Τουρκία: Η ανάγκη για οικονοµική ασφάλεια υπερισχύει της εθνικής ασφάλειας

Οι εντάσεις µε τη ∆ύση έχουν κουράσει την τουρκική κοινωνία, η οποία δεν φαίνεται να εγκρίνει τις συνεχείς αντιπαραθέσεις

 

Του ειδικού µας συνεργάτη Βαγγέλη Αρεταίου

Βαθιά διχασµένη αναδεικνύεται η τουρκική κοινή γνώµη όσον αφορά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και τη στάση του Ταγίπ Ερντογάν, καθώς ενώ η κυβέρνηση και τα φιλοκυβερνητικά µέσα ενηµέρωσης κάνουν λόγο για µεγάλη διπλωµατική νίκη της Τουρκίας, η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Τούρκο Πρόεδρο για κυβίστηση, εκτιµώντας ότι το µνηµόνιο µε τη Σουηδία και τη Φινλανδία δεν εξυπηρετεί τα εθνικά συµφέροντα.

«Η Τουρκία πήρε αυτό που ήθελε, είναι εθνική επιτυχία», έσπευσε να δηλώσει ο σύµµαχος του Τούρκου Προέδρου, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, λέγοντας ότι «είναι ιστορική απόφαση ότι οι FETÖ, PYD και YPG ορίζονται ως τροµοκρατικές οργανώσεις για πρώτη φορά σε ένα διεθνή οργανισµό. Η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν διαβεβαιώσει γραπτώς ότι δεν υποστηρίζουν τις προαναφερθείσες τροµοκρατικές οργανώσεις.

Ωστόσο, σύσσωµη η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Ταγίπ Ερντογάν για κυβίστηση και προσπαθεί να αναδείξει ότι το πράσινο φως που η Άγκυρα έδωσε στη Σουηδία και τη Φινλανδία δεν έχει κανέναν αντίκρισµα. «Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν πήρε σχεδόν τίποτα από αυτά που είπε καθώς επιβιβαζόταν στο αεροπλάνο για τη Μαδρίτη ότι θα ήταν το ελάχιστο, για την άρση του βέτο στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ», είπε στη «Χαραυγή» ο αναλυτής του Silk Road Program, Gareth Jenkins.

«Ακόµη και η µία συγκεκριµένη παραχώρηση στην Τουρκία, η άρση του εµπάργκο όπλων, δεν αποτελεί εγγύηση ότι η Σουηδία και η Φινλανδία θα πουλήσουν όπλα στην Τουρκία. Αφού και οι δύο µπορούν να επιβάλουν ένα νέο εµπάργκο ανά πάσα στιγµή. Το υπόλοιπο της συµφωνίας αποτελείται από επαναδιατυπώσεις από τη Σουηδία και τη Φινλανδία των υφιστάµενων πολιτικών τους και ασαφείς δηλώσεις καλής θέλησης».

Ο Τούρκος Πρόεδρος υιοθέτησε µια «διαλλακτική» στάση

Αναµφισβήτητα πάντως, σύµφωνα µε Τούρκους αναλυτές µε τους οποίους συνοµιλεί η «Χαραυγή», ο Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να έχει µια συνάντηση µε τον Τζο Μπάιντεν, η οποία κράτησε πάνω από µια ώρα και παράλληλα µπόρεσε να προωθήσει µια προοπτική απεµπλοκής στο θέµα των F16, ζήτηµα που παραµένει όµως στα χέρια του αµερικανικού Κογκρέσου.

Το βασικό ωστόσο ερώτηµα είναι γιατί ο Τούρκος Πρόεδρος υιοθέτησε µια σαφώς πιο διαλλακτική στάση, άσχετα µε τις ερµηνείες που δίνονται όσον αφορά τα κέρδη και τις ζηµιές. Σύµφωνα µε έµπειρους δηµοσκόπους µε τους οποίους συνοµιλεί η «Χαραυγή» στην Τουρκία, το µεγαλύτερο µέρος της τουρκικής κοινωνίας καταγράφει µια κόπωση λόγω των εντάσεων µε τη ∆ύση και δεν φαίνεται να εγκρίνει τις συγκρούσεις και τις αντιπαραθέσεις.

