποιο ίδρυμα που εδρεύει στο εξωτερικό, ο κ. Καζαμίας απάντησε ότι το Κέντρο έχει συνάψει συνεργασίες με αρκετά πανεπιστήμια, νοσοκομεία, αλλά και ερευνητικά κέντρα, φέρνοντας ως παράδειγμα το Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

Πρόσθεσε, δε, ότι υπάρχει συνεργασία με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ιδρύοντας από κοινού το Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο, αλλά και με το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, το οποίο χρησιμοποιεί την Πανεπιστημιακή Κλινική του ΓΟΚ για το πρόγραμμα της Ιατρικής Σχολής του. «Το ΓΟΚ είναι το πρώτο Ογκολογικό Κέντρο που εντάχθηκε στο ΓεΣΥ, καθώς θεωρήσαμε ως υποχρέωσή μας να παράσχουμε τις υπηρεσίες μας στους ανθρώπους που τις έχουν τόσο πολύ ανάγκη και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να μεταβούν στο εξωτερικό», υπογράμμισε.

O κ. Καζαμίας κάλεσε τους ιθύνοντες του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας να δείξουν τη δέουσα προσοχή, καθιερώνοντας νέα νοοτροπία, η οποία θα ξεπερνά τις στρεβλώσεις του Υπουργείου Υγείας.

Το Παιδοογκολογικό Τμήμα του Μακάρειου Νοσοκομείου, το οποίο απευθύνεται σε ασθενείς ηλικίας μέχρι και 19 ετών, παρέχει τις υπηρεσίες του σε 200 παιδιά το χρόνο, ενώ 25 νοσηλευτές και πέντε ιατροί δίνουν τις επιστημονικές γνώσεις για την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου.

Διαθέτει τρεις μονάδες, εκ των οποίων η μία είναι το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας, η δεύτερη είναι η Κεντρική Μονάδα Προετοιμασίας Χημειοθεραπειών και η τρίτη είναι ο Θάλαμος Εντατικής Χημειοθεραπείας. Ο διευθυντής του Παιδοογκολογικού Τμήματος και καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, δρ Λοΐζος Λοΐζου, ανέφερε ότι το Τμήμα εφαρμόζει πιστά θεραπείες με βάση τα διεθνή ιατρικά και θεραπευτικά πρωτόκολλα. «Τα στοιχεία κατά τα προηγούμενα έτη μαρτυρούν ότι καταγράφονται περίπου 40 νέα περιστατικά ετησίως, ενώ πέραν του 80% των ασθενών αποθεραπεύονται πλήρως.

Το ποσοστό ίασης των παιδιών είναι από το υψηλότερο εντός των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρόλα αυτά, ως Τμήμα θέλουμε να εξελισσόμαστε συνεχώς, ούτως ώστε να παρέχουμε την καλύτερη δυνατή θεραπεία στα παιδιά», τόνισε. Ερωτηθείς πότε ένα παιδί μεταβαίνει στο εξωτερικό για να λάβει θεραπεία, ο δρ Λοΐζου απάντησε ότι η αποστολή σε κλινικές που εδρεύουν στο εξωτερικό πραγματοποιούνται όταν δεν παρέχονται οι απαιτούμενες θεραπείες στο Παιδοογκολογικό.

«Η Κυπριακή Δημοκρατία διαμέσου του Υπουργείου Υγείας μεριμνά για την αποστολή των παιδιών στο εξωτερικό, έχοντας ως κύρια κράτη αποστολής τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ και την Ελλάδα», εξήγησε.

Ο δρ Λοΐζου ανέφερε ότι το Παιδοογκολογικό είναι μέλος διεθνών οργανώσεων όπως της Παγκόσμιας Οργάνωσης Παιδοογκολογίας, της Ομάδας Έρευνας για τον παιδικό καρκίνο του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον Παιδικό Καρκίνο, ενώ έχει επιστημονική συνεργασία με το Καραϊσκάκειο Ίδρυμα, το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής, αλλά και το Γ.Ν. Λευκωσίας. Όσον αφορά το Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου, το οποίο ιδρύθηκε σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία, μπορεί να παρέχει ακτινοδιαγνωστική και ακτινοθεραπευτική ογκολογική αγωγή, αλλά και τεχνικές που συνδυάζουν την πυρηνική φυσική με την ακτινοθεραπεία.

