Διομήδης Κουφτερός: Για να επιβιώσει η δημοκρατία πρέπει οι πολίτες να μιλούν

Για να επιβιώσει η δημοκρατία, πρέπει οι πολίτες να μιλούν, λέει στο ΚΥΠΕ ο ηθοποιός-σκηνοθέτης Διομήδης Κουφτερός, ο οποίος σκηνοθετεί το έργο του Στέφανο Μασσίνι «Άννα Πολιτκόφσκαγια, ένα θεατρικό υπόμνημα», στο οποίο παίζει η Έλενα Αγαθοκλέους. Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά παρουσιάζεται στην Κύπρο έργο του εν λόγω συγγραφέα, ο οποίος πρόσφατα έλαβε βραβείο Τόνι.

Απαντώντας σε ερώτηση για την επιλογή να ανεβάσει το συγκεκριμένο έργο, ο κ. Κουφτερός αναφέρει ότι η ιδέα γεννήθηκε το 2019, όταν διάβασε το κείμενο και κατάλαβε τη θεατρική και τη λογοτεχνική του αξία. Προσθέτει ότι, όταν διάβασε περισσότερα για την ίδια την Άννα Πολιτκόφσκαγια, αντιλήφθηκε περί τίνος επρόκειτο.

Ο κ. Κουφτερός λέει ότι έκανε παραλληλισμό με το αν υπάρχει επάρκεια ελευθερίας του Τύπου και της έκφρασης στην Κύπρο. «Είναι ένα ερώτημα που υποβάλλω συχνά σε δημοσιογράφους. Νομίζω ότι υπάρχουν περιορισμοί, αλλά σαφώς είναι καλύτερη η κατάσταση απ’ ό,τι σε απολυταρχικά καθεστώτα», σημειώνει.

Ωστόσο, υποδεικνύει ότι πολύ εύκολα μπορεί να καταργηθούν πράγματα που θεωρούμε δεδομένα στη δημοκρατία. «Μπορεί ο κόσμος να ενημερώνεται αντικειμενικά; Υπάρχει αντικειμενικότητα; Οι δέκτες των ειδήσεων καταλαβαίνουν ότι αυτό που βλέπουμε στην τηλεόραση ως πραγματικότητα έχει περάσει από φίλτρα, έχει υποστεί επεξεργασία; Υπάρχει κάτι πίσω από τις γραμμές;», διερωτάται, τονίζοντας ότι «όλα αυτά είναι σημαντικό να τα συζητούμε και να έχουμε κατά νου πώς λειτουργούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και να αντιλαμβανόμαστε πώς έχουν τα πράγματα».

Μετά από αυτές τις σκέψεις κι ενώ γινόταν η προεργασία για το ανέβασμα του έργου, προέκυψε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εξηγεί στο ΚΥΠΕ ο Διομήδης Κουφτερός. «Ξαφνικά το έργο έγινε απόλυτα επίκαιρο, δηλαδή αναδείχθηκε πλήρως ο αντιπολεμικός του χαρακτήρας. Το έργο κατέληξε να είναι μια σύγχρονη αντιπολεμική ιστορία», αναφέρει.

Ακόμη, δηλώνει ότι η Άννα Πολιτκόφσκαγια και ο κάθε δημοσιογράφος που αντιπολιτεύεται απολυταρχικά καθεστώτα χρειάζονται θάρρος, τόλμη και «τρέλα» για να συνεχίσουν να γράφουν, παρόλες τις πιέσεις που δέχονται. Όλα αυτά, προσθέτει, «έγιναν ένα υπόμνημα προς τον εαυτό μου, μια υπενθύμιση ότι πρέπει να μιλάμε με επιχειρήματα, να μη σιωπούμε. Για να αντέξει και να επιβιώσει η δημοκρατία, πρέπει οι πολίτες να μιλούν». Ο κ. Κουφτερός επισημαίνει ότι τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα κάνουν τους πολίτες να μην ασχολούνται με τη δημοκρατία. «Είναι αναγκαία η προσωπική εμπλοκή του πολίτη, χρειάζεται θάρρος και αντοχή», υπογραμμίζει.

