Έφυγε από τη ζωή ο Κύπριος συγγραφέας, ποιητής και μελετητής Λεύκιος Ζαφειρίου

Φτωχότερη έμεινε η λογοτεχνική ζωή της Κύπρου μετά τον θάνατο του λογοτέχνη, ποιητή και μελετητή της λογοτεχνίας Λεύκιου Ζαφειρίου.

Διαβάστε επίσης: Λεύκιος Ζαφειρίου: Ο τρόπος ζωής μας δεν μπορεί να είναι ο ίδιος μετά από αυτή την περίοδο

Βάσει του βιογραφικού του όπως αυτό παρατίθεται από την ιστοσελίδα της Ένωσης Λογοτεχνών ο βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών Λεύκιος Ζαφειρίου γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1948 στη Λάρνακα, όπου τελείωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο. Σπούδασε ελληνική φιλολογία στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών), ενώ έκανε ταυτόχρονα και μαθήματα δημοσιογραφίας.

Ο Λεύκιος Ζαφειρίου ήταν γιος της ποιήτριας Νεφέλης ( Μαρίας Γεωργιάδου-Ζαφείρη, 1925-1957) και αδελφός των γνωστών επίσης ποιητών Μιχάλη Ζαφείρη και Φροσούλας Κολοσσιάτου.

Πρωτοεμφανίστηκε στα κυπριακά γράμματα το 1975, με την ποιητική συλλογή «Ποιήματα». Το 1977 η δεύτερη ποιητική του συλλογή «Σχεδόν Μηδίζοντες», τιμήθηκε με το κυπριακό Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη. Ακολούθησαν άλλες τέσσερις ποιητικές συλλογές: Απομαγνητοφώνηση (1978), Μιγάδας Άγγελος (1980), Η θλίψη του απογεύματος (2011), που τιμήθηκε επίσης με Κρατικό Βραβείο Ποίησης και ο συγκεντρωτικός τόμος «Ποιήματα 1964-2010» (2011).

Ασχολήθηκε επίσης με την πεζογραφία, εκδίδοντας τη νουβέλα Οι συμμορίτες (1983/2009) και τη συλλογή διηγημάτων Με ευλάβεια και λύπη (2013), που τιμήθηκαν επίσης με κρατικό βραβείο (1984 και 2014).

Ιδιαίτερα σημαντική πτυχή της φιλολογικής-ερευνητικής διαδρομής και της προσφοράς του Λεύκιου Ζαφειρίου στην έρευνα και τη μελέτη της Λογοτεχνίας αποτελεί η συστηματική ενασχόλησή του με το έργο του εμβληματικού νεοέλληνα ποιητή Ανδρέα Κάλβου και η συνακόλουθη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών.

Το 2003 εντόπισε, με την ψηφιακή συμβολή του Τεύκρου Χαχολιάδη, στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης, τη λανθάνουσα ωδή του Ανδρέα Κάλβου «Ελπίς πατρίδος» (πρώτη έκδοση 1819, Λονδίνο), την οποία επανεξέδωσε με σημειώσεις.

Στη συνέχεια, εξέδωσε τη μελέτη «Ο βίος και το έργο του Ανδρέα Κάλβου (1792-1869)», που εκδόθηκε το 2006 στην Αθήνα από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και τιμήθηκε, τον ίδιο χρόνο, με «Βραβείο Δοκιμίου της Ακαδημίας Αθηνών-Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη.

Από το 2007-2013 συνεργάστηκε στη συγκέντρωση και έκδοση της Αλληλογραφίας του Ανδρέα Κάλβου από το Μουσείο Μπενάκη, η οποία κυκλοφόρησε σε δύο τόμους το 2014. Στο διάστημα 2008- 2018 δημοσίευσε κείμενα με νέα στοιχεία για τη ζωή και την αλληλογραφία του Κάλβου. Ορισμένα συμπεριέλαβε στο έργο Παραλειπόμενα και συμπληρώματα στη βιογραφία του Ανδρέα Κάλβου, (Εκδόσεις Εν Τύποις, Λευκωσία, 2018).

Έχει δημοσιεύσει σύντομα κείμενα (δοκίμια) για τους Διονύσιο Σολωμό, Γιάννη Ρίτσο, Οδυσσέα Ελύτη, Νικηφόρο Βρεττάκο, Μανόλη Αναγνωστάκη, Κώστα Μόντη, Τίτο Πατρίκιο, Νάσο Βαγενά, Θανάση Βαλτινό κ.ά. Ποιήματα, κείμενα και μελέτες του για τη λογοτεχνία δημοσίευσε σε πολλά ελλαδικά και κυπριακά περιοδικά, εφημερίδες, συλλογικές εκδόσεις, πρακτικά συνεδρίων κ.ά.

Ποιήματα και πεζά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ρωσικά, αλβανικά, σλοβένικα και άλλες γλώσσες, και αρκετά ποιήματα και πεζά του έχουν ενταχθεί σε κυπριακές, ελλαδικές και διεθνείς Ανθολογίες Λογοτεχνίας.

Ο Λεύκιος Ζαφειρίου εργάστηκε ως φιλόλογος-καθηγητής σε σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης και στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου.  Από το 2004 μέχρι το 2006 εργάστηκε ως φιλόλογος στο  Γυμνασίου Ριζοκαρπάσου και στη συνέχεια αποσπάστηκε στην Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων (ΥΑΠ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, από το οποίο του ανατέθηκε η συγγραφή βιβλίου αναφοράς και, συγχρόνως, επικαιροποιημένου σχολικού εγχειριδίου για την Κυπριακή Λογοτεχνία.

