Βουλή: Ψηφίστηκε ομόφωνα ο νόμος για την ενδοοικογενειακή βία και τη βία κατά των γυναικών

Η Ολομέλεια της Βουλής μετά από έντονη συζήτηση και απόρριψη τροπολογιών, ψήφισε ομόφωνα σε νόμο το νομοσχέδιο για την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας.

Τέσσερις τροπολογίες που κατέθεσε το ΑΚΕΛ και άλλες δύο που κατέθεσαν οι Οικολόγοι καταψηφίστηκαν όλες.

Με τον νέο νόμο που ψηφίστηκε επιτυγχάνεται συμμόρφωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις πρόνοιες της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, γνωστής ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία κυρώθηκε με τον Νόμο υπ’ αριθμόν 14(ΙΙΙ) του 2017.

Γίνεται επίσης καθορισμός αδικημάτων βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας και ρυθμίζεται η πρόληψη, η καταστολή και η καταπολέμησή τους, η προστασία των γυναικών από κάθε μορφής βία.

Περαιτέρω  στοχεύει στην προώθηση της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, προβλέπεται ο σχεδιασμός περιεκτικού σχεδίου πολιτικών και μέτρων για την προστασία και στήριξη όλων των θυμάτων, η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας με στόχο την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και η παροχή υποστήριξης και βοήθειας σε οργανισμούς και εμπλεκόμενες υπηρεσίες για αποτελεσματική συνεργασία, με απώτερο στόχο την υιοθέτηση μίας ολοκληρωμένης προσέγγισης του όλου θέματος.

Το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε σε νόμο συζητήθηκε σε κοινές συνεδρίες από τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Ανθρωπίνων δικαιωμάτων και Νομικών.

Η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαριέλλα Αριστείδου είπε ότι είναι ένας πολύ σημαντικός νόμος που αναβαθμίζει το νομικό πλαίσιο, προσθέτοντας ότι στα αδικήματα προστίθεται η ψυχολογική και οικονομική βία. Η αυξημένη χρήση του διαδικτύου αύξησε την εκβιαστική πορνογραφία που επίσης ποινικοποιείται,  είπε, προσθέτοντας ότι στόχος να είναι να δοθούν τα απαιτούμενα εργαλεία στους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να γίνεται καταγγελία το συντομότερο δυνατό.  Είπε ακόμα ότι ο θύτης θα υπέχει αστικής ευθύνης έναντι των θυμάτων.

Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά είπε πως έγινε προσπάθεια να γεφυρωθούν οι αποστάσεις στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αναφέρθηκε σε κακή πρακτική στη συζήτηση του νομοσχεδίου που έγινε με διαδικασία εξπρές σε βάρος της ποιότητας. Η κυβέρνηση πιστεύει ότι η ψήφιση του νόμου θα λειτουργήσει ως συγχωροχάρτι για την αδυναμία του κράτους να παρέχει ικανοποιητικές υπηρεσίες και προστασία στα ευάλωτα άτομα και οικογένειες που είχαν αποτέλεσμα τραγικά περιστατικά με ζωές που χάθηκαν. Είπε επίσης ότι τα στελέχη του ΔΗΣΥ προσπαθούν να παρακάμψουν την αλήθεια και ανέφερε ότι κατά τη συγγραφή του νόμου οι γυναίκες μπήκαν στο ζύγι με το κόστος και έχασαν οι γυναίκες.

Η Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου σημείωσε πως ψηφίστηκε ένας πολύ σημαντικός νόμος και εξέφρασε την άποψη ότι η πραγματικότητα που προδιαγράφεται έγκειται στο πρόβλημα ότι είμαστε καλοί να σχεδιάζουν αλλά είμαστε αδύναμοι να υλοποιούμε. Μετά βεβαιότητας δεν υπάρχει ικανός αριθμός επαγγελματιών για να στηρίξουν τα θύματα ανέφερε, προσθέτοντας ότι δεν λήγει η προσπάθεια με την ψήφιση του νόμου, αλλά η μεγάλη προσπάθεια αρχίζει με την υλοποίηση του.

Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Αννίτα Δημητρίου είπε πως με την ψήφιση του νόμου θα έπρεπε να σταλεί μήνυμα ενότητας, αλλά αντί αυτού έγινε προσπάθεια αμαύρωσης της ψήφισης μιας πάρα πολύ σοβαρής νομοθεσίας..

