ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΑΥΡΙΝΙΔΗΣ: Δεν είμαι του «κρύψε να περάσουμε»

• Η Λευκωσία έχει μέλλον μόνο ως μία Λευκωσία

Συνέντευξη στη Μαρία Φράγκου

Μεγάλωσε σε μια πόλη μοιρασμένη κι αυτό που «στοίχειωσε» τα παιδικά του χρόνια ήταν τα αδιέξοδα, οι γαιόσακοι και τα οχυρωματικά έργα. Για αυτό και πιστεύει στην επανενωμένη Κύπρο και στη μία Λευκωσία. Και σήμερα που ζητά την ψήφο των δημοτών της Λευκωσίας, ο Παναγιώτης Σταυρινίδης κάνει αυτό που έκανε πάντα. Παίρνει θέση. Για όλα τα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία, από τα πιο μικρά έως τα πιο μεγάλα. Και ζητά να τον ακούσουν. Και να τον ακούσουν με ανοιχτό πνεύμα. Και μακριά από προκαταλήψεις.

Δεν βρήκες πρώτα τις κομματικές ισορροπίες και μετά να εξαγγείλεις υποψηφιότητα. Γιατί λειτούργησες ανάποδα; 

Αν πρόκειται να προβείς σε κάποιες τομές στην πολιτική ζωή, κι αν έχεις υπόψη σου να μπεις στην πολιτική για να αφήσεις μιαν επιπρόσθετη αξία, αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να τα διεκδικήσεις. Οχι γιατί τούτα τα δύο δεν μπορούν να υπηρετηθούν ή δεν υπηρετήθηκαν και από οργανωμένους φορείς και κόμματα στο παρελθόν. Οταν, όμως, ξεκινάς να διεκδικήσεις ένα δημόσιο αξίωμα και προσπαθείς να αθροίσεις ποσοστά, ανάμεσα στα κόμματα που θέλεις να σε στηρίξουν, στο τέλος, και προτού εξαγγείλεις, έχεις ήδη προβεί σε πολλούς συμβιβασμούς. Αντίθετα, όμως, αν εσύ βγεις μπροστά με μια τολμηρή θέση, τουλάχιστον σε σχέση με το όραμά σου, βλέπεις και ποιοι είναι έτοιμοι να τη στηρίξουν, να την εμπλουτίσουν και να δουλέψουν μαζί σου. Αυτή ήταν η λογική. Και με αυτό τον τρόπο θέλω να πορεύομαι. Δεν αποκλείεις την κομματική υποστήριξη, αλλά δεν ξεκινάς με αφετηρία τις κομματικές συμμαχίες.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα να διεκδικήσεις τη δημαρχία της Λευκωσίας;

Αυτοί που με ξέρουν, δύο πράγματα γνωρίζουν για μένα. Οτι είμαι Λευκωσιάτης γέννημα θρέμμα, άρα γνωρίζω από πρώτο χέρι τι σημαίνει να ζεις στη Λευκωσία, στη μοιρασμένη Λευκωσία και δεύτερον ότι ανέπτυξα μία δράση πολιτική, κοινωνική, ακτιβιστική, σε πληθώρα θεμάτων που αφορούν την πόλη. Τους ανθρώπους της, το παρόν και το μέλλον της. Είτε έχει να κάνει με τα δικαιώματα του ανθρώπου, είτε με παρεμβάσεις που έχουν να κάνουν με το όραμα της επανένωσης της Κύπρου και ειδικότερα της Λευκωσίας. Είναι όμως και τα θέματα της καθημερινότητάς μας. Ο πολιτισμός, για το πώς συμπεριφερόμαστε απέναντι στα άτομα με αναπηρία και γενικότερα στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, ποια η στάση μας απέναντι στα ζώα… Ολα τούτα, αν κάποιος τα κάνει ένα πακέτο ιδεών και προτάσεων, καταλήγει σε ένα γενικό πλάνο για μία πόλη. Και ειδικότερα για την πόλη που ξέρω καλύτερα, την πόλη που ζω και από την οποία προέρχομαι.

