Ποσειδώνιες, 10 Οκτωβρίου στο Θέατρο Ριάλτο

Με αφορμή/Ορίζοντας

Κύπριοι στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Κύπρου 2023

Με αφορμή… το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Κύπρου 2023 που διοργανώνεται από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υφυπουργείου Πολιτισμού και το Θέατρο Ριάλτο από τις 7 έως 13 Οκτωβρίου 2023 με Καλλιτεχνική Επιτροπή τους σκηνοθέτες Αλεξία Ρόιτερ και Ιωακείμ Μυλωνά, Κύπριοι δημιουργοί που συμμετέχουν στο φεστιβάλ μιλάνε στον Ορίζοντα για τις ταινίες τους

Ποσειδώνιες, προβάλλεται 10 Οκτωβρίου στο Θέατρο Ριάλτο

Άντης Ιακώβου, Εύη Δημητρίου: Η ταινία “Ποσειδωνίες”, καταπιάνεται με αφηγηματικό αλλά συνάμα και αφαιρετικό τρόπο, με τη σχέση του ανθρώπου με τη θάλασσα, τη θαλάσσια ζωή αλλά και τη φύση γενικότερα.

Οι ποσειδωνίες, posidonia oceanica,  (κοινότυπα «φυκιές» ή στα  Κυπριακά “φυτζιές”) είναι υποθαλάσσια φυτά, έχουν ρίζες, φύλλα, άνθη και καρπούς, όπως ακριβώς και τα φυτά της ξηράς. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πρόκειται για οικοτόπους με πολύ σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας και παραγωγικότητας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Αποτελούν τόπους αναπαραγωγής ψαριών και αποτρέπουν τη διάβρωση των ακτών μέσω των ριζωμάτων και των φύλλων τους.

Τα υποθαλάσσια αυτά λιβάδια βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, από τη ανθρώπινη δραστηριότητα και τις κλιματικές αλλαγές, καθώς περίπου το 20% των υποθαλάσσιων λιβαδιών παγκοσμίως έχει εξαφανιστεί την τελευταία δεκαετία και που είναι άμεσα συνδεόμενη με την ανθρώπινη δραστηριότητα στην παράκτια ζώνη.

Με βάση λοιπόν την κοινή μας αγάπη για τη θάλασσα, αλλά και την έντονη ανάγκη μας να μοιραστούμε τις ανησυχίες μας για αυτή την περιβαλλοντική καταστροφή, αλλά και να τονίσουμε  τη σχέση του θαλάσσιου βυθού με την ανθρώπινη ζωή, δημιουργήθηκε η επιθυμία, η ιδέα και το βασικό πλάνο για την ταινία.

Εύη Δημητρίου:  Αυτή είναι η δεύτερη υποβρύχια ταινία που κάνουμε μαζί με τον Άντη και ήδη μάθαμε πολλά.  Η στενή προσωπική σχέση που υπάρχει ανάμεσα μας, δημιουργεί μια ασφάλεια στο να κινηματογραφούμε στο βυθό. Ο Άντης έχει μια πιο οικεία σχέση με τη θάλασσα. Εγώ από την άλλη, αν και κολυμπώ καθημερινά, δεν έχω αυτή την οικειότητα με τον βυθό π.χ. μου προκαλεί κάποιο φόβο η ιδέα ότι μπορεί κάτι να παραμονεύει μέσα στις ποσειδωνίες, ή ότι ξαφνικά μπορεί να περάσει κάποιο μεγάλο ψάρι από δίπλα μου.  Με τον ίδιο τρόπο, η δημιουργική διαδικασία είχε τεράστιο ενδιαφέρον  αφού ακροβατούσε μεταξύ του προκαθορισμένου “story board”, και την ανάγκη για μια πιο ελεύθερη διαδικασία βασισμένη στο “emergence”, δηλαδή, στο απρόοπτο που μπορεί να προκύψει κατά τη διαδικασία των γυρισμάτων.  Ως χορεύτρια αλλά και χορογράφος, ο αυτοσχεδιασμός είναι βασικό στοιχείο της δημιουργικής μου διαδικασίας, και κάτι που με ενδιαφέρει πολύ, ο βυθός όμως είναι ένα εντελώς ανοιχτό και απρόβλεπτο πεδίο, πολύ συναρπαστικό από τη μια αλλά και μια τεράστια πρόκληση από την άλλη.

Άντης Ιακώβου: Η ταινία έχει γυριστεί εξολοκλήρου υποβρύχια, με ελεύθερη κατάδυση και χωρίς τη βοήθεια οξυγόνου. Το υποβρύχιο περιβάλλον, πολλές φορές είναι αφιλόξενο για την κινηματογράφηση και πολλές συγκυρίες επηρεάζουν την εικόνα  (ορατότητα , κυματισμός , θαλάσσια ρεύματα κ.α).  Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μία σκηνή να πρέπει να γυριστεί πολλές φορές, σε διαφορετικές μέρες όταν τα καιρικά φαινόμενα το επιτρέπουν.  Επίσης, και οι δύο μας κάνουμε ελεύθερη κατάδυση  χωρίς οξυγόνο, με βάρη.  Αυτό σημαίνει ότι όταν εξαντληθούν οι αντοχές μας, τα γυρίσματα θα πρέπει να συνεχιστούν την επόμενη μέρα.  Επίσης, όσο πιο κρύο γίνεται το νερό, τόσο πιο λίγη είναι η αντοχή της περφόρμερ αφού δεν φορεί στολή κατάδυσης. Ένα άλλο στοιχείο που δυσκόλεψε τη δική μας διαδικασία είναι ότι δεν είχαμε  εικόνα από τα πλάνα που παίρναμε, αφού τα γυρίσματα ήταν υποβρύχια.

