“Λαμπεντούζα” του Aντερς Λουστγκάρτεν

Σημεία κοινού

Λαμπεντούζα του Aντερς Λουστγκάρτεν

Με αφετηρία τη σοβαρότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη, τη διαχείριση του μεταναστευτικού κύματος από εμπόλεμες περιοχές, κυρίως της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, γράφεται κατόπιν παραγγελίας το έργο Λαμπεντούζα.

Το μικρό νησί τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σύμβολο για τους ανθρώπους που παλεύουν να φτάσουν στην ελευθερία και την ασφάλεια της Ευρώπης, έστω και «μιας ξοφλημένης Ευρώπης», όπως λέει ο Στέφανο, ένας από τους δύο χαρακτήρες του έργου. Πρόκειται για έναν ψαρά κάτοικο του νησιού που η μοίρα τον υποχρεώνει να αντιμετωπίσει το «πρόβλημα» με μοναδικό του όπλο την ανθρωπιά του. Ο δεύτερος χαρακτήρας μια γυναίκα μιγάδα, η Ντενίζ, ζει στο Λονδίνο. Η ασιατική της καταγωγή γίνεται αιτία να βρίσκεται συχνά αντιμέτωπη με ρατσιστικές συμπεριφορές, ενώ η φύση της εργασίας της, ως εισπράκτορας δόσεων καταναλωτικών δανείων, την αναγκάζει να παραμερίζει συναισθήματα συμπόνιας και να δρα πιο μηχανικά, τεχνοκρατικά.

Οι δύο ήρωες δημιουργούν δύο διαφορετικούς κόσμους, ο ένας βρίκεται στο σημείο «υποδοχής» των προσφύγων και ο άλλος στον περιπόθητο τελικό προορισμό.

Το έργο εξελίσσεται μέσα από παράλληλες αφηγήσεις που συνθέτουν μια αληθινή εικόνα των προκλήσεων της σημερινής κοινωνίας. Επεκτείνεται ωστόσο πέρα από την απλή παρουσίαση καταστάσεων και γίνεται μια δυνατή ιστορία για τις ανθρώπινες σχέσεις που κατορθώνουν με μοναδικούς τρόπους να υπερβούν «εμπόδια», όπως η γλώσσα και η διαφορετική κουλτούρα. Ετσι, έστω κι αν «αυτοί στα γραφεία τους δεν έχουν βρει τρόπο να σταματήσουν τη θάλασσα να ξεβράζει θύματα», υπάρχει ακόμη ελπίδα.

Ο συγγραφέας ασκεί κριτική με έμμεσο τρόπο, χωρίς βαρύγδουπα συνθήματα, καταφέρνοντας να ακυρώσει αντιλήψεις που βασίζονται στο φόβο. Σε κάποιο σημείο διά στόματος της Ντενίζ μάς προκαλεί να αναλογιστούμε: «Οι μετανάστες δε βάζουν σε μια τσάντα τα υπάρχοντά τους, αφήνοντας πίσω παιδιά και οικογένεια, λαδώνοντας και παλεύοντας να χωθούν στις ρόδες ενός τρένου ή πίσω απ’ τα κιβώτια σ’ ένα φορτηγό μαζί με άλλους σαράντα, δεν υποφέρουν τους σκοτωμούς και τους βιασμούς αγαπημένων τους, μόνο και μόνο για να τσεπώσουν επιτέλους αυτό το επίδομα από 67 λίρες και 46 πένες τη βδομάδα από το βρετανικό δημόσιο».

Οι δύο ηθοποιοί της παράστασης καταφέρνουν ο καθένας μέσα από το ιδιαίτερο υποκριτικό του ύφος να αφηγηθούν την ιστορία με απόλυτη ισορροπία των εκφραστικών τους μέσων. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στον Αργύρη Ξάφη για την ξεχωριστά αληθινή ερμηνεία του και τη δύναμη της σκηνικής του παρουσίας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο σκηνικός χώρος της παράστασης με στοιχεία από το φυσικό τοπίο που προσδίδουν μια αίσθηση σκληρότητας, ερήμωσης και μοναξιάς αλλά και μοναδικής ομορφιάς, αισθήσεις που αντιλαμβανόμαστε πιο έντονα μέσα από την ανθρώπινη παρουσία στο χώρο, είτε αυτή τον ζεσταίνει ή τονίζει τη σκληρότητά του είτε αναδεικνύει την ομορφιά του.

Aντρη Ευμήδου

Θέατρο Νέου Κόσμου

Μετάφραση: Αγγελική Κοκκώνη

Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος

Σκηνικά-Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού

Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος

Ηθοποιοί: Αργύρης Ξάφης, Χαρά-Μάτα Γιαννάτου