Μόνος εναντίον όλων; Τι προοπτικές επιτυχίας συγκεντρώνει η υποψηφιότητά σου, με δεδομένο ότι το μοναδικό κόμμα που σε στηρίζει είναι το ΑΚΕΛ, ενώ ο ανθυποψήφιός σου νυν δήμαρχος υποστηρίζεται από όλα τα υπόλοιπα κόμματα;

Μόνος εναντίον όλων, σε σχέση με την κομματική υποστήριξη. Εχει φανεί στο παρελθόν, και πιστεύω πως μπορεί να συμβεί και τώρα, ότι οι ψηφοφόροι, ιδιαίτερα σε εκλογικές αναμετρήσεις που έχουν να κάνουν με την τοπική Αρχή, ξεκινούν με αφετηρία -χωρίς να απορρίπτουν, και θέλω να είμαι δίκαιος, είτε τις ιδεολογικές τους προσεγγίσεις είτε την εγγύτητα σε έναν κομματικό χώρο- την προσωπικότητα και τις θέσεις των υποψηφίων. Γνωρίζοντάς μας ο κόσμος μπορεί να βρει κάτι το καινούργιο, κάτι το καινοτόμο, ίσως και κάτι το ριζοσπαστικό στη δική μας υποψηφιότητα.

Μπορεί, δηλαδή, η κοινωνία των πολιτών στην πρωτεύουσα να ανατρέψει κομματικές συσπειρώσεις και ντιρεκτίβες;

Ναι, μπορεί. Πάω πίσω σε άλλες εκλογικές αναμετρήσεις – ευρωεκλογές, βουλευτικές κλπ. Ολα τα κόμματα μιλούσαν για τα μηνύματα που έστειλαν οι πολίτες, είτε με την αποχή είτε με την ψήφο διαμαρτυρίας είτε ακόμα και με την ψήφο σε ακραία μορφώματα. Ενα από τα κεντρικά μηνύματα, έλεγαν τα κόμματα, είναι και ότι η πολιτική ζωή του τόπου χρειάζεται ανανέωση. Οχι κατ’ ανάγκη ηλικιακή, αλλά γιατί όχι και ηλικιακή. Ανανέωση όμως, κυρίως σε σχέση με πρόσωπα τα οποία απογοήτευσαν τον κόσμο, που μπορεί να μην υπηρέτησαν το κοινό καλό ως όφειλαν. Ή οι πολίτες έβλεπαν σε αυτούς το κατεστημένο μιας άρχουσας τάξης. Αφού συμφωνούμε ότι οι πολίτες έκαναν αυτή τη διαπίστωση, και συμφωνούμε ακόμα ότι μάλλον δεν προέρχομαι από κάποιο πολιτικό τζάκι ή κάποιας μορφής οικογενειοκρατία, ούτε η έως τώρα πολιτική μου παρουσία έχει υποστεί φθορά ή φέρει οποιοδήποτε βαρίδι, τότε νομίζω ότι έχω μια καλή ευκαιρία να αποδείξω στην πράξη αυτό το οποίο ζήτησα επανειλημμένα. Καταθέτω με θάρρος, και θράσος, την υποψηφιότητά μου και οι πολίτες, οι δημότες, οι ψηφοφόροι, αν το θέλουν, να το μετατρέψουν σε πράξη.