Σχολιάζοντας την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα κατά του Καρκίνου, ο πρόεδρος του Ογκολογικού Κέντρου Τράπεζας Κύπρου, Λάζαρος Σαββίδης, δήλωσε ότι ο καρκίνος είναι μία ασθένεια για την οποία έχουν γίνει άλματα στον τομέα της επιστήμης για τη θεραπεία και αντιμετώπισή της και δεν πρέπει να τη φοβόμαστε. «Σαν κοινωνία θα πρέπει να ξεπεράσουμε τη δαιμονοποίηση του καρκίνου, η οποία επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του ασθενούς. Να σταθούμε σαν κοινωνία δίπλα στους ανθρώπους που πάσχουν από καρκίνο, ούτως ώστε να βγουν νικητές από αυτή τη μάχη που δίνουν», τόνισε.

Υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε άτομα με καρκίνο

Η σύγχρονη προσέγγιση του καρκίνου στηρίζεται σε ένα πολυδιάστατο βιο-ψυχοκοινωνικό μοντέλο, το οποίο λαμβάνει υπόψη τις βιολογικές αλλά και τις ψυχολογικές και κοινωνικές παραμέτρους της ασθένειας -σε αντίθεση με το παρελθόν, κατά το οποίο η προσέγγιση ήταν περισσότερο μονοδιάστατη και βιο-ιατρική.

«Ο καρκίνος θεωρείται μια υποκειμενική και πολυπαραγοντική νόσος, εφόσον ο κάθε ασθενής βιώνει τη νόσο με πολύ διαφορετικό τρόπο, όχι μόνο όσον αφορά τα ξεχωριστά βιο-ιατρικά χαρακτηριστικά, αλλά και όσον αφορά τις προσωπικές διαστάσεις του καθενός, όπως η ταυτότητα, η προσωπικότητα, το ιστορικό υπόβαθρο, αλλά και οι κοινωνικοί και οικογενειακοί παράγοντες», ανέφερε η ψυχολόγος του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου, δρ Στέλλα Κόνια.

Συμπέρανε δε ότι η φροντίδα που λαμβάνουν οι ασθενείς δεν είναι μόνο απαιτητική και εξειδικευμένη, αλλά και πολυεπίπεδη. «Στον Αντικαρκινικό Σύνδεσμο αντιλαμβανόμαστε την ανακουφιστική φροντίδα ως τη σφαιρική φροντίδα των ασθενών και των αγαπημένων τους προσώπων από μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας (δηλ. ιατρούς, νοσηλευτές, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, φυσιοθεραπευτές και αρωματοθεραπευτές), έχοντας στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής, αποσκοπώντας στον έλεγχο του πόνου και άλλων σωματικών συμπτωμάτων, στη νοσηλευτική φροντίδα και στην ψυχοκοινωνική στήριξη», καθώς, όπως υπογράμμισε, σχετικές έρευνες δείχνουν πως άτομα με καρκίνο πιθανόν να βιώσουν ψυχολογικές δυσκολίες, όπως κατάθλιψη, έντονο άγχος, δυσκολία στη διαχείριση συναισθημάτων, αίσθημα εγκατάλειψης και ενδο-οικογενειακά προβλήματα. «Συνεπώς, πολλές φορές επιβάλλεται η ψυχολογική στήριξη από κάποιον επαγγελματία για την προστασία της ψυχολογικής υγείας του ατόμου», σημείωσε. Από την πλευρά της, η κοινωνική λειτουργός του Συνδέσμου Αμμοχώστου, κα Μαρία Θεοφάνους, αναφερόμενη στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα κατά του Καρκίνου, τόνισε ότι κανένα άτομο δεν θα έπρεπε να βιώνει τις προκλήσεις του καρκίνου μόνο του. «Υπάρχουν οι κατάλληλες υπηρεσίες και οι κατάλληλοι επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι μπορούν να παρέχουν τη στήριξη, τη βοήθεια και την καθοδήγηση που χρειάζεται, μέσα σε ένα ασφαλές, εχέμυθο και ανθρώπινο πλαίσιο. Ως ψυχοκοινωνική ομάδα Αμμοχώστου του Αντικαρκινικού Συνδέσμου, θέλουμε να ενθαρρύνουμε το κοινό να έρχεται σε επαφή μαζί μας, είτε για πληροφόρηση είτε για χρήση των υπηρεσιών μας». Η κα Θεοφάνους επεσήμανε ότι όλες οι υπηρεσίες του Συνδέσμου παρέχονται δωρεάν και κάλεσε τόσο τους καρκινοπαθείς όσο και το στενό τους κύκλο να μη διστάσουν να έρθουν σε επαφή με το Σύνδεσμο, ο οποίος διαθέτει παγκύπρια κάλυψη.