Ψάχνοντας τη χαμένη ασφάλεια των δικαστηρίων

 Βελτιώσεις στην ασφάλεια των κτιρίων ζητούν οι δικηγόροι, όπως συμβαίνει στη Βουλή και το Προεδρικό.

Τα σοβαρότατα προβλήματα ασφαλείας των δικαστηρίων αναδύθηκαν στην επιφάνεια με την πυρκαγιά ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας. Η φωτιά, και κατ’ επέκταση η καταστροφή πενήντα κιλών ναρκωτικών, οπλισμού και σειράς εγγράφων, που φυλάττονταν ως τεκμήρια στο κτίριο υπ’ αριθμόν 4 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, δεν ήταν φυσικά η μόνη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που προέκυψε στο χώρο των δικαστηρίων, καθώς παλαιότερα υπήρξαν κι άλλες περιπτώσεις κατά τις οποίες ο χώρος βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα.

Πρόκειται για προβλήματα τα οποία αναφύονται εδώ και καιρό, ενώ οι άλλοι δύο πυλώνες εξουσίας, εκτελεστική και νομοθετική, διαθέτουν την απαραίτητη περιφρούρηση, τα σχετικά συστήματα ανίχνευσης απαγορευμένων ή επικίνδυνων αντικειμένων και ελέγχους εισόδου και εξόδου. Της πυρκαγιάς στο κτίριο που στεγάζει τα δύο Μόνιμα Κακουργιοδικεία είχε προηγηθεί, τον Ιανουάριο του 2017, το περιστατικό απόδρασης κρατουμένου από το χώρο των δικαστηρίων. Τότε ο 42χρονος Ουκρανός φυγόδικος, Αρτούρ Κουζνιέπσοφ Γκαριπιάν, είχε διαφύγει με μοτοσικλέτα μεγάλου κυβισμού και στο χώρο του δικαστηρίου τον ανέμενε μοτοσικλετιστής που επέβαινε, επίσης, σε μηχανή μεγάλου κυβισμού, ο οδηγός της οποίας αφού τον παρέλαβε τράπηκε σε φυγή. Στα δύο αυτά περιστατικά προστίθενται παλαιότερες επιθέσεις εναντίον δικαστών αλλά και απειλές εναντίον δημοσιογράφων από συλληφθέντες, οι οποίοι είχαν, συγκεκριμένα, οδηγηθεί ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας σε σχέση με επίθεση εναντίον Τουρκοκύπριου ταξιτζή. Το δεύτερο περιστατικό είχε μάλιστα καταγγελθεί στην Αστυνομία.

 

Η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας

Η ασφάλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου όπως και των εγκαταστάσεων των Επαρχιακών Δικαστηρίων τέθηκαν υπό τη βάσανο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας τον περασμένο Οκτώβριο. Τότε ο Γενικός Ελεγκτής προειδοποιούσε για την ανάγκη τοποθέτησης συστημάτων ασφαλείας. Η σύσταση στην οποία προέβαινε η Υπηρεσία του Οδυσσέα Μιχαηλίδη ήταν ότι θα έπρεπε να καθοριστεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η αρχιπρωτοκολλητής είχε ενημερώσει την Υπηρεσία του Γενικού Ελεγκτή ότι ζητήθηκε από την Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία η εκπόνηση μελέτης και η εκτίμηση δαπάνης για την τοποθέτηση του κυκλώματος.

Στη θέα των προβλημάτων το Υπουργείο Δικαιοσύνης παραπέμπει στη δημιουργία νέου δικαστηρίου. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου έκανε λόγο για πρόβλημα ασφάλειας λόγω της διασποράς των δικαστηρίων σε επτά κτίρια και τόνισε πως ανέλαβε το συντονισμό για την ανέγερση ενός νέου συγκροτημένου δικαστηρίου, το οποίο θα στεγάζει όλες τις δικαιοδοσίες του Επαρχιακού. Η κατάσταση έχει προκαλέσει αναστάτωση στο δικηγορικό κόσμο που τονίζει ότι τα μέτρα ασφαλείας πρέπει να ακολουθήσουν το πρότυπο που ακολουθείται στη νομοθετική και εκτελεστική εξουσία. Επισημαίνουν ότι η πρόκληση πυρκαγιάς σε χώρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας δεν αποτελεί παρά τη συνέχεια και το αποκορύφωμα μίας σειράς περιστατικών, τα οποία καταδεικνύουν τη μοίρα στην οποία αφέθηκε να περιπέσει το δικαστήριο. Καταγγέλλουν μάλιστα ξυλοδαρμό δικηγόρων αλλά και το διαπληκτισμό πολιτών.