Βιβλία

Ποίηση: Ποιήματα (1975), Σχεδόν μηδίζοντες (Λευκωσία 1977, Βρ. Υ.Π.), Απομαγνητοφώνηση (Λευκωσία 1978), Ο μιγάδας άγγελος (Λευκωσία 1980), Η θλίψη του απογεύματος (Μεταίχμιο, Αθήνα 2007, Βρ. Υ. Π.), Ποιήματα 1964-2010, (Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2011). Πεζογραφία: Οι συμμορίτες (Λευκωσία 1982, Βρ. Υ.Π. και  Εκδόσεις Γαβριηλίδη, Αθήνα 2009), Μ’ ευλάβεια και με λύπη, (Εκδόσεις Γαβριηλίδη, Αθήνα 2013, Βρ. Υ. Π.) Μελέτες: H νεότερη κυπριακή λογοτεχνία. Γραμματολογικό σχεδίασμα (Λευκωσία 1991), Ο βίος και το έργο του Ανδρέα Κάλβου (1792-1869), (Μεταίχμιο, Αθήνα 2006- Βραβείο Δοκιμίου της Ακαδημίας Αθηνών-Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη). Κυπριακό Χρονολόγιο, από τη νεολιθική εποχή έως το 2008 (Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία 2008). Χρονολόγιο Διονύσιου Σολωμού, (ΣΕΚΦ, Λευκωσία 2008)

Ποιήματα και πεζά έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ρωσικά, αλβανικά, σλοβένικα και άλλες γλώσσες.

Στις 31 Μαίου του 2020 ο Λεύκιος Ζαφειρίου σε μία συζήτηση με τον Αντώνη Γεωργίου στον «Ορίζοντα» τόνισε πως η ποίηση για τον ίδιο είναι: «Οι λέξεις είναι ο βασικός πυρήνας της ποιητικής δημιουργίας. Δεν υπάρχει ορισμός, νομίζω. Είναι αυτό που λέει ο Οδυσσέας Ελύτης στον Μικρό Ναυτίλο «Το ζήτημα είναι από πού βλέπει κανείς τον ουρανό» και ο Ανδρέας Κάλβος « Φαίνεται εις τον ορίζοντα ωσάν χαράς ιδέα» και του ίδιου «συ είσαι των ονείρων μου η χαρά μόνη.» Οι ορισμοί είναι μια ανάγκη άλλου τύπου πιστεύω και δεν αφορά τον ποιητή».

Σε ερώτηση του Αντώνη Γεωργίου για το πότε αρχίσε να γράφει και εάν επηρέασε τον ίδιο και τα αδέλφια του (Μιχάλης Ζαφείρης και Φροσούλα Κολοσιάτου) η παρουσία της μητέρας τους Νεφέλης (Μαρούλα Γεωργιάδου-Ζαφείρη), η οποία ήταν ποιήτρια ο Λεύκιος Ζαφειρίου απάντησε:

Άρχισα να γράφω στίχους, τρόπος του λέγειν, από την Α΄ τάξη του Γυμνασίου. Στίχους δημοσίευσα σε κυπριακές εφημερίδες και περιοδικά. Επίσης στίχοι μεταδόθηκαν από την εκπομπή Λογοτεχνικό Βήμα του ΡΙΚ της οποίας την επιμέλεια είχε ο Κώστας Μόντης. Το 1969 κυκλοφόρησε η Ανθολογία Νέων Κυπρίων Ποιητών με συνεργασίες αυτής της εκπομπής. Όταν κυκλοφόρησε ήμουν φοιτητής στην Αθήνα και ένας θείος μου με επιστολή του με ενημέρωσε ότι περιελάμβανε και δικούς μου στίχους και πως και η μητέρα μου είχε δημοσιεύσει ποιήματα. Πολύ αργότερα όταν επέστρεψα στην Κύπρο πήγαινα για αρκετό καιρό στο γραφείο ενός γνωστού μου δημοσιογράφου και αντέγραφα σε δημοσιογραφικό χαρτί τα ποιήματά της τα οποία δημοσίευε με το ψευδώνυμο Νεφέλη. Δεν ολοκλήρωσα όμως την έρευνα. Αυτό το υλικό πολύ αργότερα το έδωσα στην κ. Μαρία Πυλιώτου η οποία έγραψε ένα κείμενο για τη μητέρα μου το οποίο διαβάστηκε σε τιμητική εκδήλωση της ΠΟΓΟ στις 7 Μαρτίου 2019. Η κ. Πυλιώτου έγραψε ένα εξαιρετικό κείμενο. Τότε έμαθε τη συγγενική σχέση μου με τη Νεφέλη της οποία παρακολουθούσε τα ποιήματά της χωρίς να γνωρίζει ότι είναι η μητέρα μου. Θυμάμαι τις αναφορές της στον Μπελογιάννη και ένα ποίημα για αυτόν το οποίο δεν εντόπισα τότε. Ακόμη θυμάμαι τους στίχους του Πωλ Ελυάρ που χρησιμοποίησε ως μότο σε ένα ποίημά της. Ακόμη και μια σύντομη αποτίμηση της λογοτεχνικής παραγωγής στις αρχές της δεκαετίας 1950. Τον Δεκέμβριο του 1950 δημοσίευσε στην εφημερίδα Νέος Δημοκράτης το ποίημα Χαιρετισμός στο Α΄ Παγκύπριο Συνέδριο Γυναικών. ‘’Να γίνω κι εγώ ποιήτρια σαν τη Νεφέλη, το εφηβικό μου όνειρο’’ ανέφερε η κ. Πυλιώτου.

Για ολόκληρη τη συζήτηση που είχε με τον Λεύκιο Ζαφειρίου ο Αντώνης Γεωργίου πατήστε ΕΔΩ