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού είπε πως με ένα κουτσό  νόμο γίνεται ένα βήμα μπροστά, αλλά σημείωσε θα πρέπει να σταθεί στα δύο πόδια.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Γιώργος Γεωργίου ανέφερε ότι δεν εκπλήττουν οι αναφορές της κ. Κουκουμά. Πρόσθεσε πως είναι ολοφάνερες σκοπιμότητες του ΑΚΕΛ να μειώσει την αξία της σημαντικής νομοθεσίας.  Είπε ακόμα πως ουδέν αναληθέστερο από τον ισχυρισμό για φίμωση οργανώσεων και φορέων και δήλωσε ότι επιστρέφει τους χαρακτηρισμούς για ετσιθελισμό και ανεπάρκεια στην κ. Κουκουμά.

Απαντώντας επί προσωπικού η κ. Κουκουμά ανέφερε ότι «όποιος δεν ντρέπεται ο κόσμος είναι δικός του» προσθέτοντας ότι επικράτησε η λογική «να το ψηφίσουμε τώρα και μετά το διορθώνουν οι άλλοι».

Ψηφίστηκε ο νόμος για την παρενοχλητική παρακολούθηση

Η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε ομόφωνα σε νόμο το νομοσχέδιο για την προστασία από την Παρενόχληση και Παρενοχλητική Παρακολούθηση.

Με τη ψήφιση του νόμου θεσπίστηκε το νομικό πλαίσιο για την προστασία προσώπων από συμπεριφορά που είναι παρενοχλητική και από συμπεριφορά που συνιστά παρενοχλητική παρακολούθηση.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Δημήτρης Δημητρίου  αφού σημείωσε τον υποδειγματικό ο τρόπος που λειτουργούσε η Επιτροπή Νομικών, πρόσθεσε ότι νομοθετήθηκε η παρενοχλητική παρακολούθηση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είπε πως είναι σημαντικό να εφαρμοστεί ο νόμος από την αστυνομία και να ενθαρρυνθούν τα θύματα να καταγγέλλουν.

O Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού  είπε πως πρόκειται για σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία και εξέφρασε ικανοποίηση καθώς όπως είπε μετά από μεθοδική εργασία στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών κατέστη δυνατό να κατατεθεί ενώπιον της Ολομέλειας το νομοσχέδιο. Ανέφερε ότι το νομοσχέδιο από τη γένεση του ήταν προβληματικό και έμεινε δύο χρόνια στα συρτάρια, ώστε μετά από επιμονή του κοινοβουλίου να καταστεί δυνατόν να ψηφιστεί σε νόμο.

Ο κ. Δαμιανού είπε ότι με τον νέο νόμο παρέχει δικαίωμα σε κατά κανόνα γυναίκες που προσπαθούσαν να καταγγείλουν παρενοχλητική παρακολούθηση αλλά δεν υπήρχε νομικό πλαίσιο που τους επέτρεπε να το πράξουν. Απευθυνόμενος στις διωκτικές αρχές, τις κάλεσε να επιδείξουν και καλλιεργήσουν ευαισθησία και να εκλείψει η κουλτούρα «πήγαινε κόρη μου να τα βρεις με τον άντρα σου».

Χαιρετίζει η Υπουργός Δικαιοσύνης

Η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Εμιλυ Γιολίτη χαιρέτισε την ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων του «εξόχως σημαντικού νόμου για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, με τον οποίο η Κύπρος εναρμονίζεται πλήρως με τις πρόνοιες της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (Σύμβαση Κωνσταντινούπολης)».

Σε γραπτή της δήλωση, αναφέρει ότι ο νόμος ήταν αποτέλεσμα μακράς και ευρείας διαβούλευσης του Υπουργείου με όλες τις αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες, καθώς και με μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και φορείς που ασχολούνται με την προώθηση της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών. Ιδιαίτερα σημαντική, προσθέτει, για την σύνταξη και επεξεργασία του, υπήρξε η συμβολή της Επιτρόπου Νομοθεσίας και Λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.

Η Δημοκρατία αλλά και η κοινωνία των πολιτών, αναφέρει, έχουν πλέον στα χέρια τους ένα συνεκτικό νόμο που αντιμετωπίζει κατά τρόπο συστηματικό τα αδικήματα βίας κατά των γυναικών και ενδοοικογενειακής βίας. Επιπλέον,  εισάγει νέα αδικήματα όπως είναι η ψυχολογική βία, η οικονομική βία και η διάδοση υλικού σεξουαλικού ή πορνογραφικού περιεχομένου, γνωστή και ως εκδικητική πορνογραφία.

Προσθέτει ότι οι ποινές που επισύρουν τα αδικήματα αυτά είναι ιδιαίτερα ψηλές, με απώτερο στόχο να λειτουργούν αποτρεπτικά προς τους δράστες και να εκπέμπουν το μήνυμα μηδενικής ανοχής απέναντι στην έμφυλη βία κάθε μορφής. Περιλαμβάνει επίσης περιστάσεις οι οποίες θα λαμβάνονται υπόψη κατά την εκδίκαση αδικημάτων βίας και θα λειτουργούν επιβαρυντικά κατά την επιμέτρηση της ποινής. Εγκαθιδρύει επίσης Μηχανισμό με συντονιστικές αρμοδιότητες ως προς την παρακολούθηση εφαρμογής της Σύμβασης.