Σύµφωνα µε την πιο πρόσφατη δηµοσκόπηση της έγκριτης εταιρείας δηµοσκοπήσεων Metropoll, το ποσοστό των πολιτών που δεν εγκρίνουν το έργο του Τούρκου Προέδρου κατέγραψε αξιοσηµείωτη αύξηση τον Ιούνιο σε σχέση µε τον Μάιο, καθώς αυξήθηκε από 47,3% στο 51,6%, ενώ το ποσοστό όσων εγκρίνουν το έργο του µειώθηκε κατά 0,2%. Η αύξηση αυτή εκτιµάται ότι σχετίζεται µε τη σκληρή στάση του Ταγίπ Ερντογάν στο θέµα του ΝΑΤΟ.

Την ίδια ώρα, η έγκριτη διπλωµατική συντάκτρια Barçın Yinanç, σε ανάλυσή της στον αντιπολιτευόµενο ιστότοπο Τ24, µε τίτλο «Κακά νέα για τους ευρασιανιστές», παραθέτει ευρήµατα πρόσφατης έρευνας της δεξαµενής σκέψης EDAM σύµφωνα µε τα οποία, µεταξύ 2018 και 2021, το ποσοστό εκείνων που δήλωσαν ότι η Τουρκία πρέπει να παραµείνει κράτος-µέλος του ΝΑΤΟ αυξήθηκε από 27,4% σε 41%, ενώ το ποσοστό εκείνων που είπαν ότι η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί µε τη Ρωσία αντί του ΝΑΤΟ µειώθηκε από 22,1% σε 2%. Το ποσοστό εκείνων που είπαν ότι η Τουρκία θα πρέπει να γίνει µέλος του Οργανισµού Συνεργασίας της Σαγκάης αντί του ΝΑΤΟ µειώθηκε από 19,4% το 2018 σε 3,2% το 2021.

Οι µετατοπίσεις αυτές στην τουρκική κοινή γνώµη ερµηνεύονται από έµπειρους αναλυτές ως ενδείξεις της απροθυµίας του µεγαλύτερου µέρους της κοινωνίας να ακολουθήσει τον Τούρκο Πρόεδρο στην πολιτική συγκρούσεων µε τη ∆ύση και αποτελούν βασικό παράγοντα της αλλαγής στάσης του Ταγίπ Ερντογάν στο ΝΑΤΟ, σύµφωνα µε τα ίδια πρόσωπα.

Η κατάσταση της οικονοµίας αποτελεί πλέον τον βασικό γνώµονα για την τουρκική κοινή γνώµη, η οποία βλέπει να συρρικνώνεται καθηµερινά η αγοραστική της δύναµη και αυτό επηρεάζει άµεσα το πώς οι Τούρκοι πολίτες «διαβάζουν» την εξωτερική πολιτική.

Σύµφωνα µε τον δηµοσιογράφο του αντιπολιτευόµενου έγκριτου ιστότοπου  Medyascope, Alphan Telek, η αντίληψη περί ασφαλείας µεταλλάσσεται στους κόλπους των ψηφοφόρων και σήµερα η ανάγκη για οικονοµική ασφάλεια δείχνει να υπερισχύει της ασφαλείας για την επιβίωση του κράτους, κάτι που η κυβέρνηση προσπαθεί συστηµατικά να καλλιεργήσει.

Πρόσφατη δηµοσκόπηση της εταιρείας Gezici, καταγράφει ότι το 74,8% των Τούρκων θεωρεί ότι το πιο σηµαντικό πρόβληµα της χώρας είναι η οικονοµία, ενώ µόνο το 13,8% θεωρεί ως πιο σηµαντικό πρόβληµα την τροµοκρατία -δηλαδή την απειλή κατά της Τουρκίας από το ΡΚΚ και άλλες οργανώσεις- και µόνο το 4,2% θεωρεί ότι η εξωτερική πολιτική είναι το πιο σηµαντικό πρόβληµα.