Τα τζάκια και τα κατεστημένα της πρωτεύουσας δεν σε τρομάζουν;

Είναι στιγμές που νιώθεις αυτή την πίεση. Κι αυτό γιατί ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά το κατεστημένο, όταν εμφανιστεί μια νέα πρόταση που είναι έξω από τις προσδοκίες του, είναι κάποτε αρκετά βίαιος και επιθετικός. Πολιτικά μιλώντας πάντοτε. Συνεπώς, κάποιες στιγμές μπορεί να νιώσεις το βάρος τούτης της άσκησης πίεσης ή να νιώσεις μόνος. Μια ομάδα ανθρώπων βλέπει αυτή τη νέα πρόταση να έρχεται σε αντίθεση με τη διατήρηση του πολιτικού στάτους κβο της. Και τούτο ταράζει τις ισορροπίες, ταράζει τα κατεστημένα, ταράζει την «ομαλή» ζωή που κανείς δεν ενοχλεί.

Το ελάχιστο που ζητάς με την υποψηφιότητά σου για τη δημαρχία της Λευκωσίας ποιο είναι;

Να με ακούσουν. Και να με ακούσουν με ανοιχτό πνεύμα. Και μακριά από προκαταλήψεις. Διαπίστωσα από τις πρώτες μέρες ότι το βασικό πράγμα που είχαν κάποιοι να μου προσάψουν -γιατί πραγματικά θα δυσκολευτούν πολύ να βρουν κάτι να μου προσάψουν – ήταν ο «ακελικός υποψήφιος». Ωσάν να είναι ύβρις να σε στηρίζει το ΑΚΕΛ, αλλά είναι τιμή να σε στηρίζουν όλα τα υπόλοιπα κόμματα μέσα από μια μορφή συνεργασίας που δεν έχει κανένα πολιτικό περιεχόμενο. Τούτο έγινε και γίνεται συστηματικά για να πληγεί η προσβασιμότητά μου σε όλους τους ψηφοφόρους της Λευκωσίας. Πιστεύω ότι είναι πιο ώριμοι οι συμπολίτες μου από τούτου του είδους την προσπάθεια αποκλεισμού μου από την πόρτα, από το σπίτι τους. Γιατί ακριβώς, μέσα από τούτου του είδους τις επιθέσεις, η στόχευση είναι μία και ξεκάθαρη. Να μην ακουστεί η φωνή μου. Οπότε, ο μίνιμουμ στόχος είναι να ακουστεί η φωνή μου. Και δεν είναι προσωπική φωνή. Είναι έκφραση της διάθεσης για πραγματική πολιτική αλλαγή από μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας των πολιτών.

Αυτή η φωνή, όπως την περιέγραψες μόλις τώρα, είναι και το μεγάλο ατού του προεκλογικού σου προγράμματος;

Ναι, γιατί παίρνω θέση. Πάντα έπαιρνα θέση. Ποτέ δεν παρέμεινα σιωπηλός για να μην ενοχλήσω κάποιον. Και δεν παίρνω θέση για να ενοχλήσω κάποιον. Παίρνω όμως θέση γιατί πιστεύω συνειδητά σε ένα ζήτημα. Είτε τούτο έχει να κάνει με την ανάγκη, την αδήριτη ανάγκη, για επανένωση της Λευκωσίας, είτε έχει να κάνει με άλλες πτυχές της καθημερινότητας της πόλης. Παίρνω θέση, πολλές φορές με προσωπικό κόστος. Κι αυτό γιατί υπάρχει πολύ μεγάλος συντηρητισμός σε πολλούς ανθρώπους που δεν θέλουν να βλέπουν κάποιον να έχει τόσο ξεκάθαρες θέσεις για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Στην Κύπρο συχνά επιπλέει εκείνος ο οποίος υιοθετεί την κυπριακή φράση «κρύψε να περάσουμε». Εγώ δεν είμαι τού «κρύψε να περάσουμε». Αν αποφασίσω να υιοθετήσω το «κρύψε να περάσουμε», θα είναι η στιγμή που θα επιστρέψω πλήρως στην ιδιωτική μου ζωή, χωρίς καμιά, μα καμιά, εμπλοκή στα κοινά.

