ΗΠΑ και δασμοί: Τι κρύβεται;

Του Αμβρόσιου Προδρόμου*

Οι πρόσφατες αποφάσεις του Προέδρου των ΗΠΑ Ν. Τραμπ σχετικά με την επιβολή δασμών στον τομέα του εμπορίου χάλυβα (25%) και αλουμινίου (10%) έχουν προκαλέσει αναταράξεις και αντιπαραθέσεις στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική σκηνή. Κάτι τέτοιο ήταν αναμενόμενο, αφού ο συγκεκριμένος τομέας αποτελεί ένα από τους πλέον σημαντικούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα, ο οποίος όμως, παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα ανταγωνιστικότητας από άλλες χώρες, κυρίως λόγω τιμής, αφού το κόστος παραγωγής στις ΗΠΑ είναι υψηλότερο από άλλες χώρες, όπως είναι η Κίνα (49% της παγκόσμιας παραγωγής), ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Ρωσία και η Ινδία. Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ανταγωνιστικότητας στις τοπικές επιχειρήσεις, οι οποίες προσπαθούν να παραμείνουν στο παιχνίδι.

Ποια είναι όμως τα δεδομένα στις ΗΠΑ που έχουν οδηγήσει τον Ν. Τραμπ να προχωρήσει στην απόφαση αυτή; Απόφαση η οποία πρέπει να πούμε ότι είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις προεκλογικές του δεσμεύσεις μέσα από το Δόγμα «Η Αμερική Πρώτα» (America First). Η βιομηχανία αλουμινίου στις ΗΠΑ συνεισφέρει περίπου $75 δις στο ΑΕΠ της χώρας και επηρεάζει όλες τις μεγάλες βιομηχανίες όπως είναι αυτές των Οικοδομών, Αυτοκινητοβιομηχανίας και Μεταφορών. Όλα αυτά θα δημιουργήσουν αναπόφευκτα προβλήματα για τους εισαγωγείς και τις βιομηχανίες που χρησιμοποιούν το αλουμίνιο. Παράλληλα, όμως, θα δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες για τις τοπικές επιχειρήσεις, αφού οι δασμοί θα τις κάνουν πιο ανταγωνιστικές στην εγχώρια αγορά.

Ένα άλλο πρόβλημα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει ο Ν. Τραμπ είναι αυτό του τεραστίου εμπορικού ελλείμματος, το οποίο έφτασε στο τεράστιο ποσό των $807 δις τον Φεβρουάριο του 2018, με το πιο ανησυχητικό να είναι η αυξητική τάση του, αφού έχει αρχίσει να ξεφεύγει εκτός ελέγχου στη χώρα.

Επίσης ο Ν. Τραμπ προσπαθεί να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα με τον μεγαλύτερο οικονομικό ανταγωνιστή, δηλαδή την Κίνα. Το έλλειμμα έχει φτάσει στα $380 δις, δηλαδή στο 47% του συνολικού ελλείμματος. Ανεξαρτήτως εάν κάποιος συμφωνεί ή όχι με τη συγκεκριμένη απόφαση, η πραγματικότητα είναι ότι εάν οι ΗΠΑ δεν καταφέρουν να ελέγξουν το έλλειμμα με την Κίνα, τότε πολύ δύσκολα θα μπορέσει η χώρα να γίνει ξανά ανταγωνιστική σε τομείς πέραν της υψηλής τεχνολογίας, όπου η υπεροχή της μπορεί να ισχύει ακόμα, αλλά με μειωμένη πλέον επίδραση.

Η απόφαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ έχει παράλληλα φέρει και πολλές αντιπαραθέσεις με τους στενούς οικονομικούς συνεργάτες της χώρας, όπως είναι ο Καναδάς (ο μεγαλύτερος εξαγωγέας χάλυβα στις ΗΠΑ) και το Μεξικό, χώρες με τις οποίες συνεργάζεται μέσα στα πλαίσια των λειτουργιών του Οργανισμού NAFTA. Μια τέτοια κίνηση θα φέρει σίγουρα αντίποινα από άλλες χώρες σε διαφορετικούς τομείς. Η ΕΕ αποτελεί ένα από αυτούς του εμπορικούς εταίρους που επηρεάζεται άμεσα και οι κινήσεις της αναμένονται με αγωνία.

Όλα τα πιο πάνω οδηγούν τις μεγάλες οικονομίες σε ένα κλίμα εσωστρέφειας, αφού από τη μια προσπαθούν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών, αλλά από την άλλη δημιουργούν σημαντικά εσωτερικά προβλήματα με σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις, οι οποίες οδηγούν τις κοινωνίες σε ριζοστικοποίηση. Το μέλλον θα δείξει εάν ο Ν. Τραμπ έχει δίκιο για την απόφασή του. Από την άλλη, αυτοί που αντιδρούν, τουλάχιστον εντός των ΗΠΑ, γνώριζαν ότι αυτά αποτελούσαν το προεκλογικό πρόγραμμα του Ν. Τραμπ. Είναι πλέον ξεκάθαρο, ένα χρόνο μετά την ανάδειξή του στην προεδρία των ΗΠΑ, η χώρα βρίσκεται πλέον σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι…

* Πηγές: 1. The Aluminum Association (http://www.aluminum.org)

*Ακαδημαϊκός – Διδάκτωρ Διοίκησης

Επιχειρήσεων, Σύμβουλος Επιχειρήσεων και

Εκπαίδευσης UNILINK www.unilink.com.cy