Παράλληλα, αναφέρει ότι ο νόμος εγκαθιδρύει ένα εμπεριστατωμένο, εκτενές και σύγχρονο πλέγμα προληπτικών δράσεων και κατασταλτικών μέτρων θέτοντάς  τις βάσεις για μέριμνα και παροχή εξειδικευμένης προστασίας και πρακτικής στήριξης στα θύματα έμφυλης βίας.

“Το υφιστάμενο πλέγμα προστασίας των γυναικών θυμάτων βίας, ισχυροποιείται ακόμα περισσότερο αφού ο νόμος εστιάζει επίσης στην εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών και τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ όλων των αρμόδιων υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, φιλοδοξεί να αναπτύξει στάσεις και συμπεριφορές που προάγουν την ισότητα και καταργούν τις στερεοτυπικές αντιλήψεις για τα φύλα, αλλά κυρίως να μετατρέψει την ιδιωτικότητα και τη σιωπή που συνοδεύει τις πράξεις βίας σε δημόσια κατακραυγή, καταγγελία και παραδειγματική τιμωρία των θυτών” σημειώνει.

Η Υπουργός αναφέρει ότι με την ψήφιση του νόμου εκπληρώνεται μια κορυφαία ευρωπαϊκή δέσμευση της Κύπρου και αποδεικνύεται έμπρακτα η αφοσίωση της Κυβέρνησης στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των πολιτών, στην καταπολέμηση κάθε μορφής έμφυλης βίας και στην πραγμάτωση της ισότητας των φύλων σε όλες της τις εκφάνσεις.

Χαιρετίζει και την ψήφιση του νόμου για ποινικοποίηση της παρενόχλησης

Η κ. Γιολίτη χαιρέτισε επίσης την ψήφιση του νόμου για ποινικοποίηση της παρενόχλησης και της παρενοχλητικής παρακολούθησης, λέγοντας ότι πρόκειται για συμπεριφορές με ανησυχητικά αυξητική τάση,  τόσο στην Κύπρο, όσο και στην Ευρώπη αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.

«Η ψήφιση του σημαντικού αυτού νόμου αποτελεί το επιστέγασμα της πρωτοβουλίας, αλλά και σειράς ενεργειών που ανέλαβε το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας.Ο νόμος αυτός εγκαθιδρύει ένα νέο και ολοκληρωμένο πλαίσιο για  την  καταπολέμηση της παρενόχλησης (harassment) και της παρενοχλητικής παρακολούθησης (stalking).  Πρόκειται για ένα πλαίσιο εναρμονισμένο με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και νομοθεσίες άλλων ευρωπαϊκών κρατών, το οποίο μάλιστα εκπληρώνει την υποχρέωση που απορρέει από το άρθρο 34 της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης», αναφέρει.

Η κ. Γιολίτη σημειώνει ότι ο νόμος, πέραν της δημιουργίας νέων ποινικών αδικημάτων, προβλέπει επιβαρυντικές περιστάσεις για επαύξηση ποινών σε σοβαρές περιπτώσεις, όπως επίσης και ρυθμίσεις για λήψη άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων προληπτικού χαρακτήρα για προστασία των θυμάτων. Περαιτέρω, ο νόμος προβλέπει μία κλίμακα ποινών που είναι ανάλογες της βαρύτητας και σοβαρότητας των αδικημάτων που διαπράττονται.

Προσθέτει ότι με το νόμο δημιουργούνται επίσης τα αντίστοιχα αστικά αδικήματα και καθορίζεται η διαδικασία μέσω της οποίας τα θύματα μπορούν να διεκδικήσουν και να λάβουν αποζημιώσεις για την οποιαδήποτε βλάβη έχουν υποστεί.

«Πρωτίστως, ο νόμος που έχει ψηφιστεί σήμερα φιλοδοξεί να καλύψει ένα θεσμικό και νομικό κενό που υπήρχε στον τομέα αυτό, διασφαλίζοντας τη δυνατότητα αστυνομικής διερεύνησης και ποινικής δίωξης συμπεριφορών που εμπίπτουν στην έννοια της παρενοχλητικής παρακολούθησης. Ο νόμος αυτός, μαζί με το νόμο για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας ενισχύουν και ισχυροποιούν το πλέγμα προστασίας, στήριξης και ενδυνάμωσης των θυμάτων τέτοιων συμπεριφορών και καθιστούν σαφές ότι αυτές δεν είναι κατ’ ουδένα τρόπο ανεκτές», καταλήγει η Υπουργός.