«Ψηλότερες από ποτέ οι πιθανότητες λύσης»

Αισιόδοξος εμφανίστηκε στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Κοτζιά, ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ Έιντε, τονίζοντας ότι η κατάσταση πραγμάτων στο Κυπριακό είναι καλύτερη από ποτέ.

Αναλυτικά, ο Νορβηγός διπλωμάτης είπε:

«Είχα ακόμα μία δημιουργική συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Κοτζιά, με τον οποίο συναντιόμαστε αρκετά συχνά, όπως γνωρίζετε. Η σημερινή συνάντηση ήταν ακόμα πιο σημαντική καθώς μας χωρίζουν μόλις πέντε μέρες από το ενδοκυπριακό σκέλος των συνομιλιών στη Γενεύη, ενώ σε οκτώ μέρες θα έχουμε τη διεθνή διάσκεψη στην οποία θα συμμετέχουν Ελλάδα, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο. Η ΕΕ θα είναι επίσης παρούσα στη διάσκεψη, στα πλαίσια της μακροχρόνιας προσπάθειας για την επανένωση της Κύπρου. Όπως είπα ένα μήνα πριν, παρά τις εκκρεμότητες που υπάρχουν τις οποίες προσπαθούν να γεφυρώσουν οι δύο ηγέτες οι οποίοι συναντήθηκαν σήμερα και οι διαπραγματευτές που συναντώνται καθημερινά, έχουμε την ισχυρή πεποίθηση ότι αν εξαρτάτο αποκλειστικά από τους Κύπριους, το πρόβλημα θα είχε λυθεί».

Λύσεις «έξω από το κουτί»

Συνεχίζοντας ο κ. Έιντε επεσήμανε ότι τα βασικά ζητήματα στα οποία καταγράφονται διαφωνίες είναι η ασφάλεια και οι εγγυήσεις και εκεί θα επικεντρωθεί η διάσκεψη της ερχόμενης βδομάδας στη Γενεύη.

«Η συζήτηση μπορεί να μην ολοκληρωθεί στις 12 Ιανουαρίου, αλλά πάμε εκεί με στόχο να βρούμε λύσεις ή πλαίσιο λύσης το οποίο θα μας οδηγήσει σε θετική κατάληξη. Ξέρουμε ότι δεν θα είναι εύκολο, υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά να γίνει αλλά αισθάνομαι ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι -εδώ, στην Τουρκία, στο Ην. Βασίλειο και στο νησί- υπάρχει προθυμία για αναζήτηση λύσεων ‘εκτός του κουτιού’», τόνισε.

«Πιστεύω ότι οι πιθανότητες (σ.σ. θετικής κατάληξης) είναι ψηλότερες από ποτέ. Παρά τις δυσκολίες, τα πράγματα δεν ήταν ποτέ καλύτερα απ’ ό,τι είναι τώρα και το επιβεβαιώνω σε κάθε μου συνάντηση. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φαίνεται πως αντιλαμβάνονται ότι η λύση του Κυπριακού συμφέρει τόσο σε σχέση με το στάτους κβο όσο και σε σχέση με την ατζέντα του καθένα. Το δίλημμα πλέον είναι η εκμετάλλευση ή η απώλεια αυτής της ευκαιρίας. Στόχος μας είναι να πετύχουμε και τυχόν ναυάγιο δεν θα σημαίνει πως θα παρουσιαστεί άλλη ευκαιρία σε τρεις ή έξι μήνες ή σε ένα χρόνο ή σε πέντε χρόνια. Οι παράμετροι που ευνοούν λύση του Κυπριακού είναι εκεί και ενθαρρύνω άπαντες να εκμεταλλευτούν αυτή την ευκαιρία για το καλό των Κυπρίων και του νησιού», πρόσθεσε.

Δυναμική που ξεπερνά το μέγεθος του νησιού

Προτεραιότητά μου είναι να συνδράμω στην επανένωση της Κύπρου σε ένα κράτος στο νησί, κάτι που θα αποτελέσει θετικό παράδειγμα σε μια άστατη περιοχή και μπορεί να στείλει μηνύματα συμβίωσης παραπέρα -στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή- ότι ο διαχωρισμός δεν είναι η μόνη επιλογή και πως η επαναπροσέγγιση αποτελεί επίσης επιλογή. Θεωρώ ότι η σημασία αυτού του ενδεχομένου ξεπερνά το μέγεθος της Κύπρου και είδα ότι ο ΥΠΕΞ Κοτζιάς αναγνωρίζει αυτή τη δυναμική.

