ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΙΣΣΑΚΑΣ: Στον Υπουργό η ευθύνη για την θεραπεία των καρκινοπαθών

Για περισσότερα από εννέα χρόνια ο Δρ. Γιώργος Πισσάκας -διευθυντής του ογκολογικού-ακτινοθεραπευτικού τμήματος του νοσοκομείου Αλεξάνδρα και πρόεδρος της ελληνικής εταιρείας ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας- βρίσκεται στον αγώνα για την δημιουργία κρατικών ακτινοθεραπευτικών κέντρων στην Κύπρο. Παρευρέθηκε σε δεκάδες συσκέψεις, έδωσε τις πολύτιμες συμβουλές του και μετέφερε την εμπειρία της Ελλάδας -τα λάθη και τα επιτεύγματα της- στον τομέα του καρκίνου τουλάχιστον στους πέντε τελευταίους υπουργούς υγείας. Οι αναφορές του βρίσκονται καταγεγραμμένες σε δεκάδες πρακτικά συσκέψεων που βρίσκονται κλειδωμένα στα συρτάρια του Υπουργείου. Και ενώ όλοι συμφωνούν πως ο καρκινοπαθής έχει δικαίωμα στην έγκαιρη θεραπεία, το θέμα των κρατικών ακτινοθεραπευτικών βρίσκεται ακόμη στο «ψυγείο» με την Κυβέρνηση να αναμένει την ολοκλήρωση μιας νέας μελέτης η οποία διεξάγεται κατόπιν οδηγιών του ίδιου του Υπουργού Υγείας. Ο Δρ. Πισσάκας επισκέφτηκε την Κύπρο την περασμένη Τετάρτη για να συναντηθεί την Πέμπτη με τον Υπουργό Υγείας. Το θέμα των Ακτινοθεραπευτικών ξετυλίχθηκε σελίδα-σελίδα για να υπενθυμίσει στον Υπουργό και στην Κυβέρνηση την ευθύνη που έχουν απέναντι στους χιλιάδες καρκινοπαθείς.

Της Μαρίνας Κουμάστα

Από τις απανωτές συσκέψεις για τ’ ακτινοθεραπευτικά όταν πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Υγείας ήταν ο Χάρης Χαραλάμπους μέχρι την μεγάλη σύσκεψη της 20ης Φεβρουαρίου 2012 με όλους τους εμπλεκομένους όπου συμφωνήθηκε η ανάγκη τοποθέτησης στην Κύπρο 7 γραμμικών επιταχυντών και τις συσκέψεις που ακολουθήσαν επί υπουργίας Σταύρου Μαλά οπόταν και ετοιμάστηκαν τα σχέδια για τ’ ακτινοθεραπευτικά της Λευκωσίας και της Λεμεσού, ο Δρ. Γιώργος Πισσάκας δήλωσε πολλές φορές το παρών του συμβουλεύοντας και διατυπώνοντας επιστημονικές απόψεις και εισηγήσεις γύρω από την δημιουργια των κρατικών Ακτινοθεραπευτικών στη χώρα μας. Βρέθηκε αντιμέτωπος-σε αρκετές περιπτώσεις- με τα συμφέροντα και τις “τρικλοποδιές” που κάποιο «αόρατο χέρι» -το ίδιο προφανώς που χρόνια τώρα δεν επιτρέπει τη διερεύνηση της μυστηριώδους εξαφάνισης ενός μηχανήματος ΡΑΝΤΑΚ κατά τη μεταφορά του από τις παλιό στο νέο νοσοκομείο Λευκωσίας- θέτει. Η εμπλοκή του, χρόνια τώρα, του επιτρέπει να καταλαβαίνει το «παιχνίδι» που παίζεται πίσω από τις κλειστές πόρτες και τα σφραγισμένα έγγραφα ωστόσο ο ίδιος δεν πτοείται. Πιστός στον όρκο που έδωσε κάποτε- στον όρκο του Ιπποκράτη- εξακολουθεί να δηλώνει πως αυτό το οποίο τον ενδιαφέρει είναι ο ασθενής ο οποίος έχει αναφαίρετο δικαίωμα στην έγκαιρη θεραπεία. «Δεν μ’ ενδιαφέρει τι πολιτικά παιχνίδια παίζονται, εάν παίζονται», λέει για να προσθέσει ότι «αυτό το οποίο όλοι πρέπει να αντιληφθούν-και δη ο πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Υγείας- είναι το βάρος που κουβαλά γιατί ακριβώς έχει να κάνει με ανθρώπινες ζωές. Ο κάθε Υπουργός πρέπει αντιληφθεί ότι οι αποφάσεις και οι ενέργειές του επηρεάζουν χιλιάδες καρκινοπαθείς και ότι έχει την ευθύνη για την θεραπεία ανθρώπων που βρίσκονται αντιμέτωποι με τον θάνατο». Πιστέυω ακράδαντα, λέει, ότι δεν είναι θέμα χρημάτων η δημιουργία κρατικού Ακτινοθεραπευτικού. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης.

Η Κύπρος χρειάζεται 6-7 γραμμικούς επιταχυντές

Το πρώτο ερώτημα που τίθεται εύλογα είναι πόσους γραμμικούς επιταχυντές χρειάζεται η Κύπρος.

Ο Ελληνας ειδικός απαντά 6-7 και αναφέρεται στην περιβόητη σύσκεψη της 20ης Ιανουαρίου του 2012 που έλαβε χώρα στο Υπουργείο Υγείας παρουσία όλων των εμπλεκομένων, μεταξύ των οποίων και του ιατρού Διευθυντή του Ακτινοθεραπευτικού του Ογκολογικού της Τράπεζας Κύπρου κου Ανδρεόπουλου όπως και του Διοικητικού Διευθυντή κου Σταμάτη υπό την προεδρία του τότε Υπουργού Υγείας. «Συμφωνήθηκε τότε ότι με βάση τον πληθυσμό της Κύπρου θα πρέπει να λειτουργούν 6-7 γραμμικοί επιταχυντές. Και όλοι συνυπέγραψαν αυτή την απόφαση!Τώρα τί άλλαξε στην πορεία και αυτή η απόφαση δεν υλοποιήθηκε, δεν μπορώ να γνωρίζω», λέει. Γνωρίζει ωστόσο τις μελέτες δύο κορυφαίων οργανώσεων, της European Society of Therapeutic Radiotherapy and Oncology (ESTRO) και της Αμερικάνικης Εταιρίας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (ASTRO) οι οποίες καταδεικνύουν την ανάγκη λειτουργίας επτά γραμμικών επιταχυντών στην Κύπρου. Και επί τούτου στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα ότι στον τομέα της Υγείας δεν χωρούν τα συμφέροντα. Ούτε ο ανταγωνισμός. «Δεν βγάζεις εκτός το Ογκολογικό της Τράπεζας Κύπρου-που κάνει εξαιρετική δουλειά- εάν δημιουργήσεις κρατικό Ακτινοθεραπευτικό», αναφέρει και διερωτάται πού στηρίζουν τις τοποθετήσεις τους όλοι όσοι υποστηρίζουν πως τρεις γραμμικοί επιταχυντές είναι αρκετοί για να εξυπηρετήσουν τους καρκινοπαθείς της Κύπρου. Ενδεικτικά ο Δρ. Πισσάκας αναφέρεται στην Ελλάδα όπου συνολικά λειτουργούν 37 γραμμικοί επιταχυντες, 14 εκ των οποίων στον ιδιωτικό τομέα με τη λειτουργία τους να αρχίζει από το πρωί μέχρι και τα μεσάνυκτα…Αυτό σημαίνει ότι η αναλογία μηχανημάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού είναι καλύτερη στην Ελλάδα από ότι στην Κύπρο. Κι όμως, σημειώνει, υπάρχουν λίστες αναμονής… Από δύο μέχρι και έξι μήνες! Πόσο λογικό λοιπόν είναι να μην υπάρχουν λίστες αναμονής για ακτινοθεραπεία στην Κύπρο, ερωτά ο γιατρός.

Κρατιούνται με…χημειοθεραπεία

Τί γίνεται όμως με τις λίστες αναμονής στην ακτινοθεραπεία; Πώς αυτοί οι ασθενείς δεν υποτροπιάζουν γνωρίζοντας ότι ο καρκίνος χρειάζεται άμεσα αντιμετώπιση; Mε χημειοθεραπεία, απαντά ο δρ. Πισσάκας αναφερόμενος στην περίπτωση των ελλήνων καρκινοπαθών που δεν έχουν άμεση πρόσβαση στην ακτινοθεραπεία. «Δεν γνωρίζω τι γίνεται εδώ… Στην Ελλάδα οι ασθενείς πολλές φορές συνεχίζουν να υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία έως ότου βρεθεί θέση για την ακτινοθεραπεία. Αυτό βέβαια έχει κόστος, σωματικό για τον ασθενή που ταλαιπωρείται με επιπλέον θεραπείες , αλλά και κόστος οικονομικό για το Κράτος.»

Για να ξέρεις τι πληρώνεις

«Για να μπορείς ωστόσο να κάνεις ένα προύπολογισμό πρέπει να ξέρεις πόσο κοστίζει η πράξη» λέει και προσθέτει: «Εδώ στην Κύπρο εξ όσων γνωρίζω δεν υπάρχει κοστολόγηση των ιατρικών πράξεων και δη αυτών που αφορούν στον καρκίνο. Υπάρχει μόνο ένα τεράστιο ποσό το οποίο δίνεται στο Ογκολογικό της Τράπεζας Κύπρου και κάποια οικονομικά στοιχεία που δίνει το Κέντρο στο κράτος». Διερωτάται με ποιους υπολογισμούς έχει καθοριστεί το ποσόν που δίνει το Κράτος κάθε χρόνο. «Ενας κύκλος ακτινοθεραπείας για κάθε ασθενής με τις τιμές της Ελλάδας κοστίζει γύρω στις 2.500 χιλιάδες κατά μέσο όρο. Πράγμα που σημαίνει ότι το Ογκολογικό της Τράπεζα Κύπρου για τους 1400 ασθενείς που ακτινοθεραπεύει τον χρόνο, αν εφαρμοστούν οι τιμές Ελλάδας, θα έπρεπε να πληρώνεται από το κράτος γύρω στα 3,5 εκατομμύρια ευρώ. Τώρα γιατί κοστολογεί την ακτινοθεραπεία 16 εκ. ευρώ (αν αυτό είναι αλήθεια) και γιατί το κράτος δίνει το ποσό αυτό δεν είμαι αρμόδιος να απαντήσω…». «Ούτε και ως γιατρό μ’ ενδιαφέρει», υπογραμμίζει. Γιατί, για τον ίδιο, όπως λέει, αυτό που έχει σημασία είναι να παρέχεται σε όλους τους ασθενείς όταν την έχουν ανάγκη καλή και έγκαιρη πρόσβαση στην ακτινοθεραπεία. Και όταν τα στατιστικά δεδομένα δεικνύουν ότι το 60-65% των καρκινοπαθών χρειάζονται ακτινοθεραπεία, αμφιβάλλω εάν οι τρεις επιταχυντές στην Κύπρο μπορούν να εξυπηρετήσουν τον αριθμό των κύπριων ασθενών χρειάζονται αυτή τη θεραπεία. Αποψη έχει ο δρ. Πισσάκας και για τον στρατηγικό επενδυτή ο οποίος θα αναλάμβανε-κατά πάσα πιθανότητα- τα δύο Ακτινοθεραπευτικά Κέντρα στην Κύπρο. Ως γνωστό, δύο εταιρείες έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον. «Για να μπορεί κάποιος να κάνει μια επένδυση θα πρέπει να ξέρει συγκεκριμένα στοιχεία, όπως πόσους θα εξυπηρετεί και σε ποια τιμή.

Ενας στρατηγικός επενδυτής δεν είναι ο καλός Σαμαρείτης των Κυπρίων που έρχεται να βοηθήσει. Προσβλέπει σε κάποιο μελλοντικό κέρδος. Και αν από την αρχή δεν γίνει σωστά η συμφωνία και δεν υπάρχει έλεγχος τότε ένα μέρος του κόστους θα το επωμιστεί ο ασθενής». Ενδεικτικό και πάλι το παράδειγμα της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον Δρ. Πισσάκα στην χώρα του το σύστημα δεν λειτουργεί σωστά. Ο ΕΟΠΥΥ που είναι ο κρατικός φορέας που πληρώνει τις θεραπείες στην Ελλάδα ενώ καλύπτει στο 100% τις ακτινοθεραπευτικές πράξεις, δεν πληρώνει έγκαιρα τα Ιδιωτικά Ακτινοθεραπευτικά Κέντρα και έτσι αυτά επιβαρύνουν τον ασθενή μ΄ένα πρόσθετο κόστος, που κανονικά δεν θα έπρεπε να πληρώνει.

Νέες δεσμεύσεις από τον Υπουργό Υγείας

Η σύσκεψη της περασμένης Πέμπτη υπό τον Υπουργό Υγείας στην οποία συμμετείχαν εκτός από τον Δρ. Πισσάκα και ο Πρόεδρος του ΕΛΑΖΩ Χρ. Ανδρέου, ο τέως διευθυντής του ογκολογικού Τμήματος του νοσοκομείου Λευκωσίας δρ. Αντώνης Ρωσσίδης και η ταμίας του ΕΛΑΖΩ Στάλω Χαϊλή φαίνεται πως είχε αίσια κατάληξη. Ο Υπουργός έδωσε οδηγίες όπως απαντηθούν οι επιστολές των δύο Εταιρειών που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την δημιουργία των Ακτινοθεραπευτικών ενώ σύμφωνα με τον Χρ. Ανδρέου, διαβεβαίωσε ότι θα μελετήσει τα στοιχεία που του παρέθεσε ο ΕΛΑΖΩ κυρίως σε σχέση με τις ανάγκες που υπάρχουν για γραμμικούς επιταχυντές.