Στον πάγο η δημιουργία κρατικού κέντρου αποτέφρωσης

Σχεδόν τεσσεράμισι χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου για λειτουργία κέντρου αποτέφρωσης στην Κύπρο και ένα χρόνο μετά την έναρξη ισχύος του, δεν υπάρχει καμία αίτηση για δημιουργία από ιδιώτες. Καθοριστικό ρόλο έχει διαδραματίσει το γεγονός ότι η νομοθεσία έχει υπερβολικές απαιτήσεις. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση εκφράζει την πρόθεση όπως προχωρήσει στη δημιουργία κρατικού κέντρου αποτέφρωσης, χωρίς ωστόσο να τίθεται στις άμεσες προτεραιότητες.

Ο περί της Αποτέφρωσης Ανθρώπινης Σορού Νόμος (Ν53(Ι)/2016) ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής τον Απρίλιο του 2016, όμως απέκτησε ισχύ με τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 13 Σεπτεμβρίου 2019.

Με την έναρξη ισχύος του νόμου, ο τότε Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, ενημέρωσε τη Βουλή ότι στο υπουργείο έφταναν πολλές επιστολές και ηλεκτρονικά μηνύματα από ιδιώτες εκφράζοντας το ενδιαφέρον τους. Με το πέρασμα ενός έτους από την εφαρμογή του νόμου, σύμφωνα με νεότερη ενημέρωση από τον υπουργό, μέχρι σήμερα δεν έχει υποβληθεί οποιαδήποτε αίτηση για άδεια λειτουργίας κέντρου αποτέφρωσης.

Ωστόσο η νομοθεσία επιτρέπει τη δημιουργία κέντρου από το κράτος. Συγκεκριμένα, στη σχετική πρόνοια αναφέρεται ότι: «Η Δημοκρατία, κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, δύναται να ιδρύσει και να λειτουργεί κέντρο ή κέντρα αποτέφρωσης, είτε ως κρατικά είτε με τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, χωρίς να απαιτείται η εξασφάλιση της σχετικής άδειας λειτουργίας, αλλά κάθε τέτοιο κέντρο οφείλει να τηρεί και να συμμορφώνεται με όλες τις λοιπές απαιτήσεις και προδιαγραφές που προβλέπει ο παρών Νόμος».

Ο εκπρόσωπος των αδειούχων γραφείων κηδειών, Σόλωνας Μελάς, ανέφερε χαρακτηριστικά στη «Χαραυγή» πως με τέτοιο νόμο δεν πρέπει να περιμένει κάποιος ότι θα υπάρξει οποιαδήποτε αίτηση για δημιουργία κέντρου αποτέφρωσης.

Όπως εξήγησε, στο νόμο υπάρχουν υπερβολικές απαιτήσεις που καθιστούν βραδυκίνητες τις διαδικασίες και μη βιώσιμη την επένδυση. Σημείωσε ότι είναι πολλά τα προβλήματα του νόμου, γι’ αυτό θα πρέπει να γίνουν τροποποιήσεις.

Χαρακτηριστικό ήταν το παράδειγμα που έφερε ότι πρέπει να υπάρχουν δύο ξεχωριστοί αποτεφρωτήρες, γεγονός που ανεβάζει το κόστος της κατασκευής στα 4 εκατομμύρια. Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι το κτίριο θα πρέπει να είναι μεταξύ 1.500 και 1.700 τετραγωνικών μέτρων. Αναφερόμενος στη ζήτηση που υπάρχει, υπέδειξε ότι ο ίδιος γνωρίζει πολλές περιπτώσεις Κύπριων και τουριστών που θα επέλεγαν την αποτέφρωση, εάν παρεχόταν αυτή η δυνατότητα στην Κύπρο.

Σε δηλώσεις του στη «Χαραυγή», ο νυν Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, αναγνώρισε ότι οι προδιαγραφές που ορίζει ο νόμος είναι πολύ υψηλές και ότι είναι πολύ δύσκολο να δημιουργηθεί τέτοιο κέντρο από τους ιδιώτες. Πρόσθεσε ότι υπάρχει πρόνοια στο νόμο για δημιουργία κρατικού κέντρου, κάτι που βρίσκεται στα πλάνα της κυβέρνησης.

Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι από τη στιγμή που υπάρχει τέτοιος νόμος, δεν μπορεί να μένει ανεφάρμοστος, γι’ αυτό πρόθεση της κυβέρνησης είναι να ικανοποιήσει τις προθέσεις της νομοθεσίας. Σημείωσε ότι προτίθεται να θέσει πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι η υλοποίηση τέτοιου έργου δεν βρίσκεται υψηλά στις προτεραιότητες, ειδικά σήμερα όπου πρέπει να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας.

Από την πλευρά της η πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, Ελένη Μαύρου, αναγνώρισε το γεγονός ότι είναι υψηλές οι απαιτήσεις της νομοθεσίας για τη λειτουργία ενός κέντρου αποτέφρωσης. Πρόσθεσε ότι «η πιο πρακτική λύση θα ήταν να προχωρήσει το κράτος στη δημιουργία ενός κέντρου αποτέφρωσης, από το οποίο να εξυπηρετούνται όλα τα γραφεία κηδειών. Στη νομοθεσία που ψήφισε η Βουλή τον Απρίλιο του 2016 υπάρχει σχετική πρόνοια η οποία επιτρέπει μια τέτοια πρωτοβουλία από πλευράς κράτους», ανέφερε.

Σημειώνεται ότι η εκκλησία αντέδρασε έντονα στην ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου, ανακοινώνοντας ότι δεν θα τελεί την κηδεία ατόμου που επιλέγει την αποτέφρωση.

Οι χώρες όπου γίνεται καύση νεκρών

Η Γαλλία λειτουργεί αποτεφρωτήριο από το 1887 και η Γερμανία από το 1934. Στην Ισπανία το θέμα ρυθμίστηκε το 1945 με το νόμο περί θρησκευτικής ελευθερίας, ενώ στη Βρετανία επιτρέπεται η αποτέφρωση από το 1884 με δικαστική απόφαση.

Η Ελλάδα άρχισε να λειτουργεί το πρώτο της αποτεφρωτήριο από τον Σεπτέμβρη του 2019. Το 2007 εκτιμήθηκε ότι τα ποσοστά αποτέφρωσης στη Βρετανία, την Ελβετία, τη Σουηδία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία και τη Δανία ξεπερνούσαν το 50%, ενώ στην Ιαπωνία ανέρχονταν στο 99%, στην Αυστραλία στο 48% και στις ΗΠΑ στο 21%.

Γιάννης Κακαρής