«Κόκκινο» στο Λιοπέτρι για το αποχετευτικό Κοκκινοχωρίων

Ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ξεκαθάρισε ότι δεν μετακινείται το αντλιοστάσιο

Διαβουλεύσεις υπό το φάσμα της διαφαινόμενης απώλειας ευρωπαϊκών κονδυλίων ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ

 

Οφέλη του έργου
Στα αναμενόμενα αποτελέσματα/οφέλη του έργου συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, η προστασία του περιβάλλοντος και των υπόγειων υδάτινων πόρων καθώς και η προστασία της δημόσιας υγείας μέσω της μείωσης της απόρριψης ανεπεξέργαστων ή ανεπαρκώς επεξεργασμένων αστικών λυμάτων. Παράλληλα, το έργο αναμένεται να προωθήσει την αξιοποίηση μη συμβατικών πόρων νερού στη γεωργία, όπως είναι τα επεξεργασμένα αστικά λύματα (ανακυκλωμένο νερό). Σημαντική μπορεί να θεωρηθεί επίσης και η επαναχρησιμοποίηση της παραγόμενης λάσπης από τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.

 

Του

Τάσου Περδίου

Οριστικά στο χώρο όπου εξαρχής επιλέχθηκε θα εγκατασταθεί το αντλιοστάσιο του αποχετευτικού συστήματος Κοκκινοχωρίων στο Λιοπέτρι, όπως ξεκαθάρισε για άλλη μια φορά ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Ενόψει της αντίδρασης του Κοινοτικού Συμβουλίου Λιοπετρίου, που έχει οδηγήσει το έργο σε στασιμότητα, ο Κώστας Καδής συγκάλεσε νέα έκτακτη σύσκεψη υπό το φόβο της παραβίασης του χρονοδιαγράμματος και της απώλειας της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης που είναι ολοένα και πιθανότερη με τους ρυθμούς με τους οποίους κινείται το έργο. Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2023 και ο κ. Καδής άναψε οριστικά κόκκινο στην απαίτηση της τοπικής Αρχής Λιοπετρίου να μετακινηθεί το αντλιοστάσιο.

Στη σύσκεψη συμμετείχαν, εκτός από τον κ. Καδή, λειτουργοί των συναρμόδιων Υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών και των αρμόδιων κρατικών τμημάτων, ο δήμαρχος Δερύνειας Άντρος Καραγιάννης υπό την ιδιότητά του ως πρόεδρος του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Κοκκινοχωρίων, ο έπαρχος Αμμοχώστου Γιώργος Χρυσαφίνης και ο αναπληρωτής κοινοτάρχης Λιοπετρίου Βάσος Μανώλη. Όπως πληροφορούμαστε, ο Υπουργός Γεωργίας και Περιβάλλοντος ήταν κατηγορηματικός, απευθυνόμενος προς τον εκπρόσωπο της Κοινοτικής Αρχής Λιοπετρίου, ότι το αντλιοστάσιο θα κατασκευαστεί εκεί όπου έχει σχεδιαστεί εξαρχής, καθιστώντας σαφές ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μετακινηθεί το έργο. Ο κ. Καδής είπε συγκεκριμένα στον αναπληρωτή κοινοτάρχη ότι η μετακίνηση του αντλιοστασίου δεν είναι εφικτή τεχνικά λόγω της υψομετρικής διαμόρφωσης του εδάφους της περιοχής. Όπως όμως ξεκαθαρίστηκε, υπάρχει και σοβαρό οικονομικό ζήτημα, αφού εάν ληφθεί τέτοια απόφαση, το κόστος του έργου αυτόματα θα αυξηθεί κατά περίπου 6 εκατομμύρια ευρώ.

Κατόπιν τούτων, ο αναπληρωτής κοινοτάρχης απάντησε ότι θα ενημερώσει σχετικά το Κοινοτικό Συμβούλιο το οποίο θα ενημερωθεί και από τον πρόεδρο του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Κοκκινοχωρίων.

