Βίαιες διαδηλώσεις στην Κορσική με αίτημα για μεγαλύτερη αναγνώριση και αυτονομία

• Απρόβλεπτες συνέπειες και εξελίξεις φέρνει στην Κορσική ο θάνατος του Κορσικανού αυτονομιστή Ιβάν Κολονά, που πέθανε τη Δευτέρα 21 Μαρτίου, σχεδόν τρεις εβδομάδες μετά την επίθεση που δέχθηκε στις φυλακές της Αρλ. «Η οικογένεια του Ιβάν Κολονά επιβεβαιώνει το θάνατό του. Ζητά να γίνει σεβαστό το πένθος της και δεν θα προβεί σε κανένα σχόλιο», ήταν η λιτή δήλωση του δικηγόρου του.

Της ειδικής μας συνεργάτιδας, Μαρίας Δεναξά

Καταδικασμένος για τη δολοφονία του νομάρχη Κλοντ Ερινιάκ, τον Φεβρουάριο του 1998, ο Κορσικανός αυτονομιστής Ιβάν Κολονά νοσηλευόταν επί 19 ημέρες στο νοσοκομείο της Μασσαλίας. Βρισκόταν μεταξύ ζωής και θανάτου μετά την επίθεση δολοφονίας της οποίας έγινε στόχος μέσα στο κελί του.

Ο Κορσικανός εθνικιστής έπεσε θύμα «στραγγαλισμού με γυμνά χέρια και πέθανε από ασφυξία» από συγκρατούμενό του. Δράστης της επίθεσης ο 35χρονος Φρανκ Ελονγκ Αμπέ, που εξέτιε διάφορες ποινές, μεταξύ των οποίων και ποινή εννέα ετών για «σύσταση εγκληματικής οργάνωσης με σκοπό την προετοιμασία τρομοκρατικής ενέργειας».

Ο 35χρονος φέρεται να ριζοσπαστικοποιήθηκε μέσα στη φυλακή και επιχείρησε να δολοφονήσει τον Κολονά, καθώς θεωρούσε «βλασφημίες προς τον Αλλάχ» όσα εκστόμισε τους τελευταίους μήνες ο Κορσικανός μέσα στη φυλακή, σύμφωνα την αντιτρομοκρατική εισαγγελία που ξεκίνησε έρευνα στις 3 Μαρτίου για την επίθεση στον αυτονομιστή.

Μετά την επίθεση στον Ιβάν Κολονά, πολυάριθμες βίαιες διαδηλώσεις έλαβαν χώρα στην Κορσική, μετά από κάλεσμα εθνικιστών εκλεγμένων αξιωματούχων και κινημάτων της κορσικανικής νεολαίας, κυρίως στην Μπαστιά και το Αιάκειο, για υποστήριξη στον Κολονά που έδινε μάχη για να κρατηθεί στη ζωή, αλλά και γενικότερα για να απαιτήσουν μεγαλύτερη αναγνώριση και αυτονομία για το νησί.

Πιο συγκεκριμένα, οι διαδηλωτές φωνάζοντας «liberta, liberta» (ελευθερία, ελευθερία) και «κράτος δολοφονικό», ζητούσαν αλήθεια και δικαιοσύνη για τον Ιβάν, ελευθερία για τους «πατριώτες» και την αναγνώριση του λαού της Κορσικής.

Οι υποστηρικτές του Ιβαν Κολονά εδώ και καιρό επιθυμούσαν την επιστροφή του σε φυλακή της Κορσικής, αλλά η Δικαιοσύνη απέρριπτε το αίτημά τους, καθώς θεωρούνταν «κρατούμενος ειδικού καθεστώτος».

Εξαιτίας, όμως, της κατάστασής του και της ιδιαίτερα έκρυθμης ατμόσφαιρας, στις 17 Μαρτίου οι γαλλικές δικαστικές Αρχές χορήγησαν τελικά στον Κολονά αναστολή της ποινής «για ιατρικούς λόγους», γνωρίζοντας πως το τέλος του πλησιάζει, ενώ ανακοίνωσαν πως άλλα δυο μέλη της ομάδας «Ερινιάκ» θα μεταφερθούν σε φυλακή του νησιού, σε μια κίνηση αποκλιμάκωσης της έντασης.