Η Λευκωσία, και ο τρόπος που διοικείται, μπορεί και πρέπει να διαδραματίζει ρόλο στην προοπτική της λύσης και της επανένωσης. Δεν ασκεί, ωστόσο, πάντα αυτό το ρόλο. Το δικό σου όραμα επί του προκειμένου, ποιο είναι;

Μία Λευκωσία. Κι αυτό τα συνοψίζει όλα. Για αυτό και ξεκινήσαμε αυτό τον αγώνα με αυτή τη θέση. Πιστεύουμε πραγματικά ότι πρέπει να επανέλθουμε στην παρακαταθήκη του Λέλλου Δημητριάδη. Οπου εκεί, με τον Μουσταφά Ακιντζί, διατυπώθηκε κάτω στο χαρτί, με ιδέες, με προτάσεις και σχεδιασμό, μία Λευκωσία πολεοδομικά, οργανωτικά, κυκλοφοριακά, αναπτυξιακά. Αν φύγουμε από το όραμά μας ότι η Λευκωσία μπορεί να είναι ανθρώπινη και βιώσιμη μόνο ως μια πόλη, κι αρχίσουμε να σκεφτόμαστε με ενδεχόμενα να συνυπάρχουν δύο Λευκωσίες με διαχωριστικά στοιχεία μεταξύ τους, είμαι πεπεισμένος ότι ούτε η μια Λευκωσία έχει μέλλον ούτε η άλλη έχει μέλλον. Η Λευκωσία έχει μέλλον μόνο ως μία Λευκωσία.

Μπορεί κάποιος να σας πει πως δεν είστε εσείς που θα λύσετε το Κυπριακό…
Ναι, μου το λένε. «Μα καλά, δεν θα λύσεις εσύ το Κυπριακό». Κανένας δεν είπε κάτι τέτοιο. Ολοι ξέρουμε από ποιους θα λυθεί το Κυπριακό. Ξέρουμε και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να λυθεί το Κυπριακό. Δεν θα το λύσει η Τοπική Αρχή. Εκείνο το οποίο οφείλει να κάνει η Τοπική Αρχή, και δεν νιώθω ότι το κάνει στο βαθμό που οφείλει να το κάνει, είναι να θέτει στην προμετωπίδα των διεκδικήσεων των δημοτών το λαϊκό αίτημα για ομοσπονδιακή λύση και επανένωση. Εάν ο δήμαρχος Λευκωσίας δεν είναι στο δρόμο καθημερινά να διεκδικεί την επανένωση της πόλης του, τότε μάλλον θα έπρεπε να είναι δήμαρχος μιας άλλης πόλης.

---

Μυρωδιές και εικόνες μιας μοιρασμένης πόλης

Ποιες μυρωδιές και ποιες εικόνες της πόλης κρατάς από τα παιδικά σου χρόνια μέχρι σήμερα;

Οι εικόνες που μου έκαναν εντύπωση, μεγαλώνοντας στο Καϊμακλί, ήταν τα αδιέξοδα. Τα αδιέξοδα που έβρισκα μπροστά μου βολτάροντας με το ποδήλατο. Και οι βαρέλες. Και οι γαιόσακοι. Και είναι πολύ έντονα αποτυπωμένα στο μυαλό μου. Οπου πηγαίναμε να παίξουμε, πέφταμε πάνω σε βαρέλες, γαιόσακους, οχυρωματικά έργα και στις κίτρινες πινακίδες που έγραφαν: προς τουρκοκρατούμενη περιοχή. Αυτό πιστεύω είναι αποτυπωμένο στο συλλογικό ασυνείδητο ολόκληρης της γενιάς των παιδιών που μεγαλώσαμε τέλη της δεκαετίας του ’70 αρχές της δεκαετίας του ’80 στο Καϊμακλί. Και από μυρωδιές, η μυρωδιά του γιασεμιού. Τα βράδια στο Καϊμακλί ήταν μια βόλτα με τη συνοδεία γιασεμιού από αυλή σε αυλή και οι κουβέντες των γειτόνων, το βράδυ στις αυλάδες.