Αυτές οι διαβουλεύσεις γίνονται υπό το φάσμα της διαφαινόμενης απώλειας ευρωπαϊκών κονδυλίων ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ που εξασφαλίστηκαν για το αποχετευτικό σύστημα Κοκκινοχωρίων, χρήματα τα οποία θα χαθούν εάν το έργο δεν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2023. Με τα σημερινά δεδομένα, αυτό είναι και το πιθανότερο σενάριο εάν δεν αποτελεί βεβαιότητα ήδη, εξ ου και οι αλλεπάλληλες έκτακτες συσκέψεις από κυβερνητικούς αξιωματούχους τους τελευταίους 2-3 μήνες, όταν προέκυψε το ζήτημα με το Λιοπέτρι.

Η έκθεση προόδου εργασιών από το υπουργείο

Στις 7 Δεκεμβρίου 2022 το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος έδωσε στη δημοσιότητα έκθεση προόδου των εργασιών υλοποίησης της δεύτερης φάσης του αποχετευτικού συστήματος του συμπλέγματος Κοκκινοχωρίων, που περιλαμβάνει το σταθμό επεξεργασίας λυμάτων, τα αντλιοστάσια και συναφείς υποδομές. Η έκθεση προόδου ανέφερε συγκριμένα τα εξής:

«Στο πλαίσιο συμμόρφωσης της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 91/271/ΕΟΚ για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ενεργεί ως Φορέας Υλοποίησης για την κατασκευή αποχετευτικών δικτύων συλλογής αστικών λυμάτων και σταθμών επεξεργασίας λυμάτων σε δήμους και κοινότητες με ισοδύναμο πληθυσμό > 2.000, που έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εφαρμογής της Οδηγίας.

Το ΤΑΥ έχει αναλάβει, μεταξύ άλλων, την υλοποίηση της Φάσης Β του έργου “Αποχετευτικό Σύστημα Συμπλέγματος Κοκκινοχωρίων”, ο σχεδιασμός και η κατασκευή του οποίου συγχρηματοδοτούνται από το Ταμείο Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συγχρηματοδότηση εμπίπτει στο πλαίσιο του Άξονα Προτεραιότητας “Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων και Υδάτινων Πόρων” του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Ανταγωνιστικότητα και Αειφόρος Ανάπτυξη” κατά την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020.

Η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης του Υπουργείου Οικονομικών (τέως Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης) ενεργεί ως η Διαχειριστική Αρχή και η Διεύθυνση Ελέγχου του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων αποτελεί τον ενδιάμεσο φορέα για την παρακολούθηση και τον έλεγχο του έργου. Ο Φορέας Λειτουργίας του Έργου είναι το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Κοκκινοχωρίων.

Το έργο (Φάση Β) περιλαμβάνει τις ακόλουθες βασικές εγκαταστάσεις:

•τον Σταθμό Επεξεργασίας Λυμάτων (ΣΕΛ) Άχνας μέγιστης δυναμικότητας 10.644 m3/day, ο οποίος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη δεξαμενή έκτακτης ανάγκης, δύο δεξαμενές μακροπρόθεσμης αποθήκευσης των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων (ανακυκλωμένο νερό) και το σύστημα επεξεργασίας και διάθεσης της λάσπης. Ο ΣΕΛ θα χωροθετηθεί εντός των ορίων της κοινότητας Άχνας και θα εξυπηρετεί δύο δήμους (Δερύνεια, Σωτήρα), τρεις κοινότητες της επαρχίας Λάρνακας (Ξυλοφάγου, Ξυλοτύμπου, Ορμήδεια) και πέντε κοινότητες της επαρχίας Αμμοχώστου (Άγιος Γεώργιος Αχερίτου, Αυγόρου, Άχνα, Λιοπέτρι, Φρέναρος).

•13 κεντρικά αντλιοστάσια μεταφοράς λυμάτων και 74 αντλιοστάσια εντός των δικτύων συλλογής λυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών βαρύτητας ή/και πίεσης και συναφείς εγκαταστάσεις, τους δρόμους πρόσβασης προς τον ΣΕΛ, τις δεξαμενές μακροπρόθεσμης αποθήκευσης ανακυκλωμένου νερού και τα κεντρικά αντλιοστάσια.

Αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες σε όλα τα τμήματα του έργου. Στον ΣΕΛ σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι κατασκευαστικές εργασίες οπλισμένου σκυροδέματος, ενώ στις δύο δεξαμενές μακροπρόθεσμης αποθήκευσης ανακυκλωμένου νερού έχουν ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό οι χωματουργικές εργασίες. Σε τελικό στάδιο βρίσκεται η τοποθέτηση των αγωγών των αρδευτικών δικτύων, όπου θα διατίθεται το ανακυκλωμένο νερό στις δύο αρδευτικές περιοχές των κοινοτήτων Αυγόρου και Άχνας. Επίσης, έχουν ξεκινήσει και συνεχίζονται οι εργασίες κατασκευής στα 9 εκ των 13 κεντρικών αντλιοστασίων του έργου, ενώ σε προχωρημένο βαθμό υλοποίησης βρίσκονται οι εργασίες πολιτικής μηχανικής στα αντλιοστάσια εντός των δικτύων συλλογής των εξυπηρετούμενων δήμων και κοινοτήτων του Συμπλέγματος Κοκκινοχωρίων.

Σημειώνεται ότι η Φάση Α του έργου ξεκίνησε να υλοποιείται την Προγραμματική Περίοδο 2007-2013, κατά την οποία ολοκληρώθηκε η κατασκευή των δικτύων συλλογής λυμάτων στους Δήμους Δερύνειας και Σωτήρας και σε οκτώ κοινότητες του Συμπλέγματος Κοκκινοχωρίων (περίπου 305 km), με συνολική δαπάνη περίπου €44 εκ.

Η υλοποίηση του Σταθμού Επεξεργασίας Λυμάτων εντάχθηκε ως “Έργο Γέφυρα (Phasing Project)” στην Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 και αποτελεί τη Φάση Β του Μεγάλου Έργου που υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η συνολική δαπάνη που αφορά στο σχεδιασμό και στην κατασκευή του έργου ανέρχεται περίπου στα €33 εκ.

Πρόκειται για ένα έργο μεγάλης εμβέλειας και στρατηγικής σημασίας, η υλοποίηση του οποίου θα συμβάλει στην επίτευξη των εθνικών στόχων και υποχρεώσεων της χώρας μας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 91/271/ΕΟΚ».

 

Θα ζητήσει αντισταθμιστικά το Κοινοτικό Συμβούλιο Λιοπετρίου

Τον περασμένο Οκτώβριο, σε άλλη μια έκτακτη σύσκεψη, ο γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου Θεοδόσης Τσιόλας είχε προειδοποιήσει ότι εάν δεν ολοκληρωθεί το έργο μέχρι το τέλος του 2023, θα απολεσθεί το σχετικό ευρωπαϊκό κονδύλι το οποίο ανέρχεται στα 30,5 εκατομμύρια ευρώ. Στο ίδιο το πλαίσιο, ο Υπουργός Οικονομικών είχε αποστείλει στις 28 Σεπτεμβρίου 2022 επείγουσα επιστολή στον Υπουργό Γεωργίας συστήνοντας άμεση διευθέτηση όλων των εκκρεμοτήτων, ώστε το έργο να μείνει εντός χρονοδιαγράμματος.

Κάτι τέτοιο όμως αποδείχθηκε ανέφικτο και από τότε ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Μετά τη σύσκεψη της 9ης Ιανουαρίου 2023 συνεδρίασε το Κοινοτικό Συμβούλιο Λιοπετρίου, το οποίο, όπως πληροφορούμαστε, αποφάσισε ότι για να δεχθεί το αντλιοστάσιο, θα ζητήσει αντισταθμιστικά από την κυβέρνηση. Κατόπιν τούτου, μένει να φανεί πώς θα απαντήσει η κυβέρνηση, αφού κάτι τέτοιο προφανώς θα δημιουργήσει προηγούμενο για τις άλλες κοινότητες όπου θα κατασκευαστούν αντλιοστάσια.