Παράλληλα, το νησί επισκέφτηκε εσπευσμένα και ο Υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας, Ζεράρ Νταρμανέν, ο οποίος προέβη σε μια πρωτοφανή δήλωση για Γάλλο πολιτικό. Είπε σε τοπικά Μέσα πως «υπάρχει η σκέψη στην κυβέρνηση Μακρόν να διαθέσει περισσότερη αυτονομία στην Κορσική», αίτημα που τίθεται διαχρονικά από τους Κορσικανούς εθνικιστές.

Μάλιστα για το σκοπό αυτό στις 4 Απριλίου θα ξεκινήσει ένας πρώτος γύρος συναντήσεων «για όλα τα ζητήματα της Κορσικής, συμπεριλαμβανομένης της θεσμικής εξέλιξης προς ένα καθεστώς πραγματικής αυτονομίας που μένει να διευκρινιστεί», εξήγησε στο ενημερωτικό τηλεοπτικό δίκτυο France Info ο πρόεδρος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Κορσικής, Ζιλ Σιμεονί, πριν από λίγες ημέρες.

«Λάδι στη φωτιά» ρίχνει ο θάνατος του Κολονά

Η σπίθα, όχι μόνο της αυτονομίας αλλά και της ανεξαρτησίας, που είχαν καταλαγιάσει το τελευταίο διάστημα, άναψε και πάλι στην Κορσική, εξαιτίας της βίαιης επίθεσης στον Κολονά. Πολλοί τώρα φοβούνται πως ο θάνατός του θα ρίξει «λάδι στη φωτιά».

Ιστορικά, η ενότητα του νόμου που ψηφίστηκε στις 4 Αυγούστου 1789 κατήργησε τα προνόμια και θέσπισε την ισότητα στο πλαίσιο της αδιαίρετης Γαλλικής Δημοκρατίας. Έτσι, Γιρονδίνοι, Ιακωβίνοι, μοναρχικοί, βοναπαρτιστές συμφώνησαν όλοι: η Γαλλία έγινε ένα και μοναδικό συμπεριληπτικό κράτος.

Όμως εδώ και πολλές δεκαετίες αρκετοί Κορσικανοί ζητούν να γίνει η Κορσική ανεξάρτητο κράτος με δικό του νόμισμα, εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και βαριά βιομηχανία τουρισμού. Άλλοι προτιμούν να γίνει σαν τη Νέα Καληδονία, πρώην γαλλική αποικία που χρησιμοποιεί ως νόμισμα το «φράγκο του Ειρηνικού» και ζει αντιμετωπίζοντας πολλά προβλήματα, με νομικό καθεστώς «αυτονομίας».

Στις μέρες μας η Κορσική ήδη βρίσκεται σε ένα καθεστώς υποτυπώδους αυτονομίας, αφού καθορίστηκε το 2018 ως ειδική περίπτωση στη γαλλική επικράτεια, επιτρέποντάς της να έχει ξεχωριστή νομοθετική συνέλευση και ένα εκτελεστικό συμβούλιο που έχει τις ίδιες εξουσίες που έχουν οι επικεφαλής των διαμερισμάτων και των περιφερειών της ηπειρωτικής Γαλλίας.

Ωστόσο το θέμα της περαιτέρω αυτονομίας της Κορσικής φαίνεται να ήταν ένας προεκλογικός άσος στο μανίκι του Εμανουέλ Μακρόν, σύμφωνα με την εφημερίδα «Le Canard Enchaine», όμως τον Γάλλο Πρόεδρο πρόλαβαν τα γεγονότα.

Όπως αποκάλυψε η εβδομαδιαία εφημερίδα, ο Μακρόν μέσα στους ψηφοθηρικούς υπολογισμούς του φέρεται να είχε έρθει σε συνεννόηση με την εκτελεστική εξουσία του νησιού, από την οποία ζήτησε να τον στηρίξει τουλάχιστον στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, με αντάλλαγμα περισσότερη αυτονομία. Η επίθεση στον Κολονά και οι βίαιες διαδηλώσεις που ακολούθησαν σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Κορσικής χάλασαν τα σχέδια του Γάλλου Προέδρου, που επιχείρησε να επανέλθει στέλνοντας τον Νταρμανέν να υποβάλλει επίσημα και δημόσια τις προτάσεις του Μακρόν, ευελπιστώντας πάντα πως οι Κορσικανοί θα τον ευνοήσουν στις κάλπες σε ένα μήνα από τώρα.

