Συνέντευξη – Τάσος Χριστοφίδης: Το μέλλον του Πανεπιστημίου Κύπρου είναι η διεθνοποίηση

• Πρέπει να ανοίξει τις πόρτες του και σε ξένους φοιτητές
• «Μας απασχολεί ο τρόπος εισαγωγής των φοιτητών όπως γίνεται σήµερα. Θα έπρεπε το πανεπιστήµιο να αποφασίζει για την εισαγωγή των φοιτητών, όπως γίνεται στα πλείστα πανεπιστήµια του κόσµου»
• «Περιµένουµε πολύ καιρό να εγκριθούν από τη Βουλή τα προπτυχιακά προγράµµατα σπουδών σε ξένη γλώσσα για τα δηµόσια πανεπιστήµια»

 

Συνέντευξη στην
Ελένη Κωνσταντίνου

Έτοιµο να ανοίξει τις πόρτες του σε ξένους φοιτητές είναι το Πανεπιστήµιο Κύπρου, ωστόσο µπροστά του υπάρχουν τρία, κυρίως, σηµαντικά εµπόδια, όπως εκτιµά ο Πρύτανής του Τάσος Χριστοφίδης. Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν προπτυχιακά προγράµµατα στην αγγλική γλώσσα, η έλλειψη εστιών, σε συνάρτηση µε τα ακριβά ενοίκια, καθώς και οι δυσκολίες στη διακίνηση δεν βοηθούν στο να µπορέσουν ξένοι φοιτητές που επιδεικνύουν ενδιαφέρον να φοιτήσουν στο πανεπιστήµιο. Ανάµεσα στις σκέψεις του πανεπιστηµίου είναι και ο τρόπος εισαγωγής των φοιτητών, αλλά και η καθιέρωση κατώτερου βαθµού εισαγωγής, ώστε να µπορέσει να συγκρατηθεί υψηλό το επίπεδο των σπουδαστών.

 

Κύριε Πρύτανη, είδαµε το Πανεπιστήµιο Κύπρου να συγκαταλέγεται στην Κατάταξη της Σαγκάης ανάµεσα στα 1.000 καλύτερα πανεπιστήµια του κόσµου. Τι σηµαίνει αυτό για εσάς;

Το Πανεπιστήµιο Κύπρου σε όλες τις λίστες τα πάει πολύ καλά, αλλά η λίστα της Σαγκάης είναι µια ιδιαίτερα δύσκολη λίστα και είναι η πρώτη φορά που πανεπιστήµιο από την Κύπρο µπήκε σε αυτή την κατάταξη.

Φέτος κάναµε άλµα και βρεθήκαµε στις θέσεις 501-600. Είναι µια πολύ µεγάλη επιτυχία, γιατί είναι µια λίστα που έχει να κάνει µε δηµοσιεύσεις, µε ετεροαναφορές, διακρίσεις αποφοίτων και καθηγητών. ∆ηλαδή είναι κυρίως ακαδηµαϊκά κριτήρια. Είναι δύσκολο για ένα πανεπιστήµιο καινούργιο να µπορέσει να συµπεριληφθεί, άρα για εµάς είναι πολύ µεγάλη επιτυχία. Βέβαια, δεν πρέπει να θεοποιούµε τις λίστες, είναι µια ένδειξη. Ούτε πρέπει να εργάζεσαι σκεφτόµενος τις λίστες, αλλά να κάνεις τη δουλειά σου και αν έρθουν οι λίστες και σε κατατάσσουν ψηλά, σηµαίνει ότι πας καλά.

 

Αυτό µπορεί να αποτελέσει παράγοντα προσέλκυσης ξένων φοιτητών, κάτι στο οποίο στοχεύετε εδώ και καιρό;

Μα βέβαια, οι ξένοι φοιτητές κοιτάζουν τις λίστες και ξένες χώρες, όπως για παράδειγµα οι αραβικές χώρες δίνουν υποτροφίες σε φοιτητές τους για πανεπιστήµια που είναι στις λίστες. Το θέµα προσέλκυσης ξένων φοιτητών είναι ένα πολύ µεγάλο θέµα.

 

Να υποθέσουµε ότι το κύριο εµπόδιο είναι το θέµα της γλώσσας;

Είναι και το ζήτηµα µε τη γλώσσα. ∆εν πρέπει να έχουµε αυταπάτες. Τα ελληνικά είναι µια δύσκολη γλώσσα και δεν αναµένεις από κάποιον να γνωρίζει ελληνικά πριν έρθει, άρα για να σπουδάσει σε ελληνόφωνα προγράµµατα θα πρέπει πρώτα να µάθει τη γλώσσα. Συνεπώς, προτιµούν να έχουν αγγλόφωνα προγράµµατα σπουδών. Είναι επίσης η διαµονή, αλλά και οι ευκολίες στον τρόπο ζωής, όπως το µεταφορικό.