Ερωτώμενος αν επηρεάζει αρνητικά το γεγονός ότι δεν καθορίστηκε ακόμα συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο κ. Έιντε απάντησε πως έχει υποστηρίξει σθεναρά τη διεξαγωγή μιας τέτοιας συνάντησης και πως αυτό παραμένει άποψή του. «Θα είναι χρήσιμο να γίνουν συναντήσεις και σε άλλα επίπεδα και επαναλαμβάνω ότι θα είναι καλό να συναντηθούν στο ανώτατο επίπεδο. Εκτιμώ ωστόσο, το γεγονός ότι γίνονται συζητήσεις σε άλλα επίπεδα μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, οι οποίες θα έχουν ρόλο κλειδί την ερχόμενη βδομάδα», σημείωσε.

Σε ερώτηση αν Τσίπρας & Ερντογάν έχουν επιβεβαιώσει ότι θα είναι παρόντες στη Γενεύη διευκρίνισε ότι αυτή είναι η ξεκάθαρη ενημέρωση που έχει μέχρι στιγμής και πρόσθεσε πως είναι σε συνεχή επαφή με Ελλάδα, Τουρκία, το Ην. Βασίλειο, την ΕΕ και φυσικά τις δύο πλευρές στην Κύπρο.

Για το αν θα παραστεί το Συμβούλιο Ασφαλείας, επεσήμανε πως υπάρχει συμφωνία για συνδιαβούλευση με όλους τους επηρεαζόμενους, περιλαμβανομένων των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, για διευκόλυνση της διαδικασίας ανάλογα και με την πορεία της διάσκεψης. «Στη διαδικασία ενδέχεται να παρεμβούν και άλλοι οργανισμοί, όπως η ΕΕ και διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί, ενώ το Συμβούλιο Ασφαλείας θα κληθεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σύντομα, αφού μετά τη διάσκεψη θα τύχει ενημέρωσης από εμένα και την Ελίζαμπεθ Σπέχαρ για το πώς θα μπορέσει να διασφαλίσει την εφαρμογή ενδεχόμενης επιτυχούς κατάληξης στη Γενεύη», είπε.

Σχετικά με την παρουσία του νέου ΓΓ των ΗΕ στη Γενέυη, ο Νορβηγός διπλωμάτης ανέφερε πως θα είναι παρών στην έναρξη της διάσκεψης στις 12/1.

Ερωτώμενος πώς προσδιορίζει τη συνέχεια των συνομιλιών σε περίπτωση μη οριστικής κατάληξης στη Γενεύη, εξέφρασε την προτίμησή του σε μια γρήγορη και κατάλληλη λύση. Υπογράμμισε ωστόσο ότι αν χρειαστούν ακόμα μερικές μέρες για θετική κατάληξη, τα ΗΕ είναι πρόθυμα να συνεχίσουν. «Μερικές φορές προκύπτουν θετικές εκπλήξεις όταν είναι εκεί όλοι οι εμπλεκόμενοι και αυτός είναι ο λόγος που πραγματοποιούμε τη διεθνή διάσκεψη», κατέληξε.

Κοτζιάς: Δεν υπάρχει περίπτωση αποτυχίας, μόνο αναβολής ή καθυστέρησης

Δεν υπάρχει περίπτωση αποτυχίας στη διαπραγμάτευση αλλά μόνο αναβολής ή καθυστέρησης, σημείωσε σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση που είχε με τον Ειδικό Σύμβουλο του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Έσπεν Μπαρθ Έιντε, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, τονίζοντας ότι η Ελλάδα υποστηρίζει τη διαπραγμάτευση που γίνεται ανάμεσα στις δύο κοινότητες και επίσης προετοιμάζεται για τη διεθνή διάσκεψη για το Κυπριακό.

Κληθείς να σχολιάσει την τοποθέτηση του Έιντε ότι ο ίδιος έχει την αίσθηση πως “εάν εξαρτάτο μόνο από τους Κύπριους τώρα, αυτό το πρόβλημα θα είχε λυθεί”, ο κ. Κοτζιάς απάντησε ότι ο κ. Έιντε μπορεί να απευθύνει το ζήτημα αυτό σε εκείνους που εμποδίζουν την πρόοδό του.