Ο Δικηγορικός Σύλλογος Λευκωσίας καλεί τις αρμόδιες υπηρεσίες να επιθεωρήσουν τις κτιριακές εγκαταστάσεις του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας και να λάβουν άμεσα τα μέτρα εκείνα που θα διασφαλίσουν την ασφαλή και ομαλή διεξαγωγή των δικαστικών υποθέσεων. Σημειώνοντας ότι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης των παθογενειών είναι η ανέγερση νέων κτιριακών εγκαταστάσεων, επισημαίνουν ότι θα παρακολουθούν στενά και θα αναζητούν τακτική ενημέρωση ως προς την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων που το ίδιο το Υπουργείο έχει θέσει ως προς την ανέγερση του νέου Δικαστικού Μεγάρου Λευκωσίας. Σε δηλώσεις του στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» ο πρώην δικαστής Παναγιώτης Καλλής υπέδειξε ότι το κτιριολογικό πρόβλημα των δικαστηρίων έπρεπε να αντιμετωπιστεί άπαξ και διά παντός. «Τα πέντε κτίρια δημιουργούν προβλήματα στους δικαστές, στους διαδίκους και στους δικηγόρους και νομίζω ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένα κτίριο που θα προσφέρει και πιο λειτουργική εκδίκαση των υποθέσεων», ανέφερε χαρακτηριστικά.

 

 

Τα στοιχεία της Eurostat

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της ΕΕ, η συνολική δαπάνη του κεντρικού κράτους για σκοπούς διοίκησης λειτουργίας και υποστήριξης των δικαστηρίων στην περίπτωση της Κύπρου φτάνει τα 27 ευρώ ανά κάτοικο. Την ίδια ώρα ο μέσος όρος της ΕΕ φτάνει στα 97,9 και της ευρωζώνης στα 98,3. Σύμφωνα με τα ίδια ενωσιακά στοιχεία στη Μάλτα η ίδια δαπάνη ανά κάτοικο ανέρχεται στα 63 ευρώ και στην Ελλάδα τα 50 ευρώ. Σύμφωνα με Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα δικαστικά συστήματα στην Κύπρο, η οποία δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο, συνολική δαπάνη παραμένει διαχρονικά 0,1% του κυπριακού ΑΕΠ.

 

 

Ο χώρος των δικαστηρίων

Ο πεπαλαιωμένος χώρος στον οποίο στεγάζονται σήμερα οι δικαστές του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στέγαζε μέχρι το 1963 το Τριμελές Στρατηγείο, γνωστό ως Woolesley Barracks. Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας και το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας στεγάζονταν έως το 1963 στην Πλατεία Σεραγίου εντός των τειχών της Λευκωσίας. Με την έκρυθμη κατάσταση του 1963 τόσο το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας όσο και το Ανώτατο Δικαστήριο, το νέο σώμα στο οποίο εντάχθηκε το Συνταγματικό Δικαστήριο, είχαν φιλοξενηθεί για διάστημα ενάμισι έτους σε κτίριο της Λεωφόρου Γλάδστωνος πίσω από το Γενικό Νοσοκομείο. Στη συνέχεια και αφού οι εγκαταστάσεις στρατωνισμού επιδιορθώθηκαν, στέγασαν το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, ενώ σε διπλανό κτίριο εγκαταστάθηκε το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο το 2003 απέκτησε το δικό του καινούργιο κτίριο. Πρόκειται για τα παλαιότερα κτίρια δικαστηρίων σε σύγκριση με τις υπόλοιπες επαρχίες.

 

Κώστας Α. Κωνσταντίνου