 

∆ηλαδή γλώσσα, διαµονή και συνθήκες διαβίωσης είναι αποτρεπτικοί παράγοντες;

∆υστυχώς και στα τρία η Κύπρος υστερεί και αυτές οι εξαγγελίες που ακούµε για µετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης δεν είναι εφικτές. Είναι ωραία να εξαγγέλλεις, όµως εάν δεν συνοδεύονται από κάποια βήµατα, για να µπορούν να υλοποιηθούν, είναι λόγια του αέρα.

 

Υπήρξε κάποια συζήτηση όµως και στη Βουλή σε σχέση µε τα προπτυχιακά σε ξένη γλώσσα…

Περιµένουµε πολύ καιρό να εγκριθούν από τη Βουλή τα προπτυχιακά προγράµµατα σπουδών σε ξένη γλώσσα για τα δηµόσια πανεπιστήµια.

Εµείς έχουµε πρόβληµα, δεν µπορούµε να προσφέρουµε προπτυχιακά στα αγγλικά. Να σηµειώσω ότι η πρόταση δεν αφορά όλα τα προγράµµατα, αλλά 3-4, για να δούµε τι ανταπόκριση θα υπάρξει και µετά θα προχωρήσουµε. Υπάρχουν όµως σύγχρονοι κλάδοι που είναι αδιανόητο να µην προσφέρονται στα αγγλικά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι και πανεπιστήµια στην Ελλάδα άρχισαν να προσφέρουν προπτυχιακά στην αγγλική γλώσσα και ο λόγος που το κάνουν είναι γιατί υπάρχει ζήτηση. Για παράδειγµα, γιατί να µην µπορεί το Πανεπιστήµιο Κύπρου να προσφέρει ένα πρόγραµµα της Αρχαιολογίας στα αγγλικά; Στο µεταπτυχιακό πρόγραµµά µας στην Αρχαιολογία, που είναι στα αγγλικά, έχουµε ήδη ξένους φοιτητές, ακόµη και από τις ΗΠΑ.

∆εύτερο µεγάλο ζήτηµα είναι η διαµονή, η έλλειψη εστιών. Και το τρίτο µεγάλο ζήτηµα είναι οι συγκοινωνίες. ∆εν γίνεται το τελευταίο λεωφορείο να φεύγει η ώρα 7:00 το βράδυ. Πώς θα διακινούνται οι φοιτητές από την Πανεπιστηµιούπολη προς το κέντρο; Ή να θέλει, ας πούµε, ένας φοιτητής από την πλατεία Σολωµού μία ώρα για να έλθει στο πανεπιστήµιο.

Μια από τις σχολές που ξεχωρίζουν στο πανεπιστήµιο και είναι η πιο δηµοφιλής ανάµεσα στις επιλογές των υποψηφίων είναι η Ιατρική. Ωστόσο ακόµη εκκρεµεί το θέµα µε τις πανεπιστηµιακές κλινικές.

Είναι η πρώτη Ιατρική Σχολή που πιστοποιήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό για την Ιατρική Εκπαίδευση, όµως δυστυχώς έχουµε αυτό το θέµα µε την ανυπαρξία πανεπιστηµιακών κλινικών.

Οι συνάδελφοι της Ιατρικής πρέπει να έχουν και ερευνητικό έργο -που το έχουν, είναι καταξιωµένοι ερευνητές. Το ερευνητικό τους έργο πρέπει να γίνεται στα νοσοκοµεία. Δεν εννοούµε για την εκπαίδευση των φοιτητών, αυτή γίνεται ήδη στα νοσοκοµεία, αλλά θέλουµε οι συνάδελφοι να έχουν την ευθύνη να λειτουργούν πανεπιστηµιακές κλινικές για να γίνεται και το κλινικό τους έργο εκεί και το εκπαιδευτικό και το ερευνητικό. Κάτι που είναι αυτονόητο για άλλες χώρες, όχι όµως στην Κύπρο.

Υπάρχουν αντιδράσεις που εκτιµώ ότι στηρίζονται κυρίως σε φοβίες. Εκκρεµεί ένα νοµοσχέδιο από το Υπουργείο Υγείας για το θέµα αυτό, αν και δεν είµαι αισιόδοξος ότι θα ολοκληρωθεί σύντοµα.