Ο κ. Κοτζιάς σημείωσε ότι υποχρέωση του Υπουργείου Εξωτερικών και της ελληνικής κυβέρνησης είναι να προετοιμαστεί για όλα τα ενδεχόμενα και να έχει τη δυνατότητα να διατυπώσει εναλλακτικές λύσεις. “Δεν υπάρχει περίπτωση να αποτύχει η διαπραγμάτευση, υπάρχει περίπτωση να αναβληθεί ή να καθυστερήσει,” τόνισε και προσέθεσε ότι αποτυχία σημαίνει ότι σταματά χωρίς αποτελέσματα μια διαπραγμάτευση. Όπως είπε, έχουν ληφθεί διασφαλίσεις από τον ΟΗΕ ότι αυτή η διαπραγμάτευση θα είναι αυτό που ονομάζεται στη διεθνή διαπραγμάτευση «open ended», θα είναι, δηλαδή, μια διαπραγμάτευση που και αν σταματήσει, δεν θα θεωρείται ότι έχει καταρρεύσει, αλλά θα μπορεί να συνεχιστεί με καλύτερη προετοιμασία στο μέλλον.

Ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε ότι Ελλάδα – Κύπρος είναι σε κοινό μέτωπο. Προσέθεσε επίσης ότι στην Ελλάδα έχουμε καταφέρει, όπως έδειξε το τελευταίο συμβούλιο του ΕΣΕΠ, να έχουμε κοινή γραμμή, να στηρίζουμε την Κύπρο, να υποστηρίζουμε τη θέση για κατάργηση των εγγυήσεων, των παρεμβατικών δικαιωμάτων οποιασδήποτε χώρας στο εσωτερικό της Κύπρου καθώς και για την απομάκρυνση του κατοχικού στρατού.

Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών εμφανίστηκε απολύτως βέβαιος ότι θα γίνει η διεθνής διάσκεψη, αλλά σημείωσε ότι μπορεί σε κάποιο σημείο να χρειαστεί να σταματήσει. Δεν θα είναι η καταστροφή αυτό, τόνισε, θα είναι ένα στοιχείο της διαδικασίας, και θα συνεχιστεί αργότερα.

“Μπορεί να συζητήσουν οι τρεις ηγέτες, να δώσουν τη γενική γραμμή και να συνεχιστεί η συζήτηση σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Μπορεί να τα βρουν και από την πρώτη στιγμή οι τρεις ηγέτες. Αυτό θα φανεί,” είπε.

Θέλω να υπογραμμίσω, είπε, ότι εάν σταματήσει με τη μία μορφή και συνεχίζεται με την άλλη, δεν σημαίνει ότι απέτυχε ή ναυάγησε η Διάσκεψη. Θέλαμε αυτό να το διασφαλίσουμε για να μην έχουμε τα φαινόμενα που είδαμε να εξελίσσονται πριν αρκετό καιρό στην Ελβετία, πρόσθεσε.

Σε ερώτηση για το αν θα είναι στη Διάσκεψη οι μεγάλοι παίκτες, πχ η Βρετανίδα Πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, ο κ. Κοτζιάς σημείωσε ότι θα έχει αύριο συνάντηση με τον Υφυπουργό αρμόδιο για ευρωπαϊκές υποθέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, Σερ Άλαν Ντάνκαν, και θα παρακαθίσει και σε δείπνο με τον Βρετανό Υπουργό Εξωτερικών ανάμεσα στο ταξίδι του στη Νέα Υόρκη και στη Γενεύη και θα έχει καλύτερη εικόνα. Όσον αφορά στο κατά πόσο θα είναι στη Γενεύη ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου έχει δώσει δημόσια διαβεβαιώσεις ότι ο κ. Ερντογάν θα παρευρίσκεται στη Γενεύη.

Τέλος, όσον αφορά σε επικείμενη συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν, ο κ. Κοτζιάς δήλωσε ότι γίνονται πολλές συναντήσεις που προετοιμάζουν το διάλογο που θα γίνει σε ηγετικό επίπεδο μεταξύ Τσίπρα – Ερντογάν είτε πριν, είτε κατά τη διάρκεια της Γενεύης.