Με επιφύλαξη βλέπουν τις προεκλογικές υποσχέσεις Μακρόν

Τοπική κοινωνία και διοίκηση βλέπουν με επιφύλαξη τις προεκλογικές προτάσεις του Γάλλου Προέδρου, τον οποίο αντίπαλοι και μερίδα πολιτικών αναλυτών κατηγορούν πως άλλα υπόσχεται και άλλα πράττει ή εννοεί.

Πέρα απ’ αυτό, η επιφύλαξη πηγάζει και από την απογοήτευση των ακτιβιστών υπέρ της ανεξαρτησίας που επανέρχεται στην επιφάνεια, ενώ κανένα από τα αιτήματά τους δεν έχει ληφθεί επί της ουσίας υπόψη μέχρι σήμερα από τη γαλλική κυβέρνηση.

Αυτή η δυσαρέσκεια συνδυάζεται με μια μορφή περιφρόνησης που αισθάνεται ευρέως ο πληθυσμός από την άφιξη του Εμανουέλ Μακρόν στην εξουσία. Ερχόμενος να τιμήσει την 20ή επέτειο της δολοφονίας του νομάρχη Ερινιάκ, τον Φεβρουάριο του 2018, ο αρχηγός του κράτους είχε προσβάλει κατ’ επανάληψη τους αυτονομιστές. Είχε στείλει μηνύματα αποφασιστικότητας, δηλώνοντας ότι διεκδικεί δικαιοσύνη «χωρίς εφησυχασμό, χωρίς λήθη και χωρίς αμνηστία» για τους δολοφόνους του νομάρχη. Αυτές οι δηλώσεις έγιναν πολύ δύσκολα αποδεκτές, ιδιαίτερα επειδή είχαν υπάρξει αμνηστίες αυτονομιστών στο παρελθόν, ιδίως υπό την προεδρία του Φρανσουά Μιτεράν το 1981 και το 1988.

Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε επίσης ζητήσει να υποβληθούν σε σωματική έρευνα οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι της γαλλικής Δημοκρατίας, μεταξύ των οποίων ο Ζιλ Σιμεονί και ο Ζαν-Γκι Ταλαμονί, πρόεδροι του εκτελεστικού συμβουλίου και της συνέλευσης της Κορσικής, αντιμετωπίζοντάς τους ως βίαιους εθνικιστές. Μια πραγματική «ταπείνωση και πρόκληση» για τον κορσικανικό λαό.

Αυτό το αίσθημα πολιτικής περιφρόνησης μεταφράστηκε ως έλλειψη σεβασμού από το Παρίσι προς τους εθνικιστές εκλεγμένους αντιπροσώπους, οι οποίοι επωφελούνται ωστόσο από την απόλυτη δημοκρατική νομιμότητα: έλαβαν σχεδόν το 60% των ψήφων στις περιφερειακές εκλογές του Ιουνίου 2021. Ωστόσο το κράτος έχει αρνηθεί κατ’ επανάληψη στο πρόσφατο παρελθόν να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους, είτε πρόκειται για αίτημα περαιτέρω αυτονομίας, είτε για αναγνώριση του κορσικανικού λαού, είτε για καθεστώς μόνιμου κατοίκου.

Επιπλέον, υπάρχει μια πολύ έντονη εντύπωση «εγκατάλειψης», σύμφωνα με πολλές αναλύσεις. «Αρκετοί νέοι Κορσικανοί ζουν μόνο με εποχιακές δουλειές, παρά το πτυχίο ανωτάτων σπουδών. Γνωρίζω ανθρώπους με πτυχίο Ιστορίας που εργάζονται σε τουριστικό γραφείο. Πολλοί από αυτούς πιστεύουν ότι το δημοκρατικό σύστημα θα έπρεπε να λειτουργεί καλύτερα», δήλωσε πρόσφατα γνωστός κοινωνιολόγος στη γαλλική τηλεόραση, στο πλαίσιο εκπομπής για τα όσα συμβαίνουν στο νησί.