 

Πώς βλέπετε εσείς το µέλλον του πανεπιστηµίου;

Tο µέλλον του πανεπιστηµίου είναι η διεθνοποίηση. ∆ιεθνοποίηση σηµαίνει και συνεργασίες, γι’ αυτό το λόγο µπήκαµε στη συµµαχία ευρωπαϊκών πανεπιστηµίων, µια συµµαχία που αποτελείται από ερευνητικά πανεπιστήµια. Ωστόσο είµαστε ένα µικρό πανεπιστήµιο και πρέπει να προσελκύσουµε ξένους φοιτητές. ∆εν µπορούµε να στηριχτούµε µόνο στους Κύπριους φοιτητές. Είµαστε µια χώρα µε τον µικρότερο ρυθµό γεννήσεων στην Ευρώπη, µε µόνο 1,31.

Αν στηριχθούµε µόνο στους Κύπριους φοιτητές, σηµαίνει ότι κάθε χρόνο θα χαµηλώνουν και οι βαθµολογίες πρόσβασης. Εδώ ανοίγω και το θέµα, ως ερώτηµα, εάν θα πρέπει να µπει ένας κατώτατος βαθµός εισαγωγής, µια ασφαλιστική δικλίδα ώστε να εισάγονται παιδιά που να µπορούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. ∆εν κάνεις καλό σε κάποιον εάν τον δεχτείς µε υπερβολικά χαµηλή βαθµολογία.

 

Η διαδικασία εισαγωγής όπως είναι σήµερα δεν εµπλέκει το πανεπιστήµιο. Είναι κάτι που εσείς θα θέλατε; Να καθορίζετε δηλαδή από µόνοι σας τον τρόπο εισαγωγής;

Βεβαίως είναι κατι που µας απασχολεί και θα έπρεπε το πανεπιστήµιο να αποφασίζει για την εισαγωγή των φοιτητών, όπως γίνεται στα πλείστα πανεπιστήµια του κόσµου.

Υπήρξε και πάλι συζήτηση στη Βουλή για εισαγωγή µόνο µε το απολυτήριο, όµως για να µπορεί το Πανεπιστήµιο να τους παίρνει µόνο µε το απολυτήριο, σηµαίνει ότι το απολυτήριο θα πρέπει να αναβαθµιστεί.

Σήµερα δεν είµαστε σίγουροι ότι το απολυτήριο αντανακλά την πραγµατική αξία ενός µαθητή. Είναι πολύ υψηλά τα ποσοστά των άριστων σε κάθε σχολείο, κάτι που γεννά ερωτήµατα.

 

Με ποιον τρόπο εννοείτε την αναβάθµιση του απολυτηρίου;

Αναβάθµιση απολυτηρίου σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξει ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστηµα σε ένα διαφορετικό µοντέλο εκπαίδευσης, µε πιο ουσιαστικό ρόλο του εκπαιδευτικού µέσα στην τάξη, να είναι ηγέτες, να αυτοενεργούν, να προσαρµόζουν τη διδασκαλία τους στις ανάγκες των µαθητών, στο επίπεδο των µαθητών, στις ανάγκες της καθηµερινότητας, στην επικαιρότητα κ.λπ. Σήµερα ο εκπαιδευτικός είναι ένα ροµπότ που καλείται να καλύψει την ύλη. Δεν έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν ελεύθερα σε ένα περιβάλλον που οι ίδιοι γνωρίζουν και να χρησιµοποιήσουν τις ικανότητες και τις γνώσεις τους.

Πρέπει το σύστηµα να δώσει έµφαση στην καλλιέργεια δεξιοτήτων, να δώσει έµφαση στις πρωτοβουλίες των µαθητών. Η γνώση σήµερα υπάρχει στο διαδίκτυο, πλέον σηµασία έχει να γνωρίζει ο µαθητής πού µπορεί να βρει τη γνώση και πώς µπορεί να συνδυάσει τη γνώση για να παράξει κάτι καινούργιο. Με το να φυτεύουµε τη γνώση στο µυαλό δεν κερδίζουµε τίποτε.

Αυτές είναι αδυναµίες που εντοπίζουµε στους φοιτητές µας, οι οποίοι ναι µεν έχουν γνώση, αλλά χρειάζεται κάτι παραπάνω -η κριτική σκέψη, η καλλιέργεια της γνώσης. Η µεταρρύθµιση όµως χρειάζεται χρόνια. Εµείς θέλουµε, σε τρία χρόνια για παράδειγµα, πριν τις εκλογές, να υπάρχει µεταρρύθµιση. Η Παιδεία είναι ένα εθνικό θέµα πρέπει να αντικρίζεται υπερκοµµατικά. Όλοι θαυµάζουν το εκπαιδευτικό µοντέλο της Φινλανδίας, της Εσθονίας, µα αυτές οι χώρες δεν αλλάζουν το εκπαιδευτικό τους σύστηµα κάθε φορά που αλλάζει κυβέρνηση.