Εύη Δημητρίου:  Η εμπειρία της κινηματογράφησης στον βυθό είναι μαγική, αφού προκύπτουν εικόνες που δεν μπορούσες να τις φανταστείς από πριν. Ο Άντης αρχικά πήγαινε και κινηματογραφούσε τις ποσειδωνίες καθημερινά, και όποτε βλέπαμε τα πλάνα, το υλικό ήταν μαγευτικό. Όταν αρχίσαμε να καταδυόμαστε μαζί, ήταν εντυπωσιακό το περιβάλλον που έβλεπα και είναι εδώ που υπεισέρχεται το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού στο οποίο αναφέρθηκα πιο πάνω, της ετοιμότητας να ταξιδέψεις με ένα μη προσχεδιασμένο υλικό, του να είσαι δηλαδή αρκετά ανοιχτή στο να αφεθείς στη μαγεία της δημιουργικής διαδικασίας.

Η δημιουργική διαδικασία συνεχίστηκε με συζητήσεις για τα γυρίσματα με την συνεργάτιδα μας Χρυσάνθη Μπαδέκα και με την υπέροχη  συνεργασία του Αιμίλιου Αβραάμ στο μοντάζ, την εξαιρετική σύνθεση και σχεδιασμό του ήχου της Χριστίνας Γεωργίου, και με τα πλάνα της MAR Lab που μας δόθηκαν, τα οποία κινηματογραφήθηκαν όταν  είχαν “κλαδευτεί”, καταστραφεί  δεκάδες τετραγωνικά μέτρα του προστατευόμενου φυτού Ποσειδωνία στην Aμαθούντα.

Άντης Ιακώβου:  Η τέχνη διαδραματίζει και μπορεί να διαδραματίσει ακόμα μεγαλύτερο ρόλο στην κοινωνία μας, να παράξει έργα με ισχυρό αντίκτυπο και αποτύπωμα. Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια ότι ο κυπριακός κινηματογράφος αναγνωρίζεται περισσότερο στο εξωτερικό και ένας λόγος είναι η περεταίρω  στήριξη και ώθηση που δημιουργήθηκε.  Είναι σημαντικό ο πολιτισμός να είναι προτεραιότητα της πολιτικής της κυβέρνησης, κάτι που δεν συμβαίνει στο παρόν στάδιο.

Είναι πολύ σημαντικό, που αυτό το έργο με τη συγκεκριμένη θεματολογία, επιλέχθηκε να προβληθεί στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Κύπρου.  Με τη συμμετοχή μας μπορούμε να μοιραστούμε το έργο με ένα ευρύτερο κοινό, να θέσουμε ερωτήματα και να ανοίξουμε ένα διάλογο γύρω από τη σημασία του υποβρύχιου περιβάλλοντος, αλλά και του ρόλου του ανθρώπου στη συντήρηση ή στην καταστροφή του. Με το έργο μας ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να ταξιδεύσουμε συναισθηματικά τον θεατή, να του μεταφέρουμε τόσο τη μαγεία της βικιοπικοιλότητας του κυπριακού βυθού, αλλά και την αγωνία του άμεσου κινδύνου της απώλειάς του.

Εύη Δημητρίου: Για το 2023, χορογραφικά, συνεχίζουμε με την περιοδεία διαφόρων έργων τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Τον Οκτώβρη παρουσιάζουμε την σόλο παράσταση “genes and tonic” στο φεστιβάλ Les Recontres Chorégraphiques  de Casablanca, Μαρόκκο και φεστιβάλ +ΑΞΗ στον Πολυχώρο Συνεργείο στη Λεμεσό. Επίσης, χοργραφώ για το νέο έργο της Ομάδας Εν δράσει που θα παρουσιαστεί στο θέατρο Ριάλτο τον Δεκέμβριο του 2023. Τον Νοέμβρη θα φιλοξενήσουμε μία παράσταση από την Κορσική, στα πλαίσια ενός Μεσογειακού δικτύου στο οποίο η ομάδα μας είναι ενεργό μέλος.  Παράλληλα η ταινία μας, προγραμματίζεται να προβληθεί και σε άλλα φεστιβάλ στο εξωτερικό.

Άντης Ιακώβου: Σε σχέση με τον κινηματογράφο, συνεχίζουμε τη συνεργασία και την έρευνά μας γύρω από την οικολογική́ καταστροφή́ του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αλλά και τη διερεύνηση της σχέση της κίνησης, του περφόρμανς και του κινηματογράφου

Τα υποθαλάσσια αυτά λιβάδια βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, από τη ανθρώπινη δραστηριότητα και τις κλιματικές αλλαγές, καθώς περίπου το 20% των υποθαλάσσιων λιβαδιών παγκοσμίως έχει εξαφανιστεί την τελευταία δεκαετία και που είναι άμεσα συνδεόμενη με την ανθρώπινη δραστηριότητα στην παράκτια ζώνη.