Πώς θα αναπτυχθεί η εντός των τειχών Λευκωσία;

Του Παύλου Λοΐζου*

Πριν µερικές µέρες είχα την ευκαιρία να συµµετάσχω σε µία συζήτηση που διοργάνωσε ο µη κερδοσκοπικός οργανισµός Oxygono µε κεντρικό άξονα την ανάπτυξη της εντός των τειχών Λευκωσίας. Ακολούθησε η εξαγγελία από την κυβέρνηση σχεδίου 40 εκατ. ευρώ για αναζωογόνηση της περιοχής.

Όπως εξαγγέλθηκε, στόχος των κινήτρων είναι η κοινωνικοοικονοµική ενίσχυση της περιοχής µέσα από την προσέλκυση και ενίσχυση της οικονοµικής δραστηριότητας, η συγκράτηση του γηγενούς πληθυσµού και η προσέλκυση φοιτητών και συναφών επενδύσεων στην περιοχή.

Τα έργα που θα υλοποιηθούν, επιγραµµατικά, αφορούν τη στέγαση της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Κύπρου στο κτίριο της Φανερωµένης, νέες φοιτητικές εστίες, δηµιουργία εστιών από τον δήµο, σχέδιο ενίσχυσης της επιχειρηµατικότητας (10 εκατ. ευρώ), πολεοδοµικά κίνητρα και σχέδιο για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας.

Το βασικό ερώτηµα που θα πρέπει να απαντηθεί αφορά το σκοπό αυτών των κινήτρων και το πώς ενδεχοµένως να έρχονται σε αντίθεση µε άλλες κρατικές ενέργειες και πρωτοβουλίες.

Για παράδειγµα, το Πανεπιστήµιο Κύπρου έχει σχεδιασµούς για επιπρόσθετες 1.900 εστίες στην περιοχή που εδρεύει, άρα ποιες οι επιπτώσεις σ’ αυτά τα σχέδια µε τη µεταφορά της Αρχιτεκτονικής Σχολής στην περιοχή; Πόσοι φοιτητές θα επιλέξουν για διαµονή µια περιοχή η οποία δεν είναι κοντά στο χώρο σπουδών τους και των σχετικών υπηρεσιών, π.χ. βιβλιοθήκη, γυµναστήριο, καφετέρια κτλ; Την ίδια ώρα, εµπορικές αναπτύξεις, όπως τα malls, στα οποία αρέσκονται οι νέοι, αδειοδοτήθηκαν µακριά από το κέντρο της πόλης και την ίδια ώρα δίνονται κίνητρα για εµπορικές αναπτύξεις εντός του κέντρου.

Έχοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, είναι τα όσα εξαγγέλθηκαν αρκετά για να επιλέξουν οι φοιτητές τη συγκεκριµένη περιοχή για στέγαση και πώς θα επηρεαστούν οι άλλες περιοχές; Αν τελικά οι φοιτητές δεν επιλέξουν την εντός των τειχών Λευκωσία για τη διαµονή τους (διότι άλλο το πάω για έναν καφέ κι άλλο το ζω σε µια περιοχή), τότε γιατί να επιλέξουν τη δραστηριοποίηση στη συγκεκριµένη περιοχή οι επιχειρηµατίες; Σηµειωτέον πως ήδη η περιοχή διαθέτει µεγάλο αριθµό χώρων εστίασης (ο καφές που λέγαµε), ενώ τα εµπορικά καταστήµατα µειώνονται διαρκώς, τόσο λόγω των εµπορικών κέντρων αλλά και των διαδικτυακών αγορών.

Ένας καλός τρόπος για να πάνε περισσότεροι νέοι στην περιοχή θα ήταν τα πολύ χαµηλότερα ενοίκια σε σύγκριση µε εστίες/διαµερίσµατα σε άλλες περιοχές της Λευκωσίας. ∆εύτερο ερώτηµα λοιπόν: Τα κίνητρα που ανακοινώθηκαν διασφαλίζουν κάτι τέτοιο; Ακόµα και αν ανακαινιστούν παλιά κτίρια, γιατί οι ιδιοκτήτες τους να ζητήσουν χαµηλό ενοίκιο; Μήπως εκτός από κίνητρα θα πρέπει να εξεταστεί και το ενδεχόµενο να τεθεί πλαφόν στο ενοίκιο για κάποια χρόνια για όσα κτίρια λαµβάνουν κρατική επιδότηση;

Τρίτο ερώτηµα: Πότε επιτέλους θα συζητηθεί σοβαρά η εφαρµογή αντικινήτρων για όσους διατηρούν αναξιοποίητα κτίρια και άδεια τεµάχια γης στα κέντρα των πόλεων, µε αποτέλεσµα η πόλη να µεγαλώνει προς τα έξω, ενώ το κέντρο της παραµένει κενό;

Πέραν από τα πρακτικά ζητήµατα όµως, είναι κι αυτά που αφορούν στην κυπριακή νοοτροπία. Οι νέοι θα βρουν αντίσταση από τους γονείς αν τους ενηµερώσουν ότι προτίθενται να ζήσουν στην παλιά πόλη. Από την άλλη, στις ιστοσελίδες των τραπεζών τα οικιστικά ακίνητα που δεν έχουν πωληθεί ακόµα είναι τα πιο µεγάλα. Πλέον το στοκ δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των νέων, αλλά η νοοτροπία εξακολουθεί να τους επηρεάζει, όπως και η άποψη και η οικονοµική βοήθεια που θα δώσουν οι γονείς.

Συµπερασµατικά, δεν αρκούν απλώς µερικά επιπλέον κίνητρα για να µεταµορφωθεί µία περιοχή. Χρειάζονται συγκεκριµένες δράσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν στη δηµιουργία ενός ολόκληρου οικοσυστήµατος, το οποίο θα καλύπτει τις ανάγκες των νέων και θα καταστήσει την περιοχή πραγµατικά ελκυστική για διαµονή, ώστε να υπάρξει και η σχετική ζήτηση. Είναι η ζήτηση που θα φέρει την ανάπτυξη και τα κίνητρα θα ακολουθήσουν. Και µαζί µε τα κίνητρα πρέπει να υπάρχουν και τα αντικίνητρα. Ως έχει, το κράτος δίνει κίνητρα απλόχερα και έτσι οι πολλοί (φορολογούµενοι) επιχορηγούν τους λίγους (ιδιοκτήτες) να συντηρήσουν την περιουσία τους. Μια αναχρονιστική κατάσταση που θα έπρεπε να είχε εξαλειφθεί προ δεκαετιών.

* ∆ιευθύνων Σύµβουλος WiRE FS