Ερωτώμενος από το ΚΥΠΕ, ο ηθοποιός-σκηνοθέτης αναφέρει ότι αυτό που τον συγκλόνισε περισσότερο σε αυτό το έργο είναι η προσωπική ευθύνη του καθενός. «Δηλαδή πέρα από το συστημικό πρόβλημα και το παιχνίδι που παίζεται με τη δημιουργία της επικοινωνιακής εικόνας, πώς μπορώ να είμαι πιο σωστός πολίτης ενώπιον της Δημοκρατίας, πώς θα σηκωθώ από τον καναπέ και θα πάρω θέση;», εξηγεί.

«Είμαστε σε μια εποχή όπου λόγω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης θεωρούμε ότι παίρνουμε θέση με το γράψουμε ένα σχόλιο», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι «πρέπει να μιλάμε με κόσμο, να μπαίνουμε σε διάλογο, να διαφωνούμε με επιχειρήματα. Η λέξη ‘’παρρησία’’ λέει πολλά, νομίζω».

Ακόμη, αναφέρει ότι η Άννα Πολιτκόφσκαγια ήταν μια γυναίκα που είχε πολλά να χάσει, είχε παιδιά, περίμενε εγγόνι, και συνέχιζε να γράφει χωρίς φόβο εναντίον ενός βαθέος κράτους, γνωρίζοντας ότι αυτό είχε κόστος, το οποίο ήρθε με τη δολοφονία της. «Ο καθένας μας πρέπει να αναλογιστεί για ποια πράγματα αξίζει να παλέψει στη ζωή του και τι μπορεί να κάνει ο ίδιος από τη θέση στην οποία βρίσκεται. Εάν θέλουμε μια αξιοπρεπή ζωή, τι χρειάζεται να κάνουμε γι’ αυτήν;», λέει στο ΚΥΠΕ.

Δεδομένου ότι το έργο αγγίζει θέματα όπως η ελευθερία του Τύπου και της έκφρασης, ο κ. Κουφτερός παίρνει θέση ως καλλιτέχνης και ως πολίτης, σημειώνοντας ότι η δημοσιογραφία και το θέατρο στην Κύπρο δέχονται παρόμοιες πιέσεις. «Όσοι εργαζόμαστε σε αυτούς τους κλάδους αισθανόμαστε ανασφάλεια για τις εργασίες μας, κάτι που επηρεάζει τις επιλογές που κάνουμε», υπογραμμίζει.

«Νομίζω ότι είναι στο χέρι μας, αυτόν τον ‘’κύκλο ελευθερίας’’, όπως τον ονόμασε ο Γιώργος Φράγκος, Πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου, να τον ανοίξουμε όσο μπορούμε χωρίς να υποστούμε ανεπανόρθωτο κόστος. Θεωρώ ότι έχουμε πολύ δρόμο να καλύψουμε για να αποκτήσουμε περισσότερη ελευθερία του Τύπου κι αυτό είναι κάτι που δεν εξαντλείται ποτέ», καταλήγει.

Οι παραστάσεις του έργου, που έκανε πρεμιέρα το Σάββατο, 12 Νοεμβρίου στο Wherehaus 612, στη Λευκωσία,συνεχίζονται στις 18, 19, 20 Νοεμβρίου, ενώ ακολουθεί μία παράσταση στις 25 Νοεμβρίου στο Θέατρο Ριάλτο στη Λεμεσό, στα πλαίσια του FlashArt 2022. Την Κυριακή 20 Νοεμβρίου θα ακολουθήσει συζήτηση για το ιστορικό πλαίσιο της παράστασης, με τον διεθνολόγο και αρθρογράφο Γιάννη Ιωάννου, ενώ προηγήθηκε μια συζήτηση για την ελευθερία του Τύπου στην Κύπρο και τον κόσμο, με τον πρόεδρο της Ένωσης Συντακτών Γιώργο Φράγκο, μετά την παράσταση της Κυριακής, 13